Zapadni Goti

From Wikipedia

Zapadni Goti zvani i Vizigoti su bili varvarsko pleme koje sa istoka došlo na teritorije Zapadnog Rimskog Carstva u Velikoj seobi naroda 375. godine. Oni su delimično naseljavali i teritotije Istočnog rimskog carstva (Vizantije).

Vizigoti se prvi put pojavljuju kao različit narod 268. godine kad su napali Rimsko Carstvo i počeli harati Balkanom. Invazija Vizigota je pomela rimske provincije Panoniju i Ilirikum, a čak su zapretili i Italiji. Ali Vizigoti su u ljeto te godine poraženi kod talijansko-slovenske granice, a onda su potučeni u bici kod Niša septembra 268. U sledeće tri godine vraćeni su preko Dunava u seriji pohoda cara Klaudija II i cara Aurelijana. Ipak zadržali su posede u Dakiji, koju je Aurelijan evakuirao 271. Kad su se naselili u Dakiji Vizigoti prihvataju Arijanizam, u kome se veruje da Isus nije jedan od oblika Boga u Trojstvu, nego da je posebno stvoren i nema božanski epitet. To verovanje je bilo u direktnoj suprotnosti sa pravoslavljem. Iberijski Vizigoti su pripadali arijanizmu do 589., kada ih kralj Recaredo prevodi u katolike.

[uredi - уреди] Gotski rat (377-382)

Goti su ostali u Dakiji do 376., kada jedan od njihovih vođa Frigern moli rimskog cara Valensa da im dozvoli da se nastane na južnoj obali Dunava. Vizigoti su se nadali da će tu naći utočište od Huna, koji nisu raspolagali dobrim mogućnostima da im vojska prelazi tako široku reku. Valensa je to dozvolio, a čak je pomogao Vizigotima da pređu reku. Pored toga je obećao im je hranu i zemlju. Međutim, kad su prešli, zavladala je glad, a Rim nije bio u stanju da im dopremi hranu. Usled toga izbija pobuna, koja se pretvorila u šestogodišnje pljačkanje i uništavanje po celom Balkanu. Došlo je do smrti cara i uništenja cele jedne rimske armije. Bitka kod Hadrijanopolja 378. godine bila je najznačajnija u tom ratu. Car Valens je bio loše obavešten o veličini Gotske armije i upustio se u bitku, u kojoj je car ubijen tokom bitke, a Rimnjani potučeni do nogu. Cela jedna Rimska armija je nestala, a ta vest je šokirala Rimski svet, prisiljavajući prvi put Rimljane da pregovaraju sa varvarima i naseljavaju ih na područje Rimskog Carstva. Time je započeo novi trend, čije su krajnje posledice dovele do pada Zapadnog Rimskog Carstva oko 100 godina kasnije.

[uredi - уреди] Alarik

Novi car Teodosije I je sklopio mir 382. , koji je trajao do njegove smrti 395. Te godine čuveni vizigotski kralj Alarik dolazi na vlast. Teodosija su nasledili nesposobni sinovi, Arkadije na istoku i Honorije na zapadu. Tokom sledećih 15 godina izbijali su povremeni sukobi prekidani godinama nestabinog mira između Alarika i moćnih germanskih generala, koji su predvodili Rimske armije. Sve to je crpilo snagu Rimskog carstva. Unutar samog carstva je izbio sukob i Honorije ubija generala Stilihona 408. godine, a Rimske legije ubijaju porodice 30.000 varvarskih vojnika, koji su služili u carstvu. Alarik proglašava rat, lako prolazi kroz oslabljeno carstvo, dolazi do vrata Rima. Honorije opet odbija da se nagodi, tako da Alarik osvaja i pljačka grad 24.augusta 410. godine. Rim prestaje biti prestolnica Rimskog carsva (postaje to Ravena). Pad Rima je snažno potresao same temelje Rimskog Carstva.

