Samori Ture
Wikipedia, ɔnsikopedi hɔrɔn ka nyɛ
Samori Ture walima Samori Ibn Lafiya Ture san (1830 - 1900) ye Wasolo mansamara sintinba ye san 1882. Silameya fanga don min ye tulobilen ka mara kunben Farafina tilebi fɛ fokase a minɛni ma san 1898.
[yɛlɛma] ɲanamaya kunfɔlɔ
Samori bangera Maniɲanbalandugu Lagine kɔrɔn-worodugu fɛ. A bɔra Jula du kɔnɔ min tun ni Eropakaw donnen ɲɔgɔnna. Eropa ka julaya ye Afirika jula jamana dɔw nafolotigiya. Tasuma-marifa donni ye kɛlɛw taabolo yɛlɛma Farafina.
San 1848 kɔnɔ, Samori bamuso minera kɛlɛ sinfɛ Sɛrɛ Burulaye fɛ kabɔ Sisew ka kabila la. Samori ye a-yɛrɛ tunɔmada mukɔson a bamuso be kanhɔnrɔya ni baara kɛli ye Sisew ka mara kɔnɔ. O senfɛ, A sera ka marifaci kalan. Fɔ kan na, a ye san wolonfila, kalo wolofila ani tile wolonfila kɛ Sisew bolo baara kasɔrɔ ka boli n'a bamuso ye.
O kɔfɛ, a donna Beretew ka kɛlɛbolo la, minu tun ye Sisew jugu ye, san fila kɔnɔ, jani a ka sengin Kamaraw aka mɔgɔw ma. A sugantilen ka kɛ "Kɛlɛtigi" ye Diyala san 1861, Samori y'i kali ka b'aka mɔgɔw latanga kabɔ Beretew ani Sisew fila bɛɛ ka bikanni ma.
