Zygmunt Rumel
Z Wikipedii
Zygmunt Rumel | |
Prawdziwe nazwisko | Zygmunt Jan Rumel |
Data i miejsce urodzenia | 1915 |
Data i miejsce śmierci | 10 lipca 1943 Kustycze |
Narodowość | Polska |
Dziedzina sztuki | Poezja |
Ważne dzieła | poemat "Rok 1863", wiersz "Dwie matki" |
Zygmunt Jan Rumel - poeta, oficer Armii Krajowej, urodzony 1915, zamordowany przez Ukraińską Powstańczą Armię (UPA) przez rozerwanie końmi koło wsi Kustycze w nocy z 10 na 11 lipca 1943. Autor m.in. poematu "Rok 1863" i wiersza zatytułowanego "Dwie matki".
Starszy od Krzysztofa Kamila Baczyńskiego o 7 lat. Ojciec, z wykształcenia inżynier rolnictwa, był oficerem Wojska Polskiego, uczestnikiem kampanii 1920 roku, odznaczony Krzyżem Virtuti Militari. Po wojnie osiadł jako osadnik wojskowy w powiecie krzemienieckim. Dzieciństwo Zygmunta upłynęło na wsi wołyńskiej. Pamiętne są słowa Leopolda Staffa do jego matki Anny: „Niech pani strzeże tego chłopca, to będzie wielki poeta”. Liceum kończył w Krzemieńcu, gdzie mieszkał w dworku należącym niegdyś do rodziny Juliusza Słowackiego. Studiował na Uniwersytecie Warszawskim, następnie w ramach tajnego nauczania. W roku 1943 promowany na dowódcę VIII okręgu Batalionów Chłopskich – Wołyń (pseudonim "Krzysztof Poręba"). Gdy rzezie OUN-UPA na mieszkańcach polskich wioskach zaczynały się coraz częściej powtarzać, przed największym ich natężeniem, na początku lipca wydano mu rozkaz przeprowadzenia rozmów, z miejscowym dowództwem Ukraińskiej Powstańczej Armii na Wołyniu. Zadanie było niezwykle ryzykowne, gdyż okrucieństwo i bezwzględność banderowców nie pozostawiały złudzeń. Była to delegacja rządowa wysłana przez Kazimierza Banacha, pełnomocnika Rządu Rzeczypospolitej Polskiej. Do kwatery dowództwa UPA udali się 7 lipca 1943 wraz ze swoim oficerem Krzysztofem Markiewiczem pseudonim "Czort" . Zostali skatowani, a niecałe trzy dni później zamordowani przez rozerwanie końmi w sobotę 10 lipca koło wsi Kustycze koło Turzysk. W dniu następnym 11 lipca UPA rozpoczęła główny etap rzezi wołyńskiej, oczyszczania Wołynia z ludności polskiej, mordowania okrutnie bez względu na płeć i wiek. Jarosław Iwaszkiewicz wspominając śmierć młodego poety napisał: „Był to jeden z diamentów, którym strzelano do wroga. Diament ten mógł zabłysnąć pierwszorzędnym blaskiem.”.
[edytuj] Literatura
- Edward Prus - "Herosi spod znaku tryzuba", str 286-287:
[edytuj] Filmy
- "Poeta nieznany" - scenariusz, realizacja Wincenty Ronisz, zdjęcia Grzegorz Borowski redakcja Jerzy Kapuściński produkcja Wytwórnia Filmowa Czołówka, TVP SA Program 2, 2004. czas 59 min.