Zdrada stanu
Z Wikipedii
Zdrada stanu - przestępstwo godzące w najistotniejsze interesy państwa, jak: udział obywatela w działaniach przeciw własnemu krajowi, próba obalenia jego rządu poprzez zamach stanu, uczestniczenie w działalności zmierzającej do uszczuplenia terytorium państwowego, próba zabójstwa głowy państwa.
W krajach anglosaskich, gdzie pojęcie istnieje od roku 1351, rozróżniało się dawniej "wysoką zdradę" (High treason), obejmującą przestępstwa wyżej wymienione i prowadzą do kary śmierci i utraty majątku, od "mniejszej zdrady" (Petty treason), np. zabójstwa oficera przez żołnierza czy pracodawców przez służącego. Obecnie te różnice zniknęły: konstytucja USA zawiera tylko definicję "zdrady" odpowiadającej pojęciu "zdrady stanu", tzn. przestępstw typu udział własnego obywatela w wojnie przeciw USA czy konszachty z wrogami państwa. Sprawa wygląda podobnie w Kanadzie.
W prawodawstwie niemieckim XIX wieku rozróżniało się "Hochverrat" (zdradę stanu) i "Landesverrat" (zdradę kraju). Hochverrat odnosił się do prób naruszania stosunków wewnątrz kraju, a Landesverrat do prób podważenia międzynarodowej pozycji kraju. Obecne prawodawstwo RFN określa jako zdradę stanu (Hochverrat) nie tylko próby, ale i przygotowania do zmiany ustroju państwowego czy praw zagwarantowanych przez konstytucję oraz oderwania części terytorium państwa poprzez zamach stanu. Grozi za to kara dożywotniego więzienia lub co najmniej 10 lat więzienia.
Prawodawstwo polskie używa terminu "zdrada ojczyzny". Definicja jest podobna jak w kodeksie karnym RFN, za przestępstwo to przewiduje się karę dożywotniego pozbawienia wolności, 25 lat pozbawienia wolności lub pozbawienia wolności powyżej 10 lat.
Podobnie wygląda sytuacja w Austrii, z tym że prawodawstwo austriackie przewiduje również kary za podobne akcje przeciw innemu, obcemu państwu.
Za zdradę stanu skazano na śmierć lub dożywocie m.in. następujące osoby:
- Thomas More - (1535), za odmowę uznania Henryka VIII za głowę Kościoła w Anglii;
- Karol I, król Anglii i Szkocji - (1649), za prowadzenie wojny przeciw własnemu narodowi;
- Jan Reinhold Patkul - (1707), za próbę oderwania Inflant od Szwecji;
- Michel Ney - (1815), za przejście na stronę Napoleona w czasie Stu Dni;
- Gienrich Jagoda - (1938), za "zdradę państwa sowieckiego";
- Knut Hamsun - (1945), za kolaborację z Hitlerem;
- Philippe Pétain - (1945), za kolaborację z Hitlerem;
- Vidkun Quisling - (1945), za kolaborację z Hitlerem;
- Pierre Laval - (1945), za kolaborację z Hitlerem;
- Andriej Własow - (1946), za kolaborację z Hitlerem;
- Imre Nagy - (1956), za zdradę państwa "ludowego";
- Oleg Kaługin - (2002, zaocznie), za współpracę z CIA;
[edytuj] Bibliografia
- Georg von Alten, Handbuch für Heer und Flotte, tom V, Berlin 1913
