Zdanie podrzędnie złożone
Z Wikipedii
W zdaniu podrzędnie złożonym jedno ze zdań składowych (podrzędne) wynika z drugiego (nadrzędnego) i nie może bez niego zaistnieć. (Np: Okazało się, że pisały o tym wszystkie gazety.)
Rodzaje zdań podrzędnie złożonych:
- Przydawkowe (jaki? jaka ? jakie ? czyj? czyja? czyje? który? która? które ? ile ? czego ? z czego?) np. Usta, które kłamią, zabijają duszę. (Usta, jakie? które kłamią)
- Dopełnieniowe (kogo? czego? komu? czemu? kogo? co? kim? czym? o kim? o czym?) np. Wiem, że nic nie wiem. (wiem, o czym? że nic nie wiem) (odpowiadają na pytania przypadków zależnych oprócz mianownika i wołacza)
- Okolicznikowe, w tym:
- Okolicznikowe miejsca (gdzie? skąd? dokąd? którędy?) np. Tam sięgaj, gdzie wzrok nie sięga. (sięgaj, gdzie? gdzie wzrok nie sięga)
- Okolicznikowe czasu (kiedy? jak długo? w jakim czasie? dopóki? odkąd?) np. Nie mów, kiedy cię nie poproszą. (nie mów, kiedy? kiedy cię nie poproszą)
- Okolicznikowe sposobu (jak? w jaki sposób?) np. Wykonał zadanie, stosując najprostszą metodę. (wykonał, jak? stosując najprostszą metodę)
- Okolicznikowe przyczyny (dlaczego? z jakiej przyczyny? z jakiego powodu?) np. Młodzież została zdemoralizowana, ponieważ wpłynęła na nią pop-kultura. (została zdemoralizowana, dlaczego? ponieważ wpłynęła na nią pop-kultura)
- Okolicznikowe celu (po co? w jakim celu?) np. Żołnierze wyruszyli, by bić się na wojnie. (wyruszyli, w jakim celu? by bić się na wojnie)
- Okolicznikowe przyzwolenia (mimo co? mimo czego?) np. Dostał piątkę, mimo że popełnił błędy. (dostał, mimo czego? mimo że popełnił błędy)
- Okolicznikowe stopnia i miary (ile? jak bardzo?) np. Praca w nadgodzinach opłaciła się tak bardzo, że zarobiłem więcej. (opłaciła się, jak bardzo? że zarobiłem więcej)
- Okolicznikowe warunku (pod jakim warunkiem?) Wstęp dozwolony pod warunkiem, że kieszenie zostaną opróżnione. (dozwolony, pod jakim warunkiem? że kieszenie zostaną opróżnione)
- Orzecznikowe (kim jest? czym jest? jaki jest?) np. Nie byłem zawsze taki, jaki jestem. (nie byłem, jaki? taki...)
- Podmiotowe (kto? co?) np. Kto się uczy, ten zda egzamin. (zda egzamin, kto? kto się uczy)
[edytuj] Wykres zdania podrzędnie złożonego
__1__ __2__ __1a__ __1b__
. .
(pyt.). (pyt.) . (pyt.)
. .
.__2__ LUB __1__ . LUB __2__
__2__
(pyt.)
.
.
__1__
