Tramwaje Śląskie

Z Wikipedii

Tramwaje Śląskie
Konstal 116Nd na linii 6 w Katowicach
Lokalizacja	GOP, Polska
Rodzaj transportu	tramwaj
Data uruchomienia	27 maja 1894
Całkowita długość linii	362 km
Liczba linii	34
Liczba pojazdów	351
Prześwit toru	1435 mm
Operator	Tramwaje Śląskie

Tramwaje Śląskie to najdłuższy w Europie, oraz jeden z dłuższych na świecie system komunikacji tramwajowej, który powstał w 1894 roku. Obejmuje trzynaście miast GOP-u: Katowice, Będzin, Bytom, Chorzów, Czeladź, Dąbrowa Górnicza, Gliwice, Mysłowice, Ruda Śląska, Siemianowice Śląskie, Sosnowiec, Świętochłowice, oraz Zabrze, obszar, zamieszkany przez ok. 2 miliony ludzi. Ma łączną długość ok. 342 km.

Spis treści 1 O tramwajach na Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim 2 Historia 3 Zajezdnie 4 Tabor tramwajowy 4.1 Tabor współczesny 4.2 Tabor historyczny 5 Linie tramwajowe 5.1 Modernizacja linii 6/41 5.2 Istniejące linie tramwajowe: 5.3 Zlikwidowane trasy linii tramwajowych: 6 Zobacz też 7 Linki zewnętrzne 8 Przypisy

[edytuj] O tramwajach na Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim

Tramwaje Śląskie kursują po 362 km torów rozciągających się na obszarze 13 miast Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego. Tutejsza sieć tramwajowa jest trzecią pod względem długości tras w Europie. Całość komunikacji tramwajowej jest obsługiwana i zarządzana przez spółkę Tramwaje Śląskie S.A. (powstałą z Przedsiębiorstwa Komunikacji Tramwajowej w Katowicach, wydzielonego w 1991 roku z WPK w Katowicach). Źle zarządzana w ostatnich dekadach firma znajduje się w kiepskiej kondycji finansowej, a stan techniczny znacznej części eksploatowanej obecnie infrastruktury torowej i taboru jest niedostateczny. Od 2006 roku wdrażany jest jednak plan naprawczy. 31 maja 2007 roku w gmachu Muzeum Śląskiego znajdującym się przy rondzie im. generała Ziętka w Katowicach Minister Skarbu Państwa Wojciech Jasiński, prezes KZK GOP Roman Urbańczyk i Wojewoda Śląski Tomasz Pietrzykowski podpisali umowę o przejęciu 100 procent akcji przedsiębiorstwa przez KZK GOP. Od tej chwili KZK GOP stał się jedynym właścicielem spółki.

[edytuj] Historia

Pierwsza linia tramwajowa o trakcji parowej została uruchomiona 27 maja 1894 na trasie Wielkie Piekary - Szarlej - Bytom przez berlińską spółkę Górnośląskie Tramwaje Parowe. Kolejny odcinek, tej samej linii uruchomiono z Gliwic do Zabrza 26 sierpnia 1894 roku. 30 grudnia 1894 roku obydwa zakończone w Bytomiu i Zabrzu odcinki linii połączono trzecim przebiegającym z Zabrza przez Rudę Śląską i Chorzów do Bytomia. Cała linia z Wielkich Piekar do Gliwic liczyła 34,5 km długości. Do końca pierwszego roku funkcjonowania linii przewieziono nią 853158 pasażerów. W 1896 roku uruchomiono linię Katowice - Siemianowice oraz Katowice - Chorzów. W 1897 roku powstała linia Chorzów - Siemianowice. W końcu września 1898 roku sieć kolei miejskich liczyła łącznie około 75 km długości i rozpoczęto jej elektryfikację. Kolejna spółka, Śląskie Kolejki uruchomiła pierwszą linię tramwaju elektrycznego 7 września 1899 na trasie Katowice - Chorzów. Rok później uruchomiono linię Katowice - Mysłowice. W 1900 roku tramwaje górnośląskie przewiozły 7 603 856 pasażerów. Spółki połączono wspólnym zarządem w 1904 roku. Pierwsze linie posiadały prześwit torów 785 mm, który od połowy lat dwudziestych sukcesywnie przekuwano na normalnotorowy. Pierwsza linia normalnotorowa została wybudowana z Katowickiego rynku do Parku Kościuszki dwa kilometry dalej w 1912 roku, w 1913 roku powstały zaś niezależne do 1945 roku normalnotorowe Tramwaje Miasta Bytomia. Ostatni tramwaj wąskotorowy zjechał z odcinka Chorzów Miasto-plac Alfreda (linia 12) w końcu 1951 roku.

