Teodozy Lubieniecki

Z Wikipedii

Teodozy Lubieniecki (Rudnicki-Lubieniecki) h. Sas (ok. 1698-1751), unicki biskup łucki i ostrogski.

Ur. na Wołyniu w rodzinie obrządku łacińskiego; był synem Aleksandra i Marianny z Tymińskich, starszym bratem Stefana (Sylwestra). Gałąź Sasów Lubienieckich przybrała przydomek Rudnickich, prawdopodobnie od wsi Rudniki. Uczył się przez 6 lat (ok. 1714-1720) w seminarium misjonarzy albo teatynów we Lwowie. Wstąpił do zakonu bazylianów – był ihumenem monasteru poczajowskiego i rektorem kolegium bazyliańskiego w Hoszczy na Wołyniu oraz uzyskał godność archimandryty (opata) kaniowskiego. Brał udział w kongresie hierarchii unickiej w r. 1725 w Łucku i w elekcji A. Szeptyckiego na koadiutora metropolity L. Kiszki w r. 1728 we Włodzimierzu Wołyńskim. W r. 1727 król mianował go koadiutorem bpa łuckiego Józefa Wyhowskiego (funkcji tej zapewne nie objął). Po śmierci Wyhowskiego został w r. 1730 biskupem łuckim i ostrogskim, z honorowym tytułem egzarchy metropolii, przysługującym biskupom łuckim od końca XVI wieku. W 1742 r. podjął zabiegi o godność koadiutora metropolity z prawem następstwa, ale na razie bez skutku. W r. 1743 brał udział w kapitule generalnej dubieńskiej zakonu bazylianów jako legat z ramienia króla. Dn. 4 stycznia 1746 otrzymał z łaski królewskiej bogatą archimandrię żydyczyńską, a po śmierci metropolity Atanazego Szeptyckiego (30 listopada < 10 grudnia > 1746) nominację na upragnioną metropolię kijowską (28 stycznia 1747). Metropolitą jednak nie został. Zrzekł się nominacji, a otrzymał ją abp połocki Florian Hrebnicki (5 stycznia 1748), zalecony królowi w imieniu papieża przez kardynała Albaniego, protektora Polski.

Opublikował we Lwowie w r. 1748 „Vindicatio genuini sensus ecclesiae catholicae Ruthenae”. Zmarł pod koniec października lub na początku listopada 1751 roku.

[edytuj] Źródła

Lubomir Bieńkowski, „Lubieniecki (Rudnicki-Lubieniecki) Teodozy h. Sas (ok. 1698-1751)”, [w:] „Polski Słownik Biograficzny” t. XVII, Wrocław-Warszawa-Kraków 1972, s. 608-609 (tamże bibliografia).
Isydorus Patrylo, „Archiepiscopi-metropolitani Kievo-Halicienses attentis praescriptis M. P. «Cleri sanctitatis»”, Romae 1962.
„Congregationes particulares Ecclesiam Catholicam Ucrainae et Bielarusjae spectantes”, Wyd. A. G. Welykyj, Romae 1957 II.
“Documenta pontificum Romanorum historiam Ucrainae illustrantia”, Wyd. A. G. Welykyj, Romae 1954 II.
“Epistolae metropolitarum Kioviensium Catholicorum...”, Wyd. A. O. Welykyj, Romae 1959.
Ks. Kazimierz Dola, „Katalog arcybiskupów i biskupów rezydencjalnych eparchii polskich obrządku grecko-unickiego od Unii Brzeskiej (1596) do roku 1945”, [w:] „Historia Kościoła w Polsce” t. II 1764-1945, cz. 2 1918-1945, Poznań-Warszawa 1979, s. 304-311.
Dmytro Blažejowskyj, „Hierarchy of the Kyivan Church (861-1990)”, Romae 1990.
Іриней Назарко. „Київські і галицькі митрополити: біографічні нариси (1590-1960)”. – Рим, 1960.