Nguyễn Tông Quai

Bách khoa toàn thư mở Wikipedia

Bài này còn sơ khai.
Bạn có thể góp sức viết bổ sung cho bài được hoàn thiện hơn. Xem phần trợ giúp để biết thêm về cách sửa đổi bài.

Nguyễn Tông Quai 阮宗 ~ (trước năm 1993, vẫn thường được đọc nhầm thành Nguyễn Tông Khuê 阮宗奎, 1693-1767), là thầy học của Lê Quí Đôn, là đại quan nhà Hậu Lê, hai lần đi sứ nhà Thanh (một lần cùng với Nguyễn Kiều – phu quân của Hồng Hà nữ sĩ Đoàn Thị Điểm).

Năm Tân sửu (1721), Bảo Thái thứ 3 đời vua Lê Dụ Tông, Nguyễn Tông Quai dự kỳ thi Hội và đỗ Hội nguyên, năm sau (1722) dự thi Đình, ông đỗ Đệ nhị giáp tiến sĩ xuất thân tức là Hoàng giáp. Ra làm quan nhà Lê - Trịnh, ông được bổ chức Hữu công. Tháng 8 năm Nhâm Tuất (1742), ông được cử dẫn đầu đoàn sứ bộ đi sứ Yên Kinh (nhà Thanh), tức là Bắc Kinh ngày nay. Năm 1745, khi đi sứ trở về, ông được thăng trật Tả thị lang bộ Hình và được phong tước Ngọ Đình hầu.

Đương thời, ông "nức tiếng thơ hay ở khắp cõi"(Phan Huy Chú) với những tập thơ nôm và thơ vịnh sử; được tôn là một trong "Trường An tứ hổ" - bốn con hổ Trường An (Hà Nội). Ông có giao lưu và xướng họa thi ca với các sứ thần Triều Tiên trong thời gian ở Trung Quốc ^[1].

Có thể vì những lí do trong chính trường thời Lê Trịnh, nhất là xích mích kéo dài không dàn hòa được với Việp Quận công Hoàng Ngũ Phúc, nên thơ ông như bị quên/hủy, mãi đến thế kỉ 20, mới được phát hiện lại bởi Vũ Bích (thời thuộc Pháp, thập niên 1920), nhóm Đỗ Phú Hứa (thập niên 1980), nhóm Bùi Duy Tân, Mai Ngọc Hồng, Nguyễn Thanh, Chu Xuân Giao (thập niên 1990).

Nhà thờ Nguyễn Tông Quai hiện tại xã Hòa Tiến, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình. Năm 1993, kỉ niệm 300 năm ngày sinh của Nguyễn Tông Quai, Sở Văn hóa và thể thao Thái Bình kết hợp với Khoa Ngữ văn Đại học Tổng hợp Hà Nội, Viện Nghiên cứu Hán Nôm, tổ chức hội thảo quốc gia về ông tại huyện Hưng Hà. Có khoảng 50 nhà nghiên cứu ở trung ương tham dự, viết bài tham gia hội thảo.

[sửa] Tác phẩm

Một số tác phẩm chính của Nguyễn Tông Quai là:

Sứ Hoa tùng vịnh (Hán, có xen 8 bài thơ Nôm)
Sứ trình tân truyện (Nôm)
Ngũ luân tự (Nôm)
Vịnh sử thi quyển (Hán)

[sửa] Chú thích

^ Những tư liệu liên quan đến giao lưu của Nguyễn Tông Quai với các sứ thần Triều Tiên được Trần Văn Giáp sưu tầm, khảo sát trong thời gian ông công tác tại Nam Triều Tiên - Hàn Quốc hiện nay