[edytuj] Zajezdnie

Spółka dysponuje 4 zajezdniami obsługującymi ruch liniowy:

• w Będzinie Gzichowie (RK-1)
• w Katowicach Zawodziu (RK-2)
• w Bytomiu Stroszku (ZKT-3)
• w Gliwicach (ZKT-4)

W zajezdni w Chorzowie Batorym mieści się Zakład Usługowo Remontowy (ZUR). Na terenie zajezdni w Bytomiu Łagiewnikach mieści się podległy mu Warsztat Zwrotnic.

[edytuj] Tabor tramwajowy

[edytuj] Tabor współczesny

Obecnie Tramwaje Śląskie eksploatują liniowo sześć typów tramwajów: Konstal N, Konstal 102Na, Konstal 105N, Konstal 105Na, Konstal 111N, Konstal 116Nd. Wagony typu 105Na poddawane są rozmaitym modernizacjom (po modernizacji oznaczane są jako 105N-2K), natomiast 102Na zostaną wycofane z ruchu liniowego najpóźniej we wrześniu 2008 roku.

W latach 1993-2000 nie kupowano nowych wagonów. Wykonywano jedynie - i wciąż się wykonuje - remonty i modernizacje (tylko wozy Konstal 105N, Konstal 105Na). W latach 2000-2001 zakupiono 17 trójczłonowych wagonów Konstal 116Nd wyprodukowanych w zakładach ALSTOM Konstal w Chorzowie. W roku 2007 Tramwaje Śląskie ogłosiły dwa przetargi na modernizację taboru. Od 2002 nie dokonywano już większych modernizacji.

Pierwszy z nich wygrała firma Modertrans z Poznania oferując modernizację "Moderus Alfa". Zmodernizowano tam 2 wagony 105Na. Tramwaje zostały wyposażone w nową ścianę przednią i tylną, nowy pulpit, nowe mechanizmy drzwiowe, które otwierają i zamykają prawie bezszelestnie, pantograf połówkowy typu OTK-2.

Drugi przetarg wygrała MPK Łódź. Zmodernizowano tam 5 wagonów 105Na. Tramwaje zostały wyposażone w nowy rozruch impulsowy, nowy ręczny zadajnik jazdy, wyświetlacze elektroniczne diodowe zewnętrzne oraz wewnętrzny, klimatyzowaną kabinę motorniczego, pantograf połówkowy typu OTK-2.

Od 2006 roku, kiedy to MPK Kraków, wypożyczyło w zamian za 2 Konstal 111N 2 wagony Konstal 105Na, Tramwaje Śląskie kupują także używany tabor (Konstal 105Na) od MPK Kraków.

