Romalılar

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Romalılar, kısaca tarihi anlamda MÖ 9 yy'de Italyan yarımadasında bulunan Roma adındaki şehir-devlette başlayan medeniyeti ve o medeniyetin mensuplarını belirler. Dilimizde anlamı aynı zamanda günümüzün Roma şehirinde yaşayan insanları da kapsar.

Romalıların medeniyeti 12 yüzyıl sürer, yönetim biçimi monarşiden oligarşiye dönüşerek büyük bir imparatorluk haline gelir.

M.Ö. 753 yılında İtalya Yarımadası'nda kurulan ve M.Ö. 510 yılına kadar varlığını sürdüren Roma Krallığı, bu taarihten sonra Roma Cumhuriyeti oalrak adlandırılmıştır. M.Ö. 27 yılından sonra ise Roma Cumhuriyeti artık Roma İmparatorluğu olarak adını tarihe kazımıştır.

Romalılar, mimarlıkta ustaydılar. Yapıların işlevselliği dışında dış görünüşede önem veriyorlardı.Yapıları süslerlerdi. Özellikle, yapı içlerine doğal ışığı katmaları, açık alanlarda geçen yaşamın, iç mekanlara taşınmasını sağlamıştır. Şehir planlamaları çok gelişmişti ve sistematikti.

Roma imparatorluğunun, uzun süre yıkılmadan var olabilmesi; sahip oldukları ve kazandıkları toprakları, koruyabilmelerine borçludurlar. Bu korumaya en çok katkı sağlayan da surlardır. Önemli şehirleri surlarla çevirmişler ve bu sayede uzun kuşatmalara direnebilmişlerdir. Romalılardaki surların sağlamlığı elbette romanın mimarideki üstünlüğüne ve teknik bilgilerinin olmasıyla ilişkilidir.

Roma İmparatorluğu en geniş olduğu dönemde yaklaşık 5.900.000 km2 büyüklüğündeydi. Avrupa tarihinin "klasik antikite" dönemindeki en geniş imparatorluğuydu.

Gaius Julius Caesar (Sezar), Romanın, Roma İmparatorluğuna dönüşmesindeki en etkili isimdi. Tarihteki en ünlü imparatorlardan biri olan Caesar, politik yönü dışında kendiside savaşlara katılan bir asker bir komutandı. Galya'yı fethederek Roma topraklarını Atlas Okyanusuna kadar genişletti. Ayrıca, Britanya'nın Romalılarca ilk işgalini gerçekleştirdi. Hayat boyu diktatör ilan edilmiştir.

Kavimler Göçü'yle başlayan karışıklıklardan sonra 395 tarihinde doğu ve batı olmak üzere ikiye ayrıldı.

Batı Roma İmparatorluğu, Hunların baskısıyla Cermen kavimlerinin saldırılarına maruz kalmıştır. 410 yılında Cermen kavimlerinden Vizigotlar 3 gün boyunca romayı yağmaladılar. Git gide otoritesini ve gücünü kaybeden Roma İmparatorluğu, yine bir Cermen kavim olan Vandallar tarafından Roma şehrin 14 gün boyunca istila edilip yağmalanması, artık Roma İmparatorluğunun yıkılacağı sinyallerini veriyordu. Son olarak ta 476 yılında, yine Cermenler tarafından Roma’nın son imparatoru idam edilerek Batı Roma İmparatorluğuna son verildi.

Doğu Roma İmparatorluğu ya da bilinen diğer ismiyle Bizans İmparatorluğu 1000 yıl kadar varlığını sürdürdü. Bizans, Sırpların ve Osmanlıların arasında sıkışıp kaldı. Taht kavgaları da devleti zayıf düşürdü. Konstantinopolis 1391'de Osmanlılar tarafından ilk kez kuşatıldı. 7 ay süren kuşatmadan sonra Bizans, Osmanlılara eskisinden daha çok vergi ödemeyi ve Konstantinopolis'te bir Türk mahallesi kurulmasını kabul etti.

Bizansın Macar kralından yardım istemesi üzerine sefere çıkan Haçlı ordusu, 1396'da Yıldırım Bayezid tarafından yenilgiye uğratıldı. 1402'de Osmanlıların Ankara Savaşı'nda Timur'un ordusuna yenilmesi, Bizans’ı rahatlattı. Bizans, Mora'yı yeniden egemenliği altına aldı ve Osmanlılara vergi ödemeyi kesti. 1421'de Osmanlı tahtına çıkan II. Murad, ertesi yıl Konstantinopolis'i ve Thessaloniki'yi (Selanik) yeniden kuşattı.1444'te yeni bir Haçlı ordusu da Varna Savaşı'nda Osmanlılarca bozguna uğratıldı.

II. Mehmed, 2 Nisan 1453 pazartesi günü 80000 adamıyla ve düzensiz birliklerle oluşan bir kuvvetle İmparatorluğun başkenti olan Konstantinopolis (İstanbul)’u kuşattı. 7000 kişiyle ümitsizce karşılık verselerde, 29 Mayıs 1453 Perşembe günü de 53 gün süren kuşatmanın ardından Konstantinopolis Osmanlıların eline geçti. Roma İmparatorluğu da böylece tarihten silindi. İstanbul’u fetheden II. Mehmed, Fatih Sultan Mehmet olarak tarihe geçti.