Ixep

De Biquipedia

Ixep
{{{imachen}}}
Comunidat autonoma	Aragón
Probinzia	Uesca
Redolada	Ribagorza
Codigo postal	22430
Monezipio	Graus
Superfizie	{{{superfizie}}} km²
Altaria	737 m.
Distanzia	97 km enta Uesca
Poblazión	22 ab.
{{{situazión}}}

Ixep (en castellán Ejep) ye un lugar d'a redolada de Ribagorza, probinzia de Uesca. En tiempos yera parti d'o nuclio poblazional de Paniello, pero en l'autualidat pertenexe á Graus, capital d'a Baxa Ribagorza.

Contenius 1 Localizazión cheografica 2 Urbanismo 3 Poblazión e luenga 4 Economía e turismo 5 Fiestas

[editar] Localizazión cheografica

Ixep se situga á onze quilometros d'o norte d'ista poblazión, en a bersán dreita d'o ríu Esera, o cualo trescruza Graus e s'amortar en a Zinca. Encá d'estar desapartau de l'Esera, o pueblo bebe d'o ríu dende a creyazión d'a planta depuradota situgada en o lugar bizín de Torrobato. D'antis más, bebeba e arregaba con l'augua de bels pozos d'a sarra Paniello.

[editar] Urbanismo

L'urbanismo ye completamén irregular e componiu por una plaza e catorze casas ripartitas a trabiés de dos carreras prenzipals. En a plaza bi ha bancos ta escansar, una canasta que ye ocheto de chuego e l'antigo labadero. Sin dembargo, ro más importán ye a ilesia cristiana que, asinas como endica o busto labrau en piedra situgau en o portiello, ye adedicata a San Pietro. En ista talla pués uellar a imachen o san con una gran clau, sinno d'a Ilesia catolica. En zageras, o templo de planta cuadrata á goyau de bels prozesos de reyabilitazión. En istos, as dependenzias d'o mosén han estau sacatas e reconbertitas en bels espazios sozials: una gran sala con barra, una cambra de besita medica e una chicorrota cambra d'esposizions.

As casas sen riparten en una carrera prenzipal, una carrera redolar e cuatro camins. En a carrera prenzipal d'o lugar bi ha Ca Marco, Ca Torrén, Ca Cambra, Ca Balero e Ca Blas. Trescruzaus con ista carrera, o camín que ba ta ra plaza á Ca Chía e o camín d'en comienzo á C'Aznar. En a carrerza redolar bi ha Ca Barón, Ca Bolante, Ca Barrabés, Ca Baldellou e Ca Rei. Trescruzaus con ista carrera, camín Bolante á l’antiga Ca Texidor e camín l'Escuela á iste antigo edifizio combertiu en casa. Antiparti, bi ha uertetas ripartitas por tot o monezipio e as torres con animals sen toz luen d'o lugar.

[editar] Poblazión e luenga

En comienzos d'o XXIeno sieglo, a población zensata yera d'arredol 22 abitans, pero cal izir que o lumero reyal d'abitadors ye bariable en funzión de l'epoca de l'anyo u mesmo de l'anyada. O chentilizio d'o lugar ye ixepino/ina/ins/inas. Pueblo que conserba a fabla baxoribagorzana, dialeuto de l'aragonés, como luenga materna. En l'autualidat, a suya usanza escomenzipia amenguar en fabor d'o castiellán, pero encá sen continan sentín muitas parolas e espresions.

[editar] Economía e turismo

As prenzipals autibidáz economicas d'Ixep sen l'agricultura de zerial de secano, antimás d'as uartas indibiduals, e a cría d'animals: tozins, pollos, coniellos... Zageramén, s'ha desarrollau o turismo rural grazias á ra sobreguena localizazión d'o monezipio. Iste t'ufre a posibilidat d'amanar-te por endrezeras balizatas enta lugars albandonaus, como Arbués e Aldeya Mora; espleitar-te conoxién atros lugars d'a sarra Paniello u d'a redolada de Ribargoza; ficar-te en augua en l'Esera u besitar o zentro budista Dag Sang Kagyu, situgau entre Paniello e Ixep.

[editar] Fiestas

As fiestas grans d'o lugar se zalebran en onor á San Agustín, o zager cabo de semanada d'agosto. En eras alcostumbra aber misa patronal con riparto de bín e torta á ra suya fin, sorteyo de pernils, chuegos enfantils, campionato de ginyote e conzierto de nuei. Atras zalebrazions han lugar arredol d'as dos armitas d'o monezipio. D'un costau, cada primer domingo mayo bi ha romería ta San Chuan (e San Pablo), con riparto de bín e torta, e una lifara popular. D'atro costau, cada 20 chinero s'en-ba ta San Sebastián a chuntas con as chens orichinarias d'os pueblos bizins de Torrobato, Perarruga, Arbués e Lo Mon. Alcostumbra aber chenta u riparto de bin e torta.