• Obecnie eksploatowany (stan na dzień 8 maja 2008)

Typ tramwaju	Eksploatacja	Liczba
Konstal N	od 1949	2
Konstal 102Na	od 1970	2
Konstal 105N	od 1975	25
Konstal 105Na	od 1980	285
Konstal 105NT	od 1989	1 (wypożyczony do MPK Kraków)
Konstal 105N-2K	od 2000	13
Konstal 111N	od 1993	6 (2 sztuki wypożyczone do MPK Kraków)
Konstal 116Nd	od 2001	17
Wszystkie wagony		351
Udział wagonów niskopodłogowych		4,97%
Średni wiek tramwajów		30 lat

[edytuj] Tabor historyczny

Typ tramwaju	Rok produkcji	Liczba
Konstal N	1953	1
4ND1	1959	1
Wszystkie pojazdy		2

[edytuj] Linie tramwajowe

• Całkowita długość linii wynosi: 332 km
• Najdłuższa ma długość : 22.45 km (Linia 21)
• Najkrótsza ma długość: 1.34 km (Linia 38)

[edytuj] Modernizacja linii 6/41

W 1998 roku Przedsiębiorstwo Komunikacji Tramwajowej w Katowicach rozpisało przetarg na kompleksową modernizację trasy tramwajowej linii 6 i 41 Brynów - Katowice - Chorzów - Bytom Szkoła Górnicza, która to miała stać się Szybkim Tramwajem. Przetarg został rozstrzygnięty na korzyść firmy Alstom. Modernizacja trasy obejmowała uruchomienie na niej komunikacji realizowanej przez pojazdy nowej generacji, dostosowanie infrastruktury (budowa torowisk, różne prace budowlane np. przystanki), systemów energetycznych zasilania oraz systemów sterowania i sygnalizacji. Firma ALSTOM-Konstal z Chorzowa dostarczyła 17 nowych tramwajów typu Konstal 116Nd. Udało się wykonać: w latach 2000-2001 odcinek do Brynowa, w latach 2000-2002 remont torowiska na Chorzowskim Rynku, wymiany zwrotnic w Rynku w Katowicach, na Rondzie (2000), wymiany zwrotnic na pętlach przy Stadionie Śląskim w Chorzowie (2000), zwrotnic przy ulicy Metalowców w Chorzowie (2000), zwrotnic w Bytomiu na rozjeździe (2000) w kierunku pętli Wrocławskiej (Szkoła Górnicza), oraz innych fragmentów. Ostatni etap prac zakończył się w 14 czerwca 2008 roku modernizacją Pl. Sikorskiego w Bytomiu. Jak na razie to ostatnia tak wielka modernizacja przeprowadzona przez Tramwaje Śląskie, która kosztowała 5 milinów złotych. Na placu stanęła także pierwsza w aglomeracji elektroniczna tablica, która wyświetla numer linii i informuje za ile tramwaj pojawi się na przystanku. Podobne staną na kluczowych przystankach w regionie. System zostanie jednak uruchomiony dopiero w przyszłym roku.^[1]

[edytuj] Istniejące linie tramwajowe:

Tabela nie uwzględnia zmian tymczasowych.

