Bive

Èn årtike di Wikipedia.

Bive (fr: Bièvre) est ene rebanêye comene di Walonreye el province di Nameur

• Dimorants: 3.103 (2004), Bivîs
• Sitindêye: 109,59 km²
• Dinsité: 28,31 djins/km²
• Arondixhmint: Dinant
• Canton: Djedene
• Eplaeçmint sol Daegn: 49°56'N - 5°01'E

• Dicåce al Sint Houbert.
• Ban d' Bive: Bive avou Bayamont, Belfontinne, Coirnîmont, Graide, Grå-Fayi, Moncea-e-l'-Årdene, Nayômé, Pitit-Fayi, Wajî.

Comene di l' Årdene namurwesse, dins l' canton d' Djedene, li ké roye France et les cantons d' Biarin, Welin, Palijhoû et Bouyon. Bive fwait eto pårteye des "comenes d' Urope".

Li no d' "Bive": Beveris (770), Bievere (1243) vént do gålwès "Beber", k' on dit "Bièvre" e francès et k' est l' vî no do castor.

Ådvins 1 Djeyografeye 2 Istwere 2.1 Moyinådje 2.2 Guere di 1914 3 Difoûtrinne hårdêye

[candjî] Djeyografeye

Li comene si stind so a pô près 11.000 ectåres et lodje come 3.000 djins.

Bive est sol cresse ki poite les aiwes ki vont a Lesse, a bijhe, et les aiwes ki vont a Smwès, å midi.

[candjî] Istwere

[candjî] Moyinådje

Li pus vî papî ki cåze di Bive date du 770, ou timp du Pèpin le Bref. C'est la charte du Wandelaicus mansus. Eter Bive et Hôt-Fayi, a bijhe, s' a trové å 13inme sieke (1242) li viyaedje di "Prâjî", (tot å pus, l' eglijhe, li for et l' molén) basti la pås moennes di Mouzon (Ård. fr), ki vlént atåtchi l' eveke di Lidje, Duk di Bouyon, å wårdaedje des béns k' il avént yeu di tot timp (ab antiquo) a Djimbe et a Bive et k' ont co stî rconoxhous e 1245. Al fén do 15inme sieke, li signorreye di Bive s' a pårti eter mwintes tchesturlins; les moennes di Mouzon ont mågré tot wårdé leus droets so l' eglijhe, mins pårtis avou l' Abeye d' Ôrvå, do timp do curé Ponsart.

Li prumî des d'Orchymont a awè stî signeur di Bive si loméve Nicolas d'Orchymont (1500), mimbe do nôbe-estat do Lussimbork. Li dierin, troes siekes pus tård, c' esteut Jean-Josèf d'Orchymont, ki fjha rilief di ses droets li 13 di djun 1793. Li revolucion a metou fén al signorreye d' Orcîmont, mins nén al famile k' est todi prezinte a Bive et sol payis.

[candjî] Guere di 1914

Al guere di 1914, li 23 d' awousse, gn a yeu on deur combat eter les Almands ki vnént d' Hôt-Fayi et les Francès ki vnént d' Orcîmont; les moirts del batreye ont lontins stî eterés al plaece k' il avént toumé, pwis, e 1917, ramoennés al cimintire militaire al plaece lomêye “Borbouze” al gåre di Graide. E 1932, tos ces sôdårds la ont stî rcandjîs on dierin côp viè l' grande cimintire di Maissin. Dabôrd 100 ans pus tård, on comemore todi les prumirès batayes di 1914. Les rprezintants des årmêyes almandes et francesses rivnèt tos les ans å moes d' awousse, rinde omadje ås leurs, toumés la bén lontins.

Li combat do 23 d' awousse 1914 a fwait mwintes cintinnes di moirts dins les deus camps; li viyaedje lu-minme a yeu bråmint a sofri: 17 civils fuziyîs, 72 måjhons metowes a feu.

[candjî] Difoûtrinne hårdêye

• Waibe del comene