Tovariševo

From Wikipedia

Prema literaturnim izvorima (Popovic, 1952, Ormolj, 1859) Tovariševo se prvi put pominje 1650. godine. Do tada je u ataru sadašnjeg naselja postojalo nekoliko sela: Banиa, Dobra, Mindsent, Kapolи, Maиal (Mašal), Seplak (Siplak) i dr. Međutim, posle pustošenja ovih teritorija 1698. godine, ime Tovariševa se ne pominje u spisku naseljenih mesta. Ono je javlja tek 1715. godine, kao naselje koje čine 16 srpskih domaćinstava. Godine 1772. selo dobija plansku urbanističku fizionomiju, kada su mu prisjedinjene pustare Noр bašta i Gola dobra. S obzirom na sastav stanovništva, ono je najpre imalo pravoslavnu crkvu, a potom i rimokatoličku parohiju, da bi 1882. bila završena gradnja i rimokatoličke crkve. Od prvih naseljavanja do kraja XVIII veka pretežno stanovništvo sela činili su Srbi, uz manje izuzetke (Cincari, Hrvati, Maрari, Jevreji, Cigani - Romi). U periodu 1812 - 1820. godine, u selo se prvi put doseljavajui Nemci, verovatno iz Bačke Palanke i Gajdobre, gde je vladala agrarna prenaseljenost. O nastanku imena naselja postoji više verzija. Prema prvoj,osnovu čini slovenska reč "tovar", koja označava "blago" ili "imetak". Prema drugoj, naziv potiče od reči "stovari", kako je i prvo naselje dobilo ime, navodno na osnovu želje kolonizovanog stanovništva da se posle dugog puta i umora stovari teret sa konja i na ovom mestu naseli. Međutim, prema tvrdnji Radojčina (1991) istorijske činjenice ukazuju da je mesto bilo naseljeno još 1650. godine, tj, pre Velike seobe Srba, te da je, pošto je bilo okruženo šumum, na mestu naselja istovarano drvo, time je i naselje dobilo ime Stovarište, odnosno po narodnoj varijanti Tovarište (ovaj naziv se i danas koristi među starosedeocima). Naziv naselja je u zvaničnoj dokumentaciji navoрen u različitim varijantama, zavisno od jezika kojim je registrovan. Zvaniиan naziv Baиtovariљ imalo je, na osnovu ministarske naredbe, u periodu 1894 - 1914. godine, a potom i tokom Drugog svetskog rata.(Radojčin, 1991). Elektrifikacija naselja započeta je 1930. godine, na osnovu manje elektrane kojom je uključeno u električnu mrežu desetak stambenih i drugih objekata. Pet godina kasnije električni vodovi su prošireni po celom naselju. Potpuna elektrifikacija sela vrši se posle 1955. godine kada je izvršena rekonstrukcija cele električne mreže. Vodovod je građen u etapama, od 1965 - 1971. godine. Danas se snabdeva iz dva bunara dubine oko 200m. Tovariševo raspolaže osnovnom školom (Oš "Mileta Protić"), a posle Drugog svetskog rata u naselju je izgrađen Dom kulture u okviru koga je delovao KUD "Jovan Jovanović Zmaj" i bio smešten bioskop. Međutim, obe institucije su stavljene van funkcije početkom šezdesetih godina. Zdravstveno zbrinjavanje stanovništva postojalo je i u međuratnom periodu. Godine 1964. izgrađena je zgrada nove ambulante u kojoj su zaposleni dva lekara, dve medicinske sestre i jedna akuš erska sestra.