Радаслаў Астроўскі

З Вікіпедыя.

Радаслаў АСТРОЎСКІ (25.10.(6.11.)1897, фальварак Заполле Слуцкага пав. — 17.10.1976), беларускі палітычны і грамадскі дзеяч, арганізатар Слуцкай беларускай гімназіі (1917), удзельнік слуцкага паўстання (1920), дырэктар Віленскай беларускай гімназіі (1924–1936), у 1943 абраны прэзідэнтам Беларускай Цэнтральнай Рады.

Скончыў гімназію ў Слуцку (1903), вучыўся ў Пецярбургскім і Дэрпцкім універсітэтах (1908—1913). Палітычны дзеяч у Слуцку і Менску (1917-1918), у 1920 г. — у арміі ген. Дзянікіна, пазней — дырэктар Віленскай беларускай гімназіі (1924-1936), паводле службовага распараджэння пераведзены ў Лодзь (восень 1936).

У лютым 1924 стаў адным з закладчыкаў праўрадавага Польска-беларускага таварыства, а пасля яго распаду — супрацоўнік КП(б)Б і КПЗБ, куратар падпольнага камсамолу ў гімназіі; член кіраўніцтва Беларускай сялянска-работніцкай грамады і дырэктар Беларускага кааператыўнага банку ў Вільні, цераз які праходзілі з СССР грошы, прызначаныя на падтрымку дзейнасці БСРГ (1925-1926); член КПЗБ (1926). У студзені 1927 арыштаваны і абвінавачаны па працэсе Грамады, у астрозе мяняе свае палітычныя погляды і робіцца арганізатарам і прапагандыстам супрацоўніцтва з санацыяй (1928-1936).

Падчас нацысцкай акупацыі 1939-45 Астроўскі актыўна супрацоўнічаў з нямецкімі ўладамі. У 1941 вярнуўся ў Менск, працаваў там у цывільнай адміністрацыі. Затым быў бургамістрам у Бранску, Смаленску і Магілёве.

У 1943 Радаслаў Астроўскі стаў прэзідэнтам Беларускай Цэнтральнай Рады, стварэнне якой было дазволена немцамі, якія пачалі цярпець паразы на ўсходнім фронце, і спадзяваліся набыць сімпатыі беларусаў, каб потым мабілізаваць іх супраць Чырвонай Арміі. Хаця рада не мела асаблівых паўнамоцтваў, яна ў дазволеных межах кіравала некаторымі галінамі жыцця, напрыклад, адукацыяй.

Астроўскі быў адным з галоўных арганізатараў Другога Усебеларускага з'езду у 1944.

Пасля вайны — палітычны дзеяч на эміграцыі. Памёр у ЗША.