Wimbledon Tenis Turnuvası
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Grand Slamler | |
| Avustralya Açık | |
| Fransız Açık | |
| Wimbledon | |
| Amerika Açık | |
Wimbledon Tenis Turnuvası, ya da kısaca Wimbledon, tenis sporunun en eski ve muhtemelen en prestijli turnuvasıdır. Her yıl Haziran ayının son haftasında başlayan turnuva iki hafta sürmektedir. Yağmur nedeni ile maçların sıklıkla aksadığı turnuvada ilk Pazar günü geleneksel olarak maç oynanmaz. İlk olarak 1877 yılında düzenlenen turnuvada, tenisçilerin beyaz giyinme zorunluluğu, korta giriş ve çıkış protokolü gibi yazılı olmayan kurallar vardır.
Çim kortta oynanan tek grand slam turnuvası olan Wimbledon, genelde servis-vole oyununu etkili uygulayan tenisçilerin başarılı olduğu bir turnuvadır. Her yıl 20 ile 26 Haziran arasına rastlayan pazartesi günü başlar. Ağustos ayındaki ilk pazartesiden altı hafta önce ve erkek oyuncular için Wimbledon'a ısınma turnuvası olarak nitelendirilen Quenn's Club Şampiyonasından iki hafta sonra başlar. Aynı anda yapılan bir başka önemli ısınma turnuvası da Halle, Almanya'daki Gerry Weber Açık Tenis Turnuvası 'dır. Wimbledon genellikle iki hafta sürer, ana kategorideki karşılaşmalar bu iki haftaya yayılır. Ama junior klasmanı ve özel maçlar genellikle ikinci hafta yapılır. Geleneksel olarak Middle Sunday (Ortadaki Pazar günü) karşılaşma yapılmaz ve dinlenmeye ayrılır. Yine de yağmur nedeniyle Turnuva tarihinde üç kere Middle Sunday günü karşılaşma yapılmıştır: 1991, 1997, ve 2004'te. Her üçünde de Wimbledon'da numarasız ve ucuz biletlerin satıldığı "Halk Günü" düzenlenmiştir.
Konu başlıkları |
[değiştir] Tarihçe
Şampiyona ilk defa 1877 yılında Worple Road, Wimbledon, Londra yakınlarındaki bir sahada All England Lawn Tennis and Croquet Club 'ünün kontrolünde oynanmıştır. Turnuvadaki tek klasman Tek Erkekler kategorisiydi. 1884'de All England Club Tek Kadınlar ve Çift Erkekler kategorilerini de ekledi. Çift Kadınlar ve Karışık Çiftler ise 1913'te eklenmiştir. Şampiyona, Church Road yakınlarındaki bugünkü yerine [1922]]'de taşınmıştır. Diğer Grand Slam turnuvalarında olduğu gibi Wimbledon'da da 1968'deki Açık Tenis Turnuvaları'nın kuruluşuna kadar en üst seviyedeki amatör sporcular yarışıyordu. Turnuvayla gurur duyan İngilizler için Wimbledon aynı zamanda ulusal mizah ve üzüntü konusudur. Çünkü Wimbledon'u Tek Erkeklerde 1936'da Fred Perry ve Tek Kadınlarda 1977'de Virginia Wade'den beri hiçbir İngiliz sporcu kazanamamıştır.
[değiştir] Karşılaşmalar
Wimbledon'da beş ana kategoride karşılaşma yapılır:
- Tek Erkekler
- Tek Kadınlar
- Çift Erkekler
- Çift Kadınlar
- Karışık Çiftler
Junior klasmanında dört kategoride karşılaşma yapılır:
- Tek Erkekler
- Tek Kadınlar
- Çift Erkekler
- Çift Kadınlar (Bu klasmanda Karışık Çiftler karşılaşmaları yapılmaz)
Dört adet özel karşılaşma yapılır:
- 35 yaş ve üzeri Çift Erkekler Özel
- 45 yaş ve üzeri Çift Erkekler Özel
- 35 yaş ve üzeri Çift Kadınlar Özel
- Tekerlekli Sandalyeli Erkekler Özel
Tek ve Çift Erkekler karşılaşmaları beş, diğer tüm karşılaşmalar üç set üzerinden oynanır. Karşılaşmaların çoğunluğu tek elemeli turnuva sistemine göredir, yani tek maç kaybeden katılımcı turnuvadan elenir. Halbuki 35 yaş ve üzeri Çift Erkekler ve 35 yaş ve üzeri Çift Kadınlar Özel karşılaşmaları lig usulü yapılmaktadır.
