Plurali nun rigulari

Di Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.

Ìndici 1 Palori chi finìscinu cu «-iu» e «-ia» 2 Sustantivi fimminili chi finìscinu cu «-u» 3 Sustantivi chi finìscinu chî vucali accintati 4 Sustantivi chi sunnu cuntrazzioni 5 Sustantivi masculini chi pìgghianu «-a» ô plurali 6 Sustantivi chi finiscinu cu «-aru», «-uni», e «-uri» 7 Àutri

[cancia] Palori chi finìscinu cu «-iu» e «-ia»

• Siddu l'accentu casca supra la «i», la palora pigghia li duppi «i» chi si prunùnzanu, p'asempiu: ziu -> zìi; malatia -> malatìi, tiurìa -> tiurìi, disìu -> disìi, farmacìa -> farmacìi; mittennu l'accentu supra la «ì» accintata (avvisu: si senti puru nta certi parrati: malatìei, tiurìei, eccetra)
• Siddu l'accentu nun casca supra la «i», cci sunnu tri pussibbilitati:

1. si usa la «i» sìmprici, p'asempiu: figghiu -> figghi, oricchia -> oricchi, goccia -> gocci, raggia -> raggi (la nostra prifirenza ntâ wikipedia siciliana)
2. 'n sicilianu si pò usari lu circunflessu pi li formi plurali, p'asempiu: nutizzia -> nutizzî, asempiu -> asempî, variu -> varî, grazzia - grazzî, studiu -> studî ; ma nuàutri prifiremu, pi na chistioni di praticitati, nun usari lu circunflessu ntâ fini dî palori (pirò nun cunziddiramu comu erruri lu sò usu). Pi sapìrinni chiossai jiti ddà.
3. o li palori si ponnu finiri cu dui «i» senza n'accentu nè lu circunflessu: nutizzii, asempii, varii, grazzii, studii, ecc.

• Ccizzioni: diu/dia -> dei (o dìi); idia -> idei (o idìi); cocciu -> coccia, gigghiu -> gigghia, jinocchiu -> jinocchia, ogghiu -> ogghia, vaddia -> vaddia, ecc.

[cancia] Sustantivi fimminili chi finìscinu cu «-u»

• la ficu -> li ficu
• la manu -> li manu
• la soru -> li soru

[cancia] Sustantivi chi finìscinu chî vucali accintati

• lu cafè -> li cafè
• la cità -> li cità (o la citati -> li citati)
• lu tassì -> li tassì
• la tribbù -> li tribbù

[cancia] Sustantivi chi sunnu cuntrazzioni

• lu cìnima -> li cìnima
• la fotu -> li fotu

[cancia] Sustantivi masculini chi pìgghianu «-a» ô plurali

• l'aceddu -> l'acedda / l'aceddi
• lu calamaru -> li calamara / li calamari
• lu cannolu -> li cannola
• lu carnarozzu -> li carnarozza
• lu celu -> li cela / li celi
• lu chilu -> li chila
• lu chiovu -> li chiova
• lu chiumazzu -> li chiumazza
• lu ciriveddu -> li cirivedda
• lu cocciu -> li coccia
• lu cornu -> li corna
• lu discu -> li disca
• lu ficatu -> li ficata
• lu filu -> li fila
• lu forcu -> li foca
• lu fruttu -> li frutta
• lu gigghiu -> li gigghia
• lu gruppu (it: il nodo) -> li gruppa (it: i nodi)
• lu jardinu -> li jardina
• lu jìditu -> li jìdita
• lu jinocchiu -> li jinocchia
• lu jornu -> li jorna
• lu labbru -> li labbra
• lu libbru -> li libbra / li libbri
• lu lignu -> li ligna
• lu linzolu -> li linzola
• lu migghiu -> li migghia
• lu muru -> li mura
• lu nùmmuru -> li nùmmura (o lu nùmmiru -> li nùmmira)
• lu nomu -> li noma / li nomi
• l'ogghiu -> l'ogghia
• l'ossu -> l'ossa
• l'ovu -> l'ova
• lu paradisu -> li paradisa
• lu piattu -> li piatta
• lu pilu -> li pila
• lu pizzu -> li pizza
• lu piru -> li pira
• lu prunu -> li pruna
• lu pugnu -> li pugna
• lu pumu -> li puma
• lu signu -> li signa
• lu sirvizzu -> li sirvizza
• lu solu -> li sola
• lu spicchiu -> li spicchia
• lu tozzu -> li tozza
• lu tronu -> li trona
• lu trenu -> li trena / li treni
• l'ugnu -> l'ugna
• lu vrazzu -> li vrazza
• lu vudeddu -> li vudedda

[cancia] Sustantivi chi finiscinu cu «-aru», «-uni», e «-uri»

• l'amministraturi -> l'amministratura
• lu baruni -> li baruna
• lu buttunaru -> li buttunara
• lu buttuni -> li buttuna
• lu campiuni -> li campiuna
• lu cumuni -> li cumuna
• lu cintinaru -> li cintinara
• lu ciuri -> li ciura / li ciuri
• lu cumpusituri -> li cumpusitura
• lu dutturi -> li duttura
• lu firraru -> li firrara
• lu liuni -> li liuna
• lu migghiaru -> li migghiara
• lu pagghiaru -> li pagghiara
• lu paru -> li para
• lu patruni -> li patruna
• lu piccaturi -> li piccatura
• lu prufissuri -> li prufissura
• lu scaluni -> li scaluna
• lu scarparu -> li scarpara
• lu tabbaccaru -> li tabbaccara
• lu tradituri -> li traditura
• lu turruni -> li turruna
• lu vasuni -> li vasuna
• lu vastuni -> li vastuna

[cancia] Àutri

• lu ciumi -> li ciùmira / li ciuma / li ciumi
• lu corpu (corpus) -> li còrpura / li corpa / li corpi
• lu cuntu -> li cùntura / li cunta / li cunti
• lu jocu -> li jòcura / li joca / li jochi
• lu nidu -> li nìdira / li nidi
• l'omu -> l'òmini
• lu puzzu -> li pùzzura / li puzzi
• lu sonu -> li sònura / li sona / li soni
• lu tempu -> li tèmpura / li tempa / li tempi
• lu voscu -> li vòscura / li vòschira / li vosca / li voschi
• lu ventu -> li vèntira / li venta / li venti

N'àutra cosa, certi palori s'attròvanu sulu ô singulari: la rina; la cira; lu meli; lu sucu; l'argentu, eccetra.