0	Katowice Pl. Wolności - Dąb - WPKiW - Chorzów Stadion Śląski Zachodnia Pętla
1	Wójtowa Wieś Pętla - Gliwice - Maciejów - Zabrze - Zaborze - Ruda Płd. - Chebzie Pętla
3	Mikulczyce Dworzec PKP - Zabrze - Makoszowy Dworzec PKP
4	Wójtowa Wieś Pętla - Gliwice - Maciejów - Zabrze - Zaborze Lompy Pętla
5	Bytom Plac Sikorskiego - Szombierki - Bobrek - Biskupice - Zabrze - Zaborze Lompy Pętla
6	Brynów Pętla - Katowice - Dąb - Chorzów - Łagiewniki Wsch. - Bytom Plac Sikorskiego - Bytom Politechnika Śląska
7	Bytom Plac Sikorskiego - Łagiewniki - Świętochłowice - Chorzów Bat. - Katowice - Zawodzie Pętla
9	Bytom Plac Sikorskiego - Chebzie - Nowy Bytom - Wirek - Świętochłowice - Chorzów Rynek
11	Katowice Plac Wolności - Dąb - Chorzów - Chorzów II - Piaśniki - Lipiny - Chebzie Pętla
12	Siemianowice Plac Skargi - Bytków - Węzłowiec - Chorzów Stary - Chorzów Plac Hutników
13	Siemianowice Plac Skargi - Wełnowiec - Katowice - Chorzów Batory - Chorzów Rynek
14	Wełnowiec Plac Alfreda - Katowice - Zawodzie - Szopienice - Mysłowice Dworzec PKP
15	Katowice Plac Wolności - Zawodzie - Szopienice - Sosnowiec - Środula - Zagórze Pętla
16	Koszutka Słoneczna Pętla - Katowice - Brynów Pętla
17	Chorzów Rynek - Świętochłowice - Piaśniki - Łagiewniki - Chropaczów - Lipiny - Chebzie Pętla
18	Bytom Plac Sikorskiego - Szombierki - Bobrek - Ruda - Chebzie Pętla
19	Stroszek Zajezdnia - Dąbrowa Miejska - Bytom Plac Sikorskiego - Łagiewniki Wsch. - Chorzów - Dąb - Katowice Plac Miarki
20	Katowice Plac Wolności - Zawodzie Zajezdnia
21	Milowice Pętla - Sosnowiec - Pogoń - Będzin - Dąbrowa Górn. - Gołonóg - Tworzeń Huta Katowice
22	Czeladź Pętla - Będzin - Dąbrowa Górnicza - Gołonóg - Tworzeń Huta Katowice
23	Chorzów Stadion Śląski - Dąb - Katowice - Zawodzie - Szopienice Pętla
24	Środula Okrzei - Sosnowiec - Pogoń - Będzin - Dąbrowa Górnicza Kopalnia Paryż
26	Milowice Pętla - Sosnowiec - Dańdówka - Niwka - Modrzejów - Mysłowice Dworzec PKP
27	Będzin Zajezdnia - Pogoń - Sosnowiec - Dańdówka - Klimontów - Porąbka - Kazimierz Górn. Pętla
28	Będzin Zajezdnia - Dąbrowa Górnicza - Gołonóg Podstacja
30	Bytom Plac Sikorskiego - Szombierki - Bobrek - Biskupice Pętla
31	Stroszek Zajezdnia - Dąbrowa Miejska - Bytom Plac Sikorskiego
32	Czeladź Pętla - Będzin - Dąbrowa Górnicza - Gołonóg Podstacja
33	Chorzów Stadion Śląski - Dąb - Koszutka Słoneczna Pętla
35	Biskupice Pętla - Zabrze - Zaborze Lompy Pętla
36	Chorzów Rynek - Chorzów Batory - Załęże - Katowice - Zawodzie Pętla
38	Bytom Kościół św. Trójcy - ul. Piekarska - Bytom Stacja Ruchu

[edytuj] Zlikwidowane trasy linii tramwajowych:

1	Gliwice ul. Zygmunta Starego - Gliwice Dw. PKP
2	Gliwice Trynek - Gliwice - Zabrze - Zaborze Lompy Pętla
8	Bytom Politechnika Śląska - Brzeziny Śląskie - Dąbrówka Wielka Pętla
25	Dąbrowa Górnicza Kopalnia Paryż - Będzin - Grodziec - Wojkowice - Żychcice Pętla
31	Bytom Pl. Sikorskiego - Karb - Miechowice - Rokitnica - Wieszowa
32	Bytom Pl. Sikorskiego - Karb - Miechowice - Rokitnica - Stolarzowice
33	Bytom Pl. Sikorskiego - Karb - Miechowice - Rokitnica - Mikulczyce
34	Bytom Bobrek II Mijanka - ul. Celna - Dąbrowa Miejska Park
36	Bytom Pogoda - Rozbark - Szarlej - Piekary Śląskie

[edytuj] Zobacz też

• Tramwaje w Chorzowie
• Tramwaje w Sosnowcu
• Konstal 105Na
• Konstal 116Nd
• KZK GOP

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Strona internetowa Tramwajów Śląskich
• Wojewódzki Portal Komunikacyjny
• Klub Miłośników Transportu Miejskiego w Chorzowie Batorym
• Muzeum Komunikacji Tramwajowej GOP

Przypisy