1921 yılına kadar bir önceki yılın şampiyonları final karşılaşmasına kadar bay çekme hakkına sahipti ve final karşılaşması "meydan okuma" karşılaşması olarak biliniyordu. Bunun sonucunda birçok şampiyon unvanlarını ellerinde tutabiliyordu çünkü rakipleri son karşılaşmaya kadar çaba sarfederek gelirken onlar dinleniyordu. 1922'den itibaren unvan sahipleri de şampiyonaya en başından başlayarak devam ettiler.
[değiştir] Oyuncular ve seribaşı dizilişi
Her tekler klasmanında 128 oyuncu, çiftler klasmanında 64 çift oyuncu ve karışık çiftler klasmanında da 48 çift oyuncu turnuvaya kabul edilir. Tek ve çift olarak oyuncuların kabul edilme kriterleri, uluslararası sıralamadaki yerleri ve çim sahalardaki performanslarıdır. Şu anda seribaşı olarak 32 tek erkek ve kadın oyuncu ile 16 takım bulunmaktadır.
Yönetim ve Hakemlik Komitesi her başvuruyu değerlendirir ve kimlerin turnuvaya doğrudan katılacağını belirler. Komite, sıralamada yüksek yerde bulunmayanları da kabul edebilir. Joker kabul edilen bu oyuncular genellikle ya önceki turnuvalarda başarı göstermiş ya da katılması durumunda turnuvaya ilgiyi artıracak oyunculardır. Tek Erkekler Şampiyonası'nı kazanan tek joker oyuncu Goran Ivanisevic'ti (2001); Henüz, Tek Kadınlar'ı kazanan bir joker oyuncu olmamıştır. Joker olamayan ya da yeteri kadar yüksek sıralamada olmayan oyuncular Wimbledon'dan bir hafta önce Roehampton'daki Bank of England Sports Ground 'da düzenlenen kalifikasyon turnuvasına katılabilirler. Tekler kalifikasyon yarışmaları üç turlu karşılaşmalardır. Çift Erkekler ve Çift Kadınlar karşılaşmaları tek turludur ve Karışık Çiftlerde kalifikasyon yarışması yapılmaz. Bugüne kadar bu turnuvalardan çıkan hiçbir oyuncu ne Tek Erkekler ne de Tek Kadınlar kupasını kazanamamıştır. Kalifikasyon turnuvasından gelen yarışmacıların ulaşabildikleri en üst düzey yarı final olmuştur: 1977'de John McEnroe ve 2000'de Belarus Vladimir Voltchkov Tek Erkeklerde, ve 1999'da Alexandra Stevenson Tek Kadınlarda bu aşamaya kadar gelmişlerdir.
Junior klasmanına oyuncular ulusal tenis federasyonlarının tavsiyesiyle ve tekler klasmanında da kalifikasyon karşılaşmalarının sonucunda kabul edilirler. Dört Özel karşılaşmaya kimlerin katılacağına Yönetim Komitesi karar verir.
Komite, oyuncuları uluslararası sıralamaya göre seribaşı seçer. Bir önceki şampiyon, her zaman olmasa da normalde ilk seribaşı olur. Katılanların büyük çoğunluğu seribaşı değildir. Seribaşı olmayan yalnızca iki oyuncu Tek Erkekler kupasını kazanmıştır: 1985'te Boris Becker ve 2001'de Goran Ivanisevic. Tek kadınlarda seribaşı olmayan oyunculardan kazanan olmamıştır; en düşük seribaşı olarak kupayı kazanan kadın tenisçi ondördüncü seribaşı olarak 2005'te kupayı kazanan Venus Williams'tı. Seribaşı olmayan çiftler birçok kere turnuvayı kazanmıştır. 2005 Çift Erkekler şampiyonları seribaşı olmamakla birlikte aynı zamanda (ilk defa olarak) kalifikasyon turnuvasından geliyorlardı.
