Forire
Èn årtike di Wikipedia.
Forire (fr: Forrières) est èn ancyin ptit ban del Walonreye, rebané avou Nassogne.
- Limero del posse: 6953 (vî limero 6940)
- Limero diyalectolodjike: Ma 46
- Arondixhmint: Måtche
- Sipotaedje des djins: les Fenaesses.
Ådvins |
[candjî] No di des plaeces di Forire
- A vey avou des tchamps, des prés et des sårts:
- Li Ronxhî (so plaece: Li Ronchi, F. Ronchy)
- Li tchamp des nonins.
- A vey avou des bwès :
- Li Grande Ramêye.
- Li Ptite Ramêye.
- Li Bwès djinti.
- A vey avou des åbes :
- A Nawoutchinne (so plaece: Naouchène)
- Li Côroe (la-minme : Conray)
- A vey avou des dmorances et l' ovraedje des djins.
- Li Tchapele des cochers (prononcî insi so plaece).
- Li Croes des ptits valets (so plaece Li Creûs...)
- A vey avou des aiwes :
- Li Brandoye.
- Nouve fontinne.
- li Pompe.
- li Riyåd (rouwåd).
- Li Ri del Fosse
- l' Aiwe-di-Lome
- A vey avou des monts-et-vås:
- Li Bosse di Monîye
- Li Coulêye (la-minme Culée).
- Li Fosse.
- l' Horzea (F. Horzay)
- Li Plate.
- Li Roimont (so place : Rwâmont).
- Li Schavêye (so plaece: Chavée).
- Ôtès sacwès et målåjhminces :
- Lamsoûle
- So Tchantî
- Nos d' plaeces a vey avou ene industreye, on monumint:
- Les pires do diale (dolmens).
- les Tchåfors (so plaece: tchafor).
- Li Shabotreye (so plaece: Sabotriye)
- Rowes do viyaedje:
- Li rowe des Coûs (la-minme : des Cours)
- Li rowe del Coulêye (la-minme : dol Culée)
- Li Viye voye d' Ambli
- Li Viye voye di Bure
- Li Viye voye di Lesterni
- Li Viye voye di Rotchfoirt (so plaece Rotchfwârt)
- Li Viye voye di Nassogne
- Li rowe del Tchapele (des Cochers - prononcî insi so plaece)
- Li Voye des Catchets
- Li Voye di Djmele
- Li Voye del Fosse
- Li Voye di Lesterni
- Li Voye di Masbor
- Li Voye di Måtche (so plaece Mautche)
- Li Voye Mélârd
- Li Voye di Nassogne
- Li voye del Schavêye (so plaece: Chavée).
- Pazeas & rouwales
- Li rouwale del Coulêye (so plaece: Culée)
[candjî] Djeyografeye
Forire est metou inte li Fåmene (a Bijhe) et l' Årdene des ôtes costés. Il est boirdé pa cwate gros hourleas: li Porea, l' Horzea, li Fayijhea et Tchantî. Il est trevåtchî pa l' Aiwe-di-Lome ki s' î recråxhe di troes rixhots, li Ri Beni ki s' a fwait maker a Lesterni (djeu d' mot, a cåze do spotaedje des djins d' Lesterni: les Makés), li Brandoye ki s' a fwait souker a Ambli (djeu d' mot, a cåze do spotaedje des djins d' Ambli: les Boks) et l' Ri del Fosse ki vént des campagnes d' Ambli, do costé d' Harsin.
[candjî] Istwere
Dinltins, gn aveut deus Forire: Sint Mårtén, do costé d' Wavreye et Notre-Dame do costé d' Ambli, avou, inte les deus, l' Aiwe-di-Lome. Li pont des Bates n' egzistéve nén. On passéve Lome a wé.
Li gåre a sti agrandeye après l' guere di 1914-1918, po tcherdjî ås sapéns.
[candjî] Avey
- Restants d' dolmen k' on lome "les pires do Diale": Viye cinse "Sint-Monon" dou çki Sint Monon åreut stî assaziné pa les djins d' Forire.
- Eglijhe Sint-Mårtén di stîle neyo-roman.
[candjî] Tuzance walone
- Ricwerance so les nos d' plaeces : Glossaire toponymique 1961-1962 des communes de Forrières, Grupont, Lesterny et Masbourg", Memwere di Licince da G. Pescheur.
- Motî walon d' Forir, da Jean-Pol Grandmont
