Demokratik Almanya Cumhuriyeti

Vikipedi, özgür ansiklopedi

→ Başlığın diğer anlamları için DAC sayfasına bakınız.

Demokratik Alman Cumhuriyeti
Deutsche Demokratische Republik



DAC Bayrağı	DAC Devlet Arması

Resmî dil

Almanca

Başkent

Berlin

Yönetim şekli

Cumhuriyet, Sosyalizm

Para birimi

Doğu Alman Markı

Ulusal marş

Auferstanden aus Ruinen

Nüfus

16,111,000 (1990)

Yüzölçümü

108,333km

İnternet alan adı

.dd

Uluslararası arama kodu

+37 (geçersiz)

Sovyetler Birliği'nin Almanya'ya gelişi

Demokratik Alman Cumhuriyeti (DAC) (Almanca: Deutsche Demokratische Republik (DDR), İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra Sovyet kontrolü altındaki bölgede kurulan sosyalist cumhuriyet (1949-1990). "Doğu Almanya" olarak da bilinir. 1952 yılında Almanya'nın yeniden birleştirilmesini öneren Stalin Nota'sının ABD tarafından reddedilmesinin ardından Sovyet etkisindeki Doğu Almanya tam egemenliğini ilan etti (1954). Doğu Almanya Varşova Paktı üyesi ülkeler arasında yer almaktaydı. Hatta Çekoslovakya'yı işgal eden 5 devletten biri idi. 18 Mart 1990'daki seçimlerde yönetimdeki Sovyet yanlısı Sosyalist Birlik Partisi (Almanca: Sozialistische Einheitspartei Deutschlands, kısaca SED) Volkskammer'deki (DAC ulusal parlamentosu) çoğunluğunu kaybetti. 3 Ekim 1990'da Volkskammer Doğu Alman toprağında Federal Alman Cumhuriyeti yasalarının geçerliliğini kabul etti. İki cumhuriyetin birleşmesiyle 1990 yılı içinde DAC'ın varlığı sona erdi.

[değiştir] Tarih

II. Dünya Savaşı'nın hemen ardından , Haziran 1945'te Almanya işgal bölgelerine ayrıldığında, ülkenin doğu kesiminin yönetimi Sovyet Askeri Yönetimi'ne bırakıldı.Yeni yönetim önce özel bankaları ve şirketleri tazminat ödemeksizin devletleştirdi.Herkesin elindeki paraları, külçe altınları, senetleri ve değerleri eşyaları teslim etmesi istendi.Sökülen fabrikalar, vagonlar, lokomotifler ve hatta raylar savaş tazminatı olarak SSCB'ye götürüldü.Ayrıca 100 hektar'ın üzerindeki bütün topraklara karşılıksız olarak el kondu.Böylece eskiden yaklaşık 3 bin büyük toprak sahibinin elinden bulunan topraklar tarım işçilerinin, küçük işletmecilerin ve mültecilerin eline geçti.

1945 yazında bütün antifaşist partiler serbest bırakıldı.Nisan 1946'da Komünist ve Sosyal Demokrat partilerin birleşmesiyle Almanya Sosyalist Birlik Partisi (Sozialistische Einheitspartei Deutschland - SED) kuruldu.O yılın sonunda yapılan yerel seçimlerde SED oyların büyük çoğunluğunu aldı.Batılı ülkelerin denetimindeki işgal bölgelerinde Batı Almanya'nın kurulmasıyla sonuçlanan adımlar sıklaştıkça, Sovyet bölgesinde de benzer düzenlemelere gidildi.SED'in 1948'de toplanan kongresinde yeni anayasayı hazırlamakla görevli bir Halk Konseyi (Volksrat) oluşturuldu.Yeni anayasa Ekim 1949'da, AFC'nin (Almanya Federal Cumhuriyeti) kurulmasından sonra yürürlüğe girdi.Halk Konseyi Halk Meclisi (Volkskammer) adını aldı ve ayrıca bir Eyaletler Meclisi (Länderkammer) oluşturuldu.11 Ekim 1949'da Wilhelm Pieck devlet başkanlığına getirildi.Ertesi gün Otto Grotewohl başbakanlığa seçildi.Bununla birlikte gerçek güç başbakan yardımcısı ve SED birinci sekreteri Walter Ulbricht'in elinde kaldı.Temmuz 1952'de ülkedeki beş eyalet (Land) 15 ile (Bezirk) ayrıldı ve Eyalet Meclisleri kaldırıldı.

Bu dönemde ağır sanayiye öncelik tanıyan planlı bir ekonomi yürürlüğe kondu.Sanayi üretimi hızla artarken, yaşam düzeyi Batı Almanya'dakinin çok gerisinde kaldı.Doğu Almanya 1952'de Batı Almanya ile olan sınırlarını kapattı.İşçilerin ulaşması gereken üretim hedeflerinin yükseltilmesi üzerine 17 Haziran 1953'te başlayan grev dakgası kısa zamanda bütün ülkeyi saran bir ayaklanmaya dönüştü.Sovyet birliklerinin yardımıyla bastırılan bu ayaklanma sırasında onlarca kişi öldü, yüzlerce kişi de yaralandı.