[değiştir] Eleştiriler
Son yıllarda iki konuda Wimbledon Organizasyonu büyük eleştirilere maruz kalmaktadır. Bunlardan ilki, Wimbledon'ın kendine özgü seribaşı belirleme sistemidir. Buna göre, turnuvanın haklarını elinde bulunduran organizatör konumundaki All England Club, dünya sıralamasının yanısıra, oyuncuların çim kortta son bir yılda oynadıkları maçları dikkate almaktadır. Bu kriter, oyuncuların ATP sıralamasından farklı bir yerde turnuvaya başlamasına neden olmaktadır. Wimbledon yönetimi, 1997 yılından itibaren özellikle toprak kortta başarılı olan İspanyol oyuncuların tepkilerine/protestolarına maruz kalmıştır.
İkinci eleştiri konusu, dağıtılan para ödüllerinin eşit olmamasından kaynaklanmaktadır. Avustralya Açık ve Amerika Açık'ın uzun süredir erkekler ve kadınlarda eşit para ödülleri dağıttığı Grand Slam serisinde, Fransa Açık'ın da geçen yıl birincilerin ödüllerini eşitlemesiyle, Wimbledon tek erkekler şampiyonuna daha fazla para ödülü veren tek büyük turnuva olarak kaldı. 2006 turnuvasının ödül çizelgesine göre, tek erkeklerde şampiyon 655 bin pound elde ederken, tek kadınlar şampiyonu 625 bin pound ödül alacaktır.
[değiştir] Şampiyon Tenisçiler
| Yıl | Erkekler | Kadınlar |
| 2007 |  Roger Federer |
 Venus Williams |
| 2006 | Roger Federer |
 Amélie Mauresmo |
| 2005 | Roger Federer |
Venus Williams |
| 2004 | Roger Federer |
 Maria Sharapova |
| 2003 | Roger Federer |
Serena Williams |
| 2002 |  Lleyton Hewitt |
Serena Williams |
| 2001 |  Goran Ivanišević |
Venus Williams |
| 2000 | Pete Sampras |
Venus Williams |
| 1999 | Pete Sampras |
Lindsay Davenport |
| 1998 | Pete Sampras |
 Jana Novotna |
| 1997 | Pete Sampras |
Martina Hingis |
| 1996 |  Richard Krajicek |
 Steffi Graf |
| 1995 | Pete Sampras |
Steffi Graf |
| 1994 | Pete Sampras |
 Conchita Martínez |
| 1993 | Pete Sampras |
Steffi Graf |
| 1992 | Andre Agassi |
Steffi Graf |
| 1991 | Michael Stich |
Steffi Graf |
| 1990 |  Stefan Edberg |
Martina Navratilova |
| 1989 | Boris Becker |
Steffi Graf |
| 1988 | Stefan Edberg |
Steffi Graf |
| 1987 | Pat Cash |
Martina Navratilova |
| 1986 | Boris Becker |
Martina Navratilova |
| 1985 | Boris Becker |
Martina Navratilova |
| 1984 | John McEnroe |
Martina Navratilova |
| 1983 | John McEnroe |
Martina Navratilova |
| 1982 | Jimmy Connors |
Martina Navratilova |
| 1981 | John McEnroe |
Chris Evert |
| 1980 | Björn Borg |
Evonne Goolagong |
| 1979 | Björn Borg |
Martina Navratilova |
| 1978 | Björn Borg |
Martina Navratilova |
| 1977 | Björn Borg |
 Virginia Wade |
| 1976 | Björn Borg |
Chris Evert |
| 1975 | Arthur Ashe |
Billie Jean King |
| 1974 | Jimmy Connors |
Chris Evert |
| 1973 | Jan Kodes |
Billie Jean King |
| 1972 | Stan Smith |
Billie Jean King |
| 1971 | John Newcombe |
Evonne Goolagong |
| 1970 | John Newcombe |
Margaret Smith Court |
| 1969 | Rod Laver |
Ann Haydon-Jones |
| 1968 | Rod Laver |
Billie Jean King |
| 1967 | John Newcombe |
Billie Jean King |
| 1966 | Manuel Santana | Billie Jean King |
| 1965 | Roy Emerson | Margaret Smith Court |
| 1964 | Roy Emerson | Maria Bueno |
| 1963 | Chuck McKinley | Margaret Smith Court |
