Władysław Karaś

Z Wikipedii

Władysław Karaś (ur. 31 sierpnia 1893 w Kielcach, zm. 28 maja 1942 w Magdalence pod Warszawą) - major Wojska Polskiego, oficer polskiego wywiadu wojskowego, brązowy medalista Igrzysk Olimpijskich w Berlinie w 1936, zdobywca pierwszego medalu olimpijskiego w historii strzelectwa sportowego w Polsce.

Syn Szymona i Anny z domu Domagałło - Dąbrowskiej. W latach 1907-1912 uczęszczał w Kielcach do Szkoły Handlowej a następnie od 1914 do Szkoły Realnej we Lwowie. Egzaminy maturalne zdał dopiero w 1919 w Jekateryńskim I Gimnazjum Męskim. 4 sierpnia 1914 wstąpił do 1 Brygady Legionów Polskich. Był dwukrotnie ranny w bitwach pod Łowczówkiem i Kostiuchnówką i dwukrotnie dostał się do niewoli rosyjskiej, w której przebywał łącznie przez 18 miesięcy. Po ucieczce został oficerem do specjalnych zleceń w Komendzie Naczelnej nr 3 POW Wschód Ukraina w Kijowie. Od 1 czerwca 1918 związany ze służbą w wywiadzie polskim. Po dekonspiracji w czerwcu 1919 wrócił do kraju i rozpoczął od 3 lipca 1919 stałą służbę w Wojsku Polskim w stopniu podporucznika, w 1927 awansowany został do stopnia kapitana. Pełnił wiele odpowiedzialnych funkcji w Oddziale II Naczelnego Wodza, 3 Pułku Piechoty Legionów, Brygadzie KOP "Wołyń" oraz Oddziale II Sztabu Głównego WP. Był także inspektorem Związku Strzeleckiego we Lwowie Komendy Głównej w Warszawie.

Jako członek Strzelca Warszawa w wieku 43 lat został zakwalifikowany do polskiej reprezentacji olimpijskiej. Na Igrzyskach Olimpijskich w Berlinie w 1936 w konkurencji karabinka sportowego na dystansie 50 m (10 strzałów z pozycji leżącej, klęczącej i stojącej) wywalczył brązowy medal, tocząc pasjonujący pojedynek o srebro z reprezentantem Węgier. Był to pierwszy medal olimpijski w historii strzelectwa sportowego w Polsce. Po olimpiadzie startował w barwach WKS "LEGIA" Warszawa. W 1937 brał udział w eliminacjach i przygotowaniach do Mistrzostw Świata w Helsinkach. Startował także w Narodowych Zawodach Strzeleckich w Wilnie.

Jako Inspektor Związku Strzeleckiego był zaprzysiężony do tworzenia, w przypadku wybuchu wojny, ściśle tajnej organizacji konspiracyjnej w oparciu o struktury i kadry związku ("Organizacja Orła Białego"). Po wybuchu II wojny światowej we wrześniu 1939 roku jako pracownik Wydziału Specjalnego (oddziały dywersji pozafrontowej) Oddziału II Sztabu Głównego, został przerzucony do Budapesztu. Pełnił funkcje emisariusza Naczelnego Wodza. W lutym 1940 wrócił do kraju, gdzie powierzone zostało mu kierownictwo dywersji w utworzonym w Krakowie sztabie Obszaru Kraków-Śląsk Związku Walki Zbrojnej (przyjął wówczas pseudonim Dąbrowski). Od kwietnia 1940 został szefem nowoutworzonego Związku Odwetu Obszaru Kraków-Śląsk ZWZ. Późną jesienią 1940 został aresztowany i przez dwa miesiące przebywał w areszcie na Montelupich w Krakowie. Dzięki różnym staraniom został zwolniony i wyjechał do Warszawy, gdzie od początku 1941 został kierownikiem referatu "Reich" Związku Odwetu Komendy Głównej Armii Krajowej (pod ps. Pankracy). 23 kwietnia 1942 został aresztowany (pod przybranym nazwiskiem jako Włodzimierz Kuryłło) i uwięziony na Pawiaku. W tym samym roku 28 maja został rozstrzelany w masowej egzekucji w Magdalence pod Warszawą (lista według źródeł konspiracyjnych, poz. 61). Pośmiertnie został awansowany do stopnia majora Wojska Polskiego.

Kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Virtuti Militari V kl (dekret Naczelnego Wodza nr 13391 z 17 maja 1922) i Krzyża Niepodległości z Mieczami (1931).

Pseudonimy: "Czarny", "Dąbrowski", "Pankracy", "Karczewski", "Kuryłło"

Towarzystwo Sportowe Wisła Kraków organizuje Memoriał Olimpijski im. mjr. Władysława Karasia.