Zanetta Farussi
Da Wikipedia, ła ençiclopedia libara.
Zanetta Farussi - pseudonimo de Maria Giovanna Farussi o Farusso - dita Ła Buraneła (Venezia, 27 de agosto 1707 – Dresda, 29 de novenbre 1776) ła xe stà na atrice teatrałe venezsiana. Ła gera speciałizsà nei cosideti "intermezzi", opere lexière che łe smezsava łe rapresentazsion de opare tragiche o dramatiche.
Ła ga maridà el 27 de febraro 1724 Gaetano Casanova, anca lu ator, dal quałe ła ga avudo siè fiołi, ła paternità de qualchedun ła vien atribuia a vari personaji de spico de ł'aristocrazsia venexiana e inglexe. El pì çełebre dei siè el xe sta ł'aventuriero e scritor Giacomo Casanova, ma anca altri du, Francesco e Giovanni, i xe sta pitori, soratuto el primo, de 'na zserta notorietà.
'Ntel 1726, dopo on aprendistato venezsian fato al teatro San Samuele, de proprietà deła fameja Grimani, ła xe partìa par Łondra insieme al mario e ła ga scuminzsià 'na fortunà stajon de spetacołi. Ła se ga esibìo con suceso al Kings Theatre frequentà parecio dal principe de Gałes e futuro re Giorgio II.
'Ntel 1727 a xe nato el secondogenito Francesco e ła maldicenzsa popołare ła ghe ne ga atribuìo ła paternità al prinzsipe. A no xe ciaro sa se tratase soło de ciacołe opure de abiłi operazsion de marketing che, 'ntel mondo deło spetacoło, a se uxa far anca al di de inquò. Tornà a Venezsia ła ga catà nove scriture 'ntel teatro San Samuele. 'Ntel 1733 el mario el xe morto, łasiandoła inte 'na situazsion difiçiłe con zsinque fiołi spetando el sesto.
Goldoni, che ła ga conosesta 'ntel 1734 a Verona, el ga scrito par eła ła comedia La pupilla, 'nte ła quałe ironizsava bonariamente sora ła pasion, e conseguente gełoxia, che ła beła atrice ła gaveva susità in Giuseppe Imer, uno dei inprexari teatrałi pì noti de ł'epoca. Ła comedia ła xe sta rapresentà, soto forma de intermezso, insieme ała tragicomedia Belisario, senpre de Goldoni, 'ntel novenbre del 1734, 'ntel teatro San Samuełe dove Imer el svolgeva ła so atività.
'Ntel 1735 ła xe partìa par 'na nova tournée ała volta de San Pietroburgo.
'Nel 1737 ła xe sta scriturà a vita da ł'Eletore de Sasonia par recitar 'ntel teatro de Dresda, zsità in dove ła ga pasà el resto deła so vita e dove che ła xe morta el 29 de novenbre 1776.