| 1962 | Rod Laver |
Karen Susman |
| 1961 | Rod Laver |
Angela Mortimer |
| 1960 | Neale Fraser | Maria Bueno |
| 1959 | Alex Olmedo | Maria Bueno |
| 1958 | Ashley Cooper | Althea Gibson |
| 1957 | Lew Hoad | Althea Gibson |
| 1956 | Lew Hoad | Shirley Fry |
| 1955 | Tony Trabert | Louise Brough |
| 1954 | Jaroslav Drobný | Maureen Connolly |
| 1953 | Vic Seixas | Maureen Connolly |
| 1952 | Frank Sedgman | Maureen Connolly |
| 1951 | Richard Savitt | Doris Hart |
| 1950 | Budge Patty | Louise Brough |
| 1949 | Ted Schroeder | Louise Brough |
| 1948 | Robert Falkenburg | Louise Brough |
| 1947 | Jack Kramer | Margaret Osborne |
| 1946 | Yvon Petra | Pauline Betz |
| ---- | ||
| 1939 | Bobby Riggs | Alice Marble |
| 1938 | Don Budge | Helen Wills |
| 1937 | Don Budge | Dorothy Round |
| 1936 | Fred Perry | Helen Jacobs |
| 1935 | Fred Perry | Helen Wills |
| 1934 | Fred Perry | Dorothy Round |
| 1933 | Jack Crawford | Helen Wills |
| 1932 | Ellsworth Vines | Helen Wills |
| 1931 | Sidney Wood | Cilly Aussem |
| 1930 | Bill Tilden | Helen Wills |
| 1929 | Henri Cochet | Helen Wills |
| 1928 | Rene Lacoste | Helen Wills |
| 1927 | Henri Cochet | Helen Wills |
| 1926 | Jean Borotra | Kathleen McKane Godfree |
| 1925 | Rene Lacoste | Suzanne Lenglen |
| 1924 | Jean Borotra | Kathleen McKane Godfree |
| 1923 | Bill Johnston | Suzanne Lenglen |
| 1922 | Gerald Patterson | Suzanne Lenglen |
| 1921 | Bill Tilden | Suzanne Lenglen |
| 1920 | Bill Tilden | Suzanne Lenglen |
| 1919 | Gerald Patterson | Suzanne Lenglen |
| ---- | ||
| 1914 | Norman Brookes | Dorothea Douglass |
| 1913 | Anthony Wilding | Dorothea Douglass |
| 1912 | Anthony Wilding | Ethel Larcombe |
| 1911 | Anthony Wilding | Dorothea Douglass |
| 1910 | Anthony Wilding | Dorothea Douglass |
| 1909 | Arthur Gore | Dora Boothby |
| 1908 | Arthur Gore | Charlotte Cooper |
| 1907 | Norman Brookes | May Sutton |
| 1906 | Hugh Doherty | Dorothea Douglass |
| 1905 | Hugh Doherty | May Sutton |
| 1904 | Hugh Doherty | Dorothea Douglass |
| 1903 | Hugh Doherty | Dorothea Douglass |
| 1902 | Hugh Doherty | Muriel Robb |
| 1901 | Arthur Gore | Charlotte Cooper |
| 1900 | Reginald Doherty | Blanche Bingley |
| 1899 | Reginald Doherty | Blanche Bingley |
| 1898 | Reginald Doherty | Charlotte Cooper |
| 1897 | Reginald Doherty | Blanche Bingley |
| 1896 | Harold Mahoney | Charlotte Cooper |
| 1895 | Wilfred Baddeley | Charlotte Cooper |
| 1894 | Joshua Pim | Blanche Bingley |
| 1893 | Joshua Pim | Charlotte Dod |
| 1892 | Wilfred Baddeley | Charlotte Dod |
| 1891 | Wilfred Baddeley | Charlotte Dod |
| 1890 | William Hamilton | Lena Rice |
| 1889 | Willie Renshaw | Blanche Bingley |
| 1888 | Ernest Renshaw | Charlotte Dod |
| 1887 | Herbert Lawford | Charlotte Dod |
| 1886 | Willie Renshaw | Blanche Bingley |
| 1885 | Willie Renshaw | Maud Watson |
| 1884 | Willie Renshaw | Maud Watson |
| 1883 | Willie Renshaw | |
| 1882 | Willie Renshaw | |
| 1881 | Willie Renshaw | |
| 1880 | John Hartley | |
| 1879 | John Hartley | |
| 1878 | Frank Hadow | |
| 1877 | Spencer Gore |
