Каба-Вердэ
З Вікіпедыя.
КАБА-ВЕРДЭ, Рэспубліка Каба-Вердэ (РКВ) — астраўная дзяржава, размешчаная ў Атлантычным акіяне каля узбярэжжа Заходняй Афрыкі. Архіпелаг складаецца з 18 астравоў, з якіх 10 буйных (9 заселеных) і 8 дробных. Тэрыторыя краіны - 4,033 тыс. км 2.
Клімат – трапічны пасатны. Сярэднемесячныя тэмпературы 22 - 27 C. Штогадовая колькасць ападкаў 100 – 250 мм.
Насельніцтва больш 485,6 тыс.чал., складаецца з мулатаў партугала-афрыканскага паходжання (каля 71%), банту (28%), еўрапейцаў (у асноўным партугальцы) - 1 %.
Сталіца - г. Прая (востр. Санцьягу), насельніцтва – каля 125 тыс. жыхароў.
Нацыянальнае свята - Дзень нацыянальнай незалежнасці - 5 ліпеня.
Афіцыйная мова - партугальская (шырока таксама распаўсюджаны крэольская мова, якой магчыма нададуць статус афіцыйнага).
Асноўная рэлігія каталіцызм, які вызнае каля 90 % насельніцтва.
Грашовая адзінка - эскуда (1 дол. ЗША каля 85 эскуда).
Дзяржаўны лад РКВ - прэзідэнцкая рэспубліка.
Глава дзяржавы – прэзідэнт Педра Верона Радрыгеш Пірэш. Апошнія па часе выбары адбыліся 12 лютага 2006.
Выканаўчая ўлада належыць ураду, які валодае досыць шырокімі паўнамоцтвамі і складаецца з 14 міністраў і 6 дзяржсакратароў. Прэм'ер-міністр Жазэ Марыя Перэйра Нэвеш, ізноў прызначаны на гэты пост дэкрэтам прэзідэнта краіны 8 сакавіка 2006 года.
Міністр замежных спраў, супрацоўніцтва і па сувязях з кабавердэанскай дыяспарай – Віктар Мануэл Барбоза Боржэш.
Нацыянальны сход (аднапалатны парламент) складаецца з 72 дэпутатаў, якія маюць 5-летні мандат. Па выніках выбараў 22 студзеня 2006 Афрыканская партыя незалежнасці Каба-Вердэ (ПАІКВ) атрымала ў парламенце 41 дэпутацкае месца, Рух за дэмакратыю (МПД) валодае 29 мандатамі. Два месцы атрымала Хрысціянска-дэмакратычная партыя (УСІД-ПКД). Дзейнічаюць парламенцкія “групы сяброўства” з 17 краінамі. Старшыня Нацыянальнага сходу Арышцідэш Раймунду Ліма.
У РКВ дзейнічае шэсць палітычных партый: Афрыканская партыя незалежнасці Каба-Вердэ (ПАІКВ), Рух за дэмакратыю (МПД), Дэмакратычная партыя (ПКД), Сацыял-дэмакратычная партыя (ПСД), Партыя працы і салідарнасці (ПТС) і Хрысціянска-дэмакратычная партыя (УСІД-ПКД).
Эканоміка краіны развітая слаба, першым чынам, з-за недахопу прыродных рэсурсаў і неспрыяльнага клімату. Па класіфікацыі ПРААН Каба-Вердэ займае 105-е месца па ўзроўні эканамічнага развіцця. Агульны аб'ём ВУП у 2006 склаў 690 млн. дол. ЗША, што на 6,5% больш, чым у папярэднім годзе. Доля сельскагаспадарчай вытворчасці ў ВУП - каля 10%, прамысловасці - у межах 16%, на сферу паслуг, уключаючы гандаль і турызм, прыходзіцца да 74%. Прыбытак на душу насельніцтва ў 2006 - 2181 дол. ЗША. Інфляцыя ў 2006 склала 5,6%. Знешняя дзяржаўная запазычанасць склала 53% ад агульнай сумы (835 млн. дол. ЗША). Аб'ём дзяржбюджэту ў 2006 склаў 561 млн. дол. ЗША.
Асноўным фактарам, якія вызначаюць жыццяздольнасць эканомікі, па-ранейшаму застаецца значная бязвыплатная замежная дапамога, а таксама ільготныя крэдыты і паступленні валюты з-за межы ад кабавердэанскай дыяспары. Пры гэтым аб'ем замежных інвестыцый у эканоміку краіны за мінулы год склаў каля 60 млн. дол. ЗША, накіраваных на будаўніцтва інфраструктуры (дарогі, сеткі электра- і водазабеспячэння, вадасховішчы).
Сельская гаспадарка з'яўляецца нізкапрадуктыўным (на тэрыторыі краіны вырабляецца да 30% неабходных сельгаспрадуктаў). Вырошчваецца цукровы трыснёг, бананы, кава, клешчавіна, кукуруза, бульба, фасоль, маніока, таматы і садавіна ў асноўным на землях з арашэннем. У галіне занята парадку 50% працаздольнага насельніцтва. Плошча земляў, якія культывуюцца складае 42 тыс. га (10% ад агульнай плошчы архіпелага). Больш 80% харчавання імпартуецца або пастаўляецца як гуманітарная дапамога. У рыбалоўстве (6% ад ВУП) занята 3% актыўнага насельніцтва краіны. Асноўная частка морапрадуктаў экспартуецца ў краіны Еўропы.
Прамысловасць развітая слаба (16% ад ВУП краіны) і сканцэнтраваная на трох астравах: Санцьягу, Сан-Вісэнтэ, Сал (парадку 80% прадпрыемстваў). Маюцца прадпрыемствы харчовай, тэкстыльнай, абутковай прамысловасці, будаўнічых матэрыялаў. Дзейнічае таксама нацыянальная авіякампанія, будаўнічыя, аўта- і суднарэмонтныя прадпрыемствы. Здабываецца соль (востр. Сал, востр. Майю), пуцалан (востр. Майю), гліна, базальт.
Знешнегандлёвае абарачэнне ў 2006 склала 551,4 млн. дол. ЗША, што на 25% вышэй паказчыку 2005 года. Асноўныя артыкулы экспарту - вырабы гарбарнай вытворчасці (абутак - больш 50%), морапрадукты, тавары тэкстыльнай вытворчасці. Каля 26% імпарту прыходзіцца на харчаванне. Таксама імпартуюцца электратэхнічнае абсталяванне (17,35%), энерганосьбіты (9,9%).
Найболей актыўныя гандлёва-эканамічныя сувязі падтрымліваюцца з Партугаліяй (на яе долю прыходзіцца 49,7% экспарту і 31% імпарту РКВ), Нідэрландамі, ЗША, Германіяй, Іспаніяй, Францыяй.