Almazán
Uut Wikipedia
Almazán, in 't Arâbisch ‘de versterkte plekke’, is een hemêente in de provincie Soria, in de Spaânse Autonome Rehio Kastilië en León, in Spanje.
In'oud |
[bewerk] Situerieng
Almazán bevin zen eihen 32 km ten zuud'n van de oôdstad van de provincie en 192 km ten zuude'n van Madrid. Almazán is de oôdstad van de gelieknaemihe hemeênte, en ok van 't herechelijke deêl 't a dezelve naem draeg. Der is neffen een kern van diensen vurrral een uutgebreid landelijk, ahrârisch hebied.
[bewerk] Demohrafie
- Volhens 't INE a Almazán in 2005 5.727 inweuners . In 2004 waer'n der 5.786 herehiestreêrde inweuners, van wie a de meêdereid in Almazán, en ok een deêl in de voesteëen weun.
Binn'n de hemeênte Almazán bestaen der plekken die an deur de hemeênteraad wor'n beheêrd die an de 30 inweuners nie overtreffen. Dit zien: Almántiga, Balluncar, Cobertelada, Covarrubias, Fuentelcarro en Lodares del Monte y Tejerizas.
- Volhens de Heraldo de Soria-editie van 29 auhustus 2007 tel Almazán 6004 inweuners.
[bewerk] Economie
Vurral de landbouwsector speêl een hroôte rol. Ok de meubelindustrie speêl in Almazán een rol.
[bewerk] Geschiedenisse
In 1375 wier in Almazán de vrede eteêkend tussen Kastilië en Aragón. Pedro IV (bienaem: El Ceremonioso), konieng van Aragón, en Enrique II van Kastilië, teêken'n 't verdrag. Juan Hurtado de Mendoza was in 1392 de hroste Mayordomo (bezitter van landhoed) van konieng Enrique III. Konieng Enrique de IV van Kastilië schoenk um de macht over de stad en maek'n um meêster van dezen.
De rehio was escheien in twi deêl'n (een territoriâle scheidieng die a beston uut een zeker antal steëen verbon'n deur hemeênschappelijke eihenschapp'n. De twi deêl'n bestoengen uut 40 steëen, wivan 24 op 't platteland en 16 in de berhen.
De stad wier ereheêrd deur de burhemeêster, zes venters hielp'n um (drie van de klasse van de Hidalgo’s en drie eêrbiedwaerdihe mensen uut 't volk) Almazán mikken deêl uut van 't markiezaât ‘del Conde de Altamira’, dit ziende wiern ze verbon'n an de reheriengslijn van de Hurtado de Mendoza’s.
Een bekende inweuner van Almazán was Diego Laínez (1512-1565), een Spaânse jezuïtische monnik, een methezel van den eilihen Ignatius van Loyola en zen opvolher as heneraâl van de jezuïeten, en ie was eên van de mist belangrieke persoôn'n op 't Concilie van Trente. Ie was heboôr'n in Almazán, en ie studeêr'n filosofie an de universiteit van Alcalá de Henares en theologie an de universiteit van Paries, wir a 't en kennis maek'n mie den eilihen Ignatius. In 1534 wier 't en bevestigd in de kerke van Montmartre in Frankriek en in 1537 wier 't en ontbooien ni Rome. In 1545 wier 't en als machtènde theoloog ni 't Concilie van Trente estuurd, wir a 't en deêlnam an de zittieng'n en zijn woordje ni voôr'n broch. Vanaf 1556 vervieng 'n ‘San Ignacio’ as heneraâl van de jezuïeten, wir a 'n, in Rome, tot zen doôd bleef.
[bewerk] Monument'n
Uutblienkers van de Romaonse stijl en nie te verheet'n de stijl uut de Renaissance, barok en hotiek in Almazán zien:
- De kerke van San Miguel, een juweêl van de Romaonse stijl
- Den antieke Romaonse kerke van San Vincente, vandaehe Aula Municipal de Cultura.
- De hermitage van Jezus van Nazareth
- De kerke van Santa María de Calatañazor
- De kerke van San Pedro
- De kerke van Nuestra Señora del Campanario
- De mure van Almazán
- De klokke van Almazán
- De Poôrte van Herreros (De Puerta Herreros)
- De Puerta del Mercao
[bewerk] Hastronomie
Almazán mik deêl uut van de rieke en hevarieêrde Castiliaanse hastronomie; de kok mie zen ball'n, bloedwossen, hroenten en vleês; de knoflooksoep; de typische somarro van hebakk'n keu, zò ok 't hebakk'n lamsvleês, de jachtspecialiteit'n, hebakk'n forel en de roôksignaâl'n vurmen de hroste kenmerken van deze streek. Wat a'j ok ei eheet'n, dit verdien den opmerkieng, en de hunst op erkennieng, de Yemas de Almazán, een uutstekend suukerhoed as dessert van een hoeie maeltied.
[bewerk] Cultuur
De plekke Almazán ken ienkele educatieve centra:
- CEIP Diego Laínez
- IES Gaya Nuño
- Colegio Calasancio
- Centro de Estudios Audiovisuales
- Escuela de Capacitación Agraria
Ok zien der 't bioscoop-theater Calderon, 't culturele centrum Tirso de Molina en de Aula Cultural de San Vicente.
[bewerk] Sport
't Voetbalteam van Almazán is de Sociedad Deportiva Almazán, die a verschill'nde maelen in de 3e divisie ei espeêld.
[bewerk] Biezonder'eden
In 2006 wier 't antrokkelijke nummer mie de eêste pries van de Sorteo Extraordinario de Navidad verkocht in deze hemeênte. De loteriecommissie van Almazán verkoch 145 reêksen van de ‘Gordo de Navidad’-pries, 20297 kaertjes, die an een pries van 375 miljoen euro vertehenwoôrdihen. Ze wiern volledig uutverkocht en verdeêld over Almazán en de naebie-elehen hemeênte Berlanga de Duero. 't Is den eêste keêr da iemand uut de provincie Soria de ‘Gordo de Navidad’ win.