Mehmed Esad Saffet Paşa
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Mahmut Esat Saffet Paşa 1814-1883 II. Abdülhamit saltanatında 4 Haziran 1878 - 4 Aralık 1878 tarihleri arasında altı ay sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. Tanzimat döneminin en mühim simalarındandır. Hafız Mehmet'in amcasıdır. Tımar sahibi olan Bağat'tan gelme Celayiroğullarından Hacı Yakub'un kardeşidir.
Konu başlıkları |
[değiştir] Hayatı
Kaza Voyvodalığında bulunmuş Sürmene eşrafından olup Mehmet Hulusi Ağanın oğludur. Hacı Yakup'un oğlu Memiş Ağa Sürmene'de beş ağa vurduktan sonra dedesi Romanyada kaza voyvodası Mehmet Hulusi Ağa'nın yanına sığınıyor ve Mahmut Esat'la birlikte yaşadı.
[değiştir] Eğitimi
- Mahalle mektebinde okudu.
- Beyazıt medreselerinde okudu.
[değiştir] Bürokrasi Hayatı
17 Yaşında Başladığı devlet memuriyetinde birçok görevde bulunmuştur.
- 1831 Divan-ı Humayun kalemine girdi. Burada asıl adına geleneklere uygun olarak Saffet mahlası verildi.
[değiştir] Hariciye Nazırlığı
Altı defa Hariciye Nazırlığı yaptı.
[değiştir] Maarif Nazırlığı
Üç defa Maarif Nazırlığı yapmıştır. 854 yılında Milli Eğitim Bakanı iken Şimdiki Galatasaray Lisesini kurmuştur, Galatasaray Lisesi o dönemde 7 dilde eğitim veren ve Dünyada bir benzeri olmayan bir okuldu.
[değiştir] İlk Maarif Nazırlığı
1867-1871 yılları arasında yapmıştır.1869 yılına kadar parça parça olan Osmanlı Maarif Teşkilatı ilk defa onun zamanında bir kül halinde "Maarif-i Umumiye Nizamnamesi" ile toparlanmış ve yeniden tanzim edildiğinden bu devreye tanzimat adı verilmiştir. İlk defa bu devrede eğitim hizmeti halk işi olmaktan çıkıp devlet hizmeti olarak algılanmaya başlanmıştır.
[değiştir] Saffet Paşa'nın Hazırladığı Maarif Nizamnamesinin Getirdikleri
1869 Maarif-i Umumiye Nizamnamesi Fransız Maarifinden ilham alınarak hazırlanmıştır. Memleket gerçekleri ve tatbik kabiliyeti göz önünde tutulmadan hazırlanmıştır. Onu hazırlayan Saffet Paşa dürüst ve değerli bir devlet adamı olarak tanınmıştır. Bu Nizamname ile İmparatorluk Maarifi (Eğitim Sistemi) yeniden teşkilatlandırılarak yeni bir nizama yani tanzime tabi tutulmuştur. Buna göre yapılan yeni nizam değişikliğine göre :
- Öğretim mecburiyetini korudu
- Okulları kısımlara ve derecelere ayırdı
- Eğitim ve öğretim usulünü düzenledi
- Öğretmenlerin bilgilerini arttıracak ve terfilelerini sağlıyacak çareleri getirdi
- Maarif Nazırlığı ve Vilayet bazında şubelerini teşkilatlandırdı
- İmtihan usulleri getirildi
- Eğitim masrafları için gelir kaynağı (Halktan toplanan paralar) buldu
Aynı Nizamnameye göre okul teşkilatı da şöyle oluyor;
1. Köylerde ve mahallelerde sıbyan mektepleri;
2. 500 evli kasabalarıyla rüştiye mektepleri;
3. Ev sayısı 1000 i geçen kasabalarda idadi mektepleri ,
4. Valilik merkezlerinde sultani mektepleri;
5. İstanbulda biri erkekler, diğeri kızlar için iki öğretmen okulu kuruldu
6. Dar-ül fünun kuruldu.
7. Lazım ve münasip olan yerlerde kız üniversiteleri kuruldu.
Toplam 14 defa değişık Bakanlık görevinde bulunmuştur.
[değiştir] Kişiliği
Dürüst ve değerli bir devlet adamı olaraktarihe geçmiştir.
