Walchren
Uut Wikipedia
Walchren (Nederlands: Walcheren) is'n hebied en 'n schiereiland in't westen van de provincie Zeêland en bestaet uut de drie hemeênten Middelburg, Ter Veere en Vlissienge. Walchren oort omslòte deu de Noôrdzeê, de Westerschelde, en 't Veerse Meer.
Walchren is 'n voortzettienge van 't schiereiland Zuud-Beveland (an de gemeenten Bossele en Hoes).
In'oud |
[bewerk] Heschiedenis
[bewerk] Romeinse tied
Wat-an me zeker wete, is da Walchren a in de Romeinse tied 'n beweund hebied was, mee Domburg as belangrieke andelsplekke. De vermoedelijke naeme van Domburg was in dien tied 'Walacria', wat den oorsproenk van de naeme Walchren verklaert. In 1647 bin resten evonden van 'n an de godin Nehalennia gewiede tempel. D'r waere ôk altaren evonden. Die bin deu kooplieden an de godin opgedraegen, uut dankbaarheid vo ulder be'ouwe vaert.
In de 3en en 4en eeuw overstroomde 'n grôôt deel van Zeêland en 't ebied bleef zo hoed als onbeweund.
[bewerk] Middeleêuwen
Vanaf de 11en eeuw wordt Zeêland stikje bie bitje ingepolderd, wi-deu ame minder land overstroomd wier. De vruchtbaere Zeêuwse klei is heschikt voh landbouw, en langzaem mae zeker nimt de welvaert in ´t hebied toe. Vanaf de dertienden eeuw verschiene durpen en steden. De bevolking leeft van landbouw en visserij, en ok de handel is belangriek, omdat Walchren over zee hoed beriekbaer is.
[bewerk] De zestienden en zeventienden eeuw
De zestienden eeuw was 'n in historisch opzicht interessante tiet, wirin Walchren nest hoede tieden ôk slechte tieden kende. Tijdens de Tachtigjarigen Oorlog was't hebied vaek bie oorlogshandelinge betrokken. Di-nest kende 't hebied ôk overstromingen, wi-onder de Allerheiligenvloed van 1570.
[bewerk] De achttienden en negentienden eeuw
Dit was 'n periode van teruglopende welvaert. Den economie stagneert, met uutzondering van de landbouw.
[bewerk] De Twêêde Wèreldoorlog
Nae de landing in Normandië in juni 1944, snokten de geallieerden snel op richting de Nederlandse grens. In september werden de zûûdelijke provincies bevried, inclusief Zeeuws-Vlaenderen. De mislukking van de "Operatie Market Garden" maekte voorlopig 'n einde an den opmars. Ôk op Walchren heersten de Dûûtsers nog. Van hieruit beheersten ulder de toegangswegge toet de haevenstad Antwerpen. En 't geallieerde leger ô'n grôôte aanvoerhaeven nodig: de havens in Normandie waren te beperkt en te ver.
Op 24 oktober nam de Canadese 2e divisie nae zeer felle 'evechten de Kreekrakdam. De volgenden dag konde ulder 't plekje Rilland Bath bevrieden. De Schotse 52e Lowland Divisie landde op de zûûdkust van Zûûd-Beveland. Pas op 30 oktober was geheel Zûûd-Beveland bevried.
Om de toegangsweg nih Antwerpen open te stelle was ôk Walchren nodig. Maar de sterke Duitse verdediging maekte 'n landing hier 'n 'achelijke zaek. Dirrom werden op 3 oktober de dieken van Walchren bie Wasschappel gebombardeerd. Walchren kwam onder waeter te staen. Ondanks waarschuwingen aan de bevolking mej strooibiljetten op 2 oktober, vonden 180 inwoners van Wasschappel de dood. 600 van de 650 woonhuizen werden vernietigd.
Ôk de dieken bie Vlissingen en Veere werden gebombardeerd. Op 17 oktober werd Wasschappel opnieuw bestookt om 't gat in de diek te vergrôôten en verdiepe. Op 1 november waeren de Duitsers tenslotte zodanig verzwakt, dat den Engelsen an land konden gae. Op 8 november was Walchren vrie.
[bewerk] De Waetersnoôdramp
In de nacht van 31 januari op 1 februari 1953 wier Zeêland etroffen deu de Waetersnoôdramp van 1953. Om zoô'n ramp in de toekomst te vorkommen, wieren vanaf 1960 de Deltawerken uutgevoerd. Een bie-effect iervan was dan de verbindiengen mee de rest van Nederland flienk verbeterd wieren.
[bewerk] De Deltawerken
De Veerse Gatdam uut 1961, 'n onderdeel van de Deltawerken, verbindt Walchren mej Nòòrd-Beveland. 't Vroeger Veerse Gat heet tegenwoordig 't Veerse Meer en is 'n populair waetersportgebied dat vee toeristen trekt.
De haven van de stad Ter Veere is deu den anleg van de Veerse Gatdam nie mii mej de zee verbonde, wi-deu de vissersvloot van Veere moest uutwieke. De kustlijn is echter deu de anleg van de dam anzienlijk verkort, wat het gevaer voh overstroming van Walcheren flink vermindert.
[bewerk] Liggienk
Walchren is 'n overwegend landelijk hebied. De twèè grôôtste plekken op't eiland bin Vlissingen en Middelburg, dizze steden vurme saemen 'n stads-ewest. Ten noorden van Middelburg leit 't historische stadje Ter Veere an't Veerse Meer.
Walcheren eit drie gemeêntes te weten : Ter Veere, Middelburg en Vlissingen.
Het grôôtste durp van Walchren is Koukerke, da ten westen van Vlissingen en Middelburg leit. De hemeente Veere bestead uut 13 durpen, wi onder: Aegte (Aagtekerke), Meles (Meliskerke), Bîkerke (Biggekerke), Grieps (Grijpskerke), en nog meer.
Walchren is een godsdienstege gemeente wan di bin veej kerken en tgroatste hedeelte van de durpen eindigt meej 'kerke'. Walchren telt diverse badplekken, wi-van Domburg de bekendste is. Andere badplekken bin: Zoetelande, Wasschappel, Oôskappel en Vrouwe-Polder.
|
|
 |
|---|---|
| Gemeênten Bossele | Goes | Kapelle | Middelburg* | Noord-Beveland | Reimerswaol | Schouwen-Duveland | Sluus | Terneuzen | Tole | Ulst | Ter Veere | Vlissienge |
|
| Waeterschappen Zeêuwse Eilanden - Zeêuws-Vlaonderen |
|
| Belangrieke streken Schouwen - Duveland - Noord-Beveland - Tole en Flupsland - Walchren - Zuud-Beveland - Zeêuws-Vlaonderen |
|
| Nederland | Provincies | Gemeênten | |
