Giuseppe Donizetti
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Giuseppe Donizetti (Donizetti Paşa). (d. Bergamo, İtalya 1788, ö. İstanbul 12 Şubat 1856)
Türkiye'yi 19. yüzyılda batı müziği ile tanıştıran ve ilk Türk bandosunu (Muzika-ı Hümayun) kuran İtalyan müzisyen.
Giuseppe Donizetti İtalya ve Fransa da çeşitli bandolar yönettikten ve son olarak Napolyon' un bandosundan ayrılmış ve reformcu Osmanlı hükümdarı II. Mahmut (1808-1839) tarafından İstanbul'a gelmesi için yapılan daveti kabul ederek 17 Eylül 1828'de görevine başlamıştır. II. Mahmut, eski orduyu dağıtmış ve kurduğu yeni ordu (Asâkir-i Mansûre-i Muhammediyye) ile birlikte, önceki ordu bandosu olan geleneksel Mehter bandosunu da kaldırmıştır. Yerine batı standartlarında yeni bir bando kurmaya karar vermiş ve Giuseppe Donizetti'yi de bu amaçla davet etmiştir. Donizetti istanbul' a varınca ilk iş olarak askeri bando Mûsikâ-i Hümâyûn'u kurmuş ve bir ay içerisinde padişaha ilk konserini verecek hale getirmiştir. Bundan sonraki 28 yıl boyunca Osmanlı Devleti'nin hizmetinde çalışarak hükümdarın kurduğu modern ordunun bando teşkilatını ölümüne kadar yönetmiştir. İstanbul, Donizetti için adeta ikinci bir vatan olmuş ve 12 Şubat 1856'da ölene dek İstanbul'da yaşamıştır.
Giuseppe Donizetti'nin, II. Mahmut için bestelediği "Mahmudiye Marşı" onbir yıl, II. Mahmut'un ölümünden sonra tahta çıkan oğlu Sultan Abdülmecit için bestelediği "Mecidiye Marşı" da (1839) yirmiiki yıl boyunca Osmanlı Devleti'nin marşı olarak çalınmıştır.
Sultan Abdülmecit tarafından Paşa unvanı ile taltif edilen Donizetti'nın başarıları sadece askeri bando kurulması ile sınırlı kalmamış, sarayda Osmanlı hanedan ailesinin fertlerine de müzik dersleri vermiş, Pera'da (Beyoğlu ve çevresinin eski adı) her yıl düzenlenen İtalyan opera gösterilerini desteklemiş, sarayda konserler düzenlemiş ve İstanbul'u ziyaret eden Franz Liszt, Parish Alvars ve Leopold de Meyer gibi zamanın önde gelen virtüözlerine ev sahipliği yapmıştır. Donizetti'nin kendisi gibi müzisyen olan 2 kardeşi daha vardır. İçlerinden en yetenkli ve ünlüleri küçük kardeşi (Gaetano Donizetti), bir İtalyan opera bestecisidir.
Donizetti'nin cenazesi, ölümünden sonraki üç hafta boyunca Beyoğlu'ndaki Santa Maria Kilisesi'nde muhafaza edilmiş ve 6 Mart 1856'da Santa Esprit Kilisesi'inin mezarlığına nakledilerek defnedilmiştir.
Ölümünden sonra yerine Callisto Guatelli Paşa atanmış ve 1856-1858 ile 1868-1899 yılları arasında bandoyu yönetmiştir.
Müzikolog Emre Aracı tarafından kaleme alınan kapsamlı bir biyografisi Donizetti Paşa Osmanlı Sarayının İtalyan Maestrosu adı altında Yapı Kredi Yayınları tarafından 2006 yılında yayımlanmıştır.
Giuseppe Donizetti tarafından bestelendiği tahmin edilen Osmanlı marşı.