Najveći opseg Vizigotskog kraljevstva oko 500

[uredi - уреди] Vizigotsko kraljevstvo u Akvitaniji

Od 407. do 409. Vandali , Alani i Svevi prodiru na Iberijsko poluostrvo. Kao odgovor na tu invaziju zapadno rimski car Honorije poziva Vizigote da preuzmu kontrolu Rimske Hispanije. Honorije nagrađuje Vizigotske borce zemljom u Akvitaniji, na koju se ovi naseljavaju. Ta naselja su postala jezgra odakle su se raširili duž Pirineja i na Pirinejsko poluostrvo (tada zvano Iberijsko poluostrvo). Drugi vizigotski veliki kralj Eurik ujedinjava različite zavađene frakcije Vizigota i 475. godine prisiljava Rimsko Carstvo da mu da punu nezavisnost. Na kraju njegovog života Vizigotsko kraljevstvo postaje najjača država naslednica Zapadnog Rimskog Carstva. Vizigotska država dostiže maksimum pre poraza 507. godine u bici kod Vujea. Vizigotsko kraljevstvo uključuje celu Iberiju, osim malih delova na severu (Baskijski delovi ) i severozapad (kraljevstvo Sveva). Osim toga poseduju Akvitaniju i Narbonsku Galiju, što je bilo pola današnje Francuske.

[uredi - уреди] Vizigotsko kraljevstvo Španije

Vizigoti su brzo postali dominantna sila Španije. Brzo su slomili Alane, a do 429. proterali su Vandale sa poluostrva u Severnu Afriku. Do 500. Vizigoti su kotrolisali većinu Iberijskog poluostrva. U početku su tim teritorijama vladali iz Tuluza. U bici kod Vujea 507. godine Franci pod vodstvom kralja Hlodoveka npreuzimaju Akvitaniju od Vizigota. Kralj Alarik II je ubijen u bici, a Vizigotsko plemstvo se povuklo preko Pirineja sa detetom kraljem Amalarikom.

Od 511-526 Vizigoti i Ostrogoti su ponovo ujedinjeni pod vođstvom Teodorika Velikog, koji je vladao iz Ravene. Centar Vizigotskog carstva se preselio u prvo u Barselonu, pa onda u unutrašnjost pa južno do Toleda. Godine 554. Vizantijsko Carstvo je pozvano da pomogne u rešavanju dinastičkih trzavica, a usput preuzima Granadu i najjužniji dio Španske Betike, nadajući se daljim zapadnim ponovnim osvajanjima.

Postojala su neslaganja Arijanskih Vizigota i katoličkog stanovništva pirinejskog poluotoka. Unutar katolika je isto došlo do podela. Jedna asketska struja je prozvana jeretičkom. Vizigoti se nisu mešali u unutarќatoličke trzavice. Bili si tolerantni i prema Jevrejima. Tek kad je vizigotski kralj Rekared postao katolik, tada je sinod katoličkih episkopa uzurpirao prava Vizigotskog plemstva i 633. su potvrdili kralja i postavili zahtev da svi Jevreji moraju biti kršteni. Vizigotski Zakonik je bio dio usmene tradicije, a u 7. veku ga zapisuju i preživio je vekove i čuva se u Eskorialu.

Zadnji arijanski Vizigotski kralj, Liuvigild osvaja kraljevstvo Sveva 585. godine i većinu severnih regiona 574., te ponovo vraća južne oblasti, izgubljene od Vizantije, a njegov naslednik 624. zauzima sve. Sa prelaskom Vizigotskih kraljeva u katolike, katolički episkopi postaju moćniji, tako da na sinodu u Toledu 633. godine preuzimaju plemićko pravo da biraju kralja.

[uredi - уреди] Invazija Maura

Kraljevstvo je preživelo do 711, kad je kralj Roderik ubijen u invaziji Maura. Ta bitka kod Gadalete 19. jula 711. označila je početak Mavarskog osvajanja Španije. Većina Španije je došla pod Islamsku vlast do 718. godine. Vizigotski plemić Pelajo je pobedio Muslimane i osnovao kraljevstvo Asturiju u severnom delu Španije. Pelajo je pobedom nad Maurima 722. započeo rekonkvistu. Drugi Vizigoti, koji su odbili da žive pod islamskom vlašću prešli su kod Franaka, gde su kasnije igrali zapaženu ulogu u kraljevstvu Karla Velikog.