Trapiści
Z Wikipedii
Trapiści | |
Pełna nazwa | Zakon Cystersów Ściślejszej Obserwancji |
Nazwa łacińska | Ordo Cisterciensis Strictioris Observantiae |
Skrót zakonny | OSCO |
Kościół | Kościół katolicki |
Trapiści, właściwie Zakon Cystersów Ściślejszej Obserwancji (OSCO, Ordo Cisterciensis Strictioris Observantiae) - zakon katolicki istniejący pod tą nazwą od 1903 r., wywodzący swoje początki z opactwa cysterskiego La Trappe położonego w północnej części regionu Centre we Francji. Klasztor był znany i bogaty gdyż posiadał relikwie przywiezione z Palestyny. Przyciągały one wiernych i przysparzały dochodów. Opactwo miało jednak pecha, wielokrotnie łupione stało się biedne i popadło w ruinę. Jeszcze w średniowieczu za niezapłacenie podatku klasztor został obłożny klątwą przez papieża Bonifacego IX. Na początku XVII w. większość zakonników opuściła ruiny opactwa. Pozostało kilku najbardziej wytrwałych indywidualistów oraz opat Marsollier. Ten jednak przestał zajmować się klasztorem, żył w samotności i z nikim nie rozmawiał gdyż w ten sposób doznawał objawień. Pozostali mnisi postępowali podobnie. W 1662 r. do opactwa trafił samotny opat Armand Jean le Bouthillier de Rancé (wg niektórych źródeł był opatem już od 1637 r.). Udało mu się częściowo skończyć z indywidualizmem w sprawach jedzenia i spania - mnisi jedli wspólnie w określonych porach i o określonej porze chodzili spać. Podjęli też prace na rzecz klasztoru dzięki czemu stopniowo uporządkowano i odremontowano klasztor. Pozostałe obyczaje mnichów w dużym stopniu pokrywały się z wymogami pierwotnej reguły cysterskiej. Egzekwowano nakaz pracy i milczenia. W 1664 r. w klasztorze pojawił się Augustin de Lestrange, zwolennik kontemplacji i studiowania literatury kościelnej. W ten sposób w klasztorze La Trappe pojawiły się dwie główne zasady reguły trapistów (praca i kontemplacja). Ten rok uważa się za rok powstania zakonu trapistów.
Ponieważ Armand de Rancé nie zgadzał się na kontemplację i czytanie zamiast pracy, w 1785 r. doszło do rozłamu. Augustin de Lestrange opuścił klasztor zabierając ze sobą do Szwajcarii 21 mnichów podobnie myślących. W okresie rewolucji Francuskiej trapiści musieli opuścić Francję a przy okazji powstało kilka ich ośrodków w Europie. Po upadku Napoleona część mnichów wróciła do La Trappe. Ok. 1830 r. do trapistów należało 10 klasztorów męskich i 4 żeńskie. Formalnie jednak wszyscy należeli wciąż do cystersów. W 1847 r. papież Pius IX oficjalnie uznał dwie osobne kongregacje zakonne jedną stosującą się do reguł ustalonych przez Armand de Rancé i drugą stosującą się do zasad Augustina Lestranga. W 1892 r. za papieża Leona XIII połączono obie kongregacje w zakon zreformowanych cystersów. W 1894 r., po połączeniu trzech kongregacji, oficjalnie powstał odrębny zakon kontemplacyjny.
Reguła zakonna opiera się na bardzo ścisłym przestrzeganiu reguły św. Benedykta. Uznaje się, że jest to najbardziej surowa reguła w kościele katolickim. Zakłada pełną izolację od świata, milczenie (można się pozdrawiać pozdrowieniem Memento mori, czyli z łaciny - Pamiętaj o śmierci), posty, oddanie się modlitwie i pracy fizycznej. Trapiści pracować i spacerować muszą w oddaleniu od siebie. 7 razy dziennie zbierają się w kościele na oficjum brewiarzowym. W środę popielcową oraz Wielki Piątek chodzą boso a w okresie Wielkiego Postu, w każdą środę zachowują pełny post. Reguła też wymaga dbałości o higienę oraz bezwzględnego stosowania się do zaleceń leczniczych właściwego zakonnika. Trapistom nie wolno spożywać owoców.
Do zakonu tego należał Thomas Merton. Znanym trapistą pochodzącym z Polski jest Michał Zioło, poeta i eseista.
Trapiści słyną z wyrabiania popularnego piwa o charakterystycznym smaku, dość mocnego (średnio 6-7% zawartości alkoholu), szczególnie popularnego w Belgii. Jego znakiem rozpoznawczym jest charakterystyczne logo oraz informacja, iż część dochodu uzyskanego z jego sprzedaży będzie przeznaczona na wspieranie biednych.