Zlewnia

Z Wikipedii

Schemat zlewni rzeki

Zlewnia - jest to całość obszaru, z którego wody spływają do danej rzeki (jeziora, bagna itp.) lub jej fragmentu. Zlewnia dotyczy zarówno wód powierzchniowych, jak i podziemnych. Zlewnia jest (może być) częścią dorzecza danej rzeki. Zlewnia wyrażnie wpływa na naturalną retencję wód, sposób zasilenia rzek i jezior oraz ich bilansu wody. Zlewnia decyduje też w dużym stopniu o morfologii koryt rzek i potoków. Charakter jej też ma znaczenie w formowaniu się naturalnego składu chemicznego wód, pojawianiu się zawiesiny, tworzeniu osadów dennych. W kształtowaniu się właściwości wód na terenie zlewni biorą udziałnie tylko jej naturalne elementy składowe (podłoże i szata roślinna) lecz również zewnętrzne czynniki - klimat i działalność człowieka. Gdy zlewnia obejmuje cały system rzeczny to znaczy system składający się z rzeki głównej i jej dopływów, wówczas pojęcie zlewni jest równoznaczne z pojęciem dorzecza, które jest obszarem z którego wody spływają z jednego systemu rzecznego. Rozróżniamy zlewnię bezpośrednią, z której wody spływają bezpośrednio lub za pośrednictwem małych cieków oraz pośrednia tzn. obszar niekontaktujący się z danym zbiornikiem bezpośrednio, z którego wody są doprowadzane do tego zbiornika za pośrednictwem większego cieku (lub cieków).

Zlewisko - obszar, z którego wszystkie wody powierzchniowe spływają do jednego punktu na rzece. Najczęściej tym punktem jest wodowskaz lub inny posterunek pomiarowy. W szczególnym przypadku, kiedy punkt zamykający znajduje się w miejscu ujścia danej rzeki do recypienta, obszar ograniczony działem wodnym wyznaczonym w ten sposób nazywa się dorzeczem.

Spis treści

1 Parametry zlewni
2 Parametry opisujące rzeźbę zlewni
- 2.1 Bibliografia
3 Zobacz też

[edytuj] Parametry zlewni

1) Długość zlewni L[km] - największa odległość w linii prostej między ujściem i punktem najbardziej oddalonym na dziale wodnym.

2) Długość maksymalna zlewni L_max[km] - długość doliny rzeki głównej od ujścia do punktu na dziale wodnym w przedłużeniu odcinka źródłowego.

3) Średnia szerokość zlewni B[km] - stosunek powierzchni zlewni do jej długości maksymalnej. Wyraża się wzorem:

$B=\frac{A}{L_{max}}$ , gdzie

A - powierzchnia zlewni [km²]

L_max - długość maksymalna zlewni

4) Obwód zlewni P[km] - długość działu wodnego określona na podstawie mapy topograficznej.

5) Wskaźnik wydłużenia zlewni C_w - iloraz średnicy koła o polu równym polu powierzchni zlewni do jej L_max. Wyraża się wzorem:

$C_{w}={2 \over L_{max}}\sqrt \frac{A}{\Pi}$

6) Powierzchnia zlewni: określana przez pomiar na mapie obszaru ograniczonego topograficznym działem wodnym (planimetrowanie). Na obszarach górskich należy zastosować poprawkę według wzoru:

$A=\frac{A_{m}}{cos\alpha}$ , gdzie

A - powierzchnia rzeczywista [km²]

A_m - powierzchnia rzutowana [km²]

α - średnie nachylenie zlewni [°]

7) Wskaźnik kolistości zlewni - stosunek pola powierzchni zlewni do pola koła o tym samym obwodzie co obwód zlewni. Wyraża się wzorem:

$C_{k}=\frac{A}{A_{k}}=4\Pi \frac{A}{P^{2}}$

[edytuj] Parametry opisujące rzeźbę zlewni

1) Wysokość maksymalna H_max [m n.p.m.] - maksymalna rzędna terenu na powierzchni zlewni.

2) Wysokość minimalna H_min {m n.p.m.] - minimalna rzędna terenu na powierzchni zlewni.

3) Deniwelacja terenu ΔH [m] - różnica między H_max a H_min zlewni.

4) Średnia wysokość zlewni H_śr. Istnieje kilka sposobów jej wyznaczania:

- jako średnia arytmetyczna H_max i H_min zlewni

$H_{sr.}=\frac{H_{max}+H_{min}}{2}$

- za pomocą wzoru Reitza

$H_{sr.}=0,434 \frac{H_{max}-H_{min}}{logH_{max}-logH_{min}}$

- na podstawie krzywej hipsograficznej zlewni - przez zmierzenie powierzchni między wykreśloną krzywą hipsograficzną, a układem współrzędnych i podzieleniu jej przez podstawę wykresu. Wtedy mamy:

$H_{sr.}=\frac{F}{A}$ , gdzie

F - powierzchnia ograniczona krzywą hipsograficzną oraz osiami współrzędnych [cm²]

A - podstawa wykresu [cm]

Warunki hydrograficzne na obszarze zlewni:

1) Długość rzeki L[km] - odległość od ujścia do źródeł rzeki.

2) Wskaźnik rozwinięcia rzeki r - stosunek długości rzeki do odległości w linii prostej łączącej źródło z ujściem. Można go zapisać następująco:

$r=\frac{L}{P}100$ , gdzie

L - długość rzeki [km]

P - długość linii prostej od źródła do ujścia [km]

3) Krętość rzeki - długość rzeki do długości doliny, czyli:

$k=\frac{L}{l}$ ,gdzie

L - długość rzeki

l - długość doliny

4) Spadek wyrównany i - stosunek różnicy wysokości źródła i ujścia do długości rzeki.

[edytuj] Bibliografia

Zdzisław Kajak, Hydrobiologia-Limnologia. Ekosystemy wód śródlądowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, ISBN 83-01-01537-3.

[edytuj] Zobacz też

Kategoria: Hydrologia

See also ebooksgratis.com: no banners, no cookies, totally FREE.

Zlewnia

Z Wikipedii

Spis treści

[edytuj] Parametry zlewni

[edytuj] Parametry opisujące rzeźbę zlewni

[edytuj] Bibliografia

[edytuj] Zobacz też

Views

nawigacja

zmiany

dla edytorów

Szukaj