1954'te Demokratik Almanya Cumhuriyeti'nin (ADC) egemen bir ülke olduğu ilan edildi.Doğu Almanya ertesi yıl kurucu üye olarak Varşova Paktı'na katıldı.1960'ta Pieck ölünce devlet başkanlığı kaldırıldı ve yerine Devlet Konseyi oluşturuldu.Devlet Konseyi başkanlığına da Ulbricht getirildi.Bu arada yönetimin yarattığı hoşnutsuzluk çok sayıda kişinin Batı'ya göç etmesine yol açmış ve II. Dünya Savaşı'ndan sonra yaklaşık 3 milyon kişi Batı'ya kaçmıştı.Sonunda bu kaçışları önlemek için 13 Ağustos 1961 gecesi Doğu Berlin'i Batı'dan ayıran Berlin Duvarı inşa edildi.Doğu Almanya hükümeti, üzeri dikenli tellerle çevrili bu beton duvarın nitelikli işgücünün Batı'ya kaçmasını engelleyeceğini düşünüyordu.Aynı dönemde yürürlüğe konan ekonomik reformlar üretimin artmasına ve tüketim mallarının bollaşmasına yol açtı.ADC bunun sonucunda yaşam düzeyi en yüksek Doğu Avrupa ülkesi durumuna geldi.Batı Almanya'ya karşı uzlaşmaz bir tutum takınan Ulbricht 1971'de SED birinci sekreterliğinden çekilmek zorunda kaldı ve yerine Erich Honecker geçti.

AFC'nin 1972'de Ostpolitik'i benimsemesinden sonra iki ülke arasında diplomatik ilişkiler kurulması karara bağlandı.Ardından öteki Batılı ülkeler de ADC ile diplomatik ilişkiler kurdular.Doğu Almanya 1973'te Birleşmiş Milletler'e kabul edildi.İki Almanya arasındaki ilişkiler gitgide yumuşarken ADC'deki seyahat kısıtlamaları da büyük ölçüde kaldırıldı.Böylece duvarın iki yanındaki parçalanmış aileler birbirlerini ziyaret etmeye başladılar.1981'de AFC başbakanı Helmut Schmidt Doğu Almanya'ya resmi ziyarette bulundu.1987'de Erich Honecker Batı Almanya'da Helmut Kohl ile görüştü.Doğu Almanya hükümeti 1980'lerin sonlarında SSCB'de başlayıp sonradan öteki Doğu Avrupa ülkelerini saran reform hareketine başlangıçta şiddetle karşı çıktı.Hatta 1988'in sonunda ülkede Sovyet dergilerinin satılması yasaklandı.Oysa bu gelişmeler Doğu Almanya'nın sonunun hazırlayıcısı olacaktı.

Doğu Avrupa'da 1989 yılının gelişmeleri iki Almanya arasındaki ilişkilere yeni bir yön verdi.Yıl ortasında Doğu Almanya Batı'ya göç kısıtlamalarını yumuşattıysa da bu düzenleme ülkeyi terk etmek isteyenlerin çokluğu karşısında yetersiz kaldı.Ardından öbür Doğu Avrupa ülkeleri üzerinden Batı yol açıldı ve Doğu Alman yönetimi Batı'ya akını dizginlemek için hem diplomatik yollara, hem de güvenlik önlemlerine başvurdu.Doğu Almanya'nın Ekim 1989'daki 40. kuruluş yıldönümü kutlamaları bu gergin ortamda yapıldı ve ülkeyi ziyaret eden SSCB lideri Mihail Gorbaçov acil reform çağrısında bulundu.

Yeni Forum adıyla bilinen bir grup aydının başını çektiği örgütlü siyasi muhalefet Leipzig, Berlin ve başka kentlerde barışçıl kitle gösterileri düzenledi.Ekimde devrilen Erich Honecker'in yerini alan Egon Krenz de iki ay sonra istifa etti.Manfred Gerlach ve Sabine Bergman-Pohl'un kısa süreli görev dönemlerinin ardından kasımda başbakanlığa getirilen Hans Medrow reformcu bir politikayı benimsedi.Yıl sonuna gelindiğinde özgürleşme yönündeki hemen bütün talepler karşılanmıştı.Yönetimde komünistlerin tekeline son verilmesi, parti ve yönetimdeki yolsuzlukların soruşturulması, güvenlik polisinin dağıtılması kararı, seyahat sınırlamalarının kaldırılması ve sembolik önemi büyük Berlin Duvarı'nın 9 Kasım'da açılması bu gelişmeler arasındaydı.(Alman yeniden birleşmesi)

[değiştir] Edebiyat

Ünlü DAC yazarları:

Jureck Becker
Bertolt Brecht, (dramaturg, şair ve yönetmen, 1949'da DAC'de "Berliner Ensemble"ı kurdu, Nazi döneminin önde gelen Komünist sürgünü ve Direnişin sembollerindendi.)
Franz Fühmann
Hermann Kant
Heiner Müller
Christa Wolf