Szejkersi
Z Wikipedii
| Szejkersi | |
| Główna religia | Chrześcijaństwo |
| Czas założenia | 1772 |
| Wyznanie macierzyste | Kwakrzy |
| Założyciel | Matka Ann Lee |
| Klasyfikacja religii | |
Szejkersi (lub Szejkerzy, w jęz. ang.: Shakers), to protestancka grupa religijna, nazwana oficjalnie: Zjednoczone Towarzystwo Wyznawców Powtórnego Przyjścia Chrystusa. To wyjątkowe wyznanie protestanckie, nakazujące celibat.
Spis treści |
[edytuj] Pochodzenie nazwy
Nazwa "Shakers", czyli dosłownie "Drżący", była skrótem od obraźliwego określenia "Shaking Quakers" ("Drżący kwakrzy"), co pochodziło od sposobu zachowania wyznawców w czasie nabożeństw (drżenie, tańce, krzyki i mówienie w nieznanych językach). To niecodzienne zachowanie wynikało z nauk Matki Ann Lee (założycielki szejkersów), która głosiła możliwość osiągnięcia "pełnej świętości", a drżenia, tańce itp. miały być znakiem oczyszczania się duszy z grzechów przy pomocy Ducha Świętego. Matka Ann stopniowo zaczęła być uważana za wcielenie doskonałości Boga w kobiecej postaci.
[edytuj] Historia
Wg ustnych (niepotwierdzonych) przekazów grupę założyło w 1706 pięciu francuskich kamizardów (uciekinierów z Powstania kamizardów), którzy głosili bliski koniec świata wśród purytanów w Anglii. Również niepotwierdzony jest przekaz, że w 1747 kaznodzieja James Wardley głosił Matce Ann przesłanie, które miało być mu przekazane przez "francuskich proroków".
Faktem jest, że Matka Ann założyła tę grupę religijną dopiero w 1772 w Manchesterze, nawracając kilku członków kwakierskiej grupy religijnej Jamesa i Jane Wardleyów, a 2 lata później dziewięciu szejkersów przeniosło się do Nowego Jorku. W Ameryce grupa szybko powiększała się dzięki nawróceniom oraz adopcji sierot.
W połowie XIX w. było już 19 szejkerskich wspólnot rolniczych z około 200.000 mieszkańców (z tego tylko 6.000 osób miało pełne członkostwo w grupie) w Nowej Anglii (od początku XIX w. także w Ohio i Kentucky). Jednak był to maksymalny sukces w historii tego wyznania, które od tamtej pory systematycznie traciło wyznawców, a obecnie liczy zaledwie czterech członków (wszyscy mieszkają w Sabbathday Lake, Maine. [1]
Przyczyną zaniku wspólnot szejkerskich były zmiany ekonomiczne (spadek znaczenia produkcji rolnej i rzemieślniczej rujnował te wspólnoty) oraz brak przyrostu naturalnego na skutek rytualnego celibatu (adopcja dzieci była zbyt ograniczona, żeby uratować wspólnoty przed wymarciem). W 1960 wprowadzono w USA prawny zakaz adopcji przez grupy religijne, co przypieczętowało zagładę szejkersów. Obecnie podejmowane są próby zachowania ostatniej osady szejkersów i przekształcenia jej w muzeum.
[edytuj] Wspólnoty szejkerskie
Każda osada była podzielona na tzw. "rodziny", nazwane od kierunków świata. Każdy dom był zbudowany tak, aby maksymalnie odseparować mężczyzn i kobiety (np. oddzielne wejścia i schody). Osady nazwane były "towarzystwami" (society), a połączone co najmniej dwie tworzyły "biskupstwo" (bishopric). Na czele każdego "towarzystwa" stała "rada starszych" (Board of Elders). Po śmierci Matki Ann w 1784 wspólnotami zarządzali kolejno: James Whittaker, Joseph Meacham i Lucy Wright, którzy stopniowo wprowadzili komunizm chrześcijański (wspólną własność), jednak zachowali możliwość posiadania własności prywatnej dla tych "rodzin", które tego chciały. Szejkersi odnieśli początkowo znaczny sukces ekonomiczny, byli pracowitymi i cenionymi robotnikami i rolnikami.
[edytuj] Kultura
Szejkerki ubierają się w chustkę i czepek, a szejkersi nosili długie włosy, równo przycięte nad czołem. Stworzyli własny prosty i funkcjonalny styl w meblarstwie (szczególnie krzesła były wytwarzane na masową skalę). Obecnie są one wysoko cenione w USA (ostatnio sprzedano takie krzesło za 100.000 dolarów.) Budowali proste, pozbawione ozdób i pomalowane na biało domy modlitwy, w których odbywały się ekstatyczne nabożeństwa. Napisali tysiące pieśni religijnych (niektóre zawierały słowa z "nieznanych języków", pochodzących z objawień) i stworzyli wiele tańców. Byli także twórcami oryginalnej muzyki, będacej mieszaniną stylów. Byli wynalazcami kilku maszyn, usprawniających pracę na roli. Specjalizowali się w uprawie ziół i nasiennictwie.
[edytuj] Doktryna
- Bóg łączy w sobie cechy mężczyzny i kobiety (stworzonych na jego podobieństwo). Jezus był "męską manifestacją" Boga, a Matka Ann- jego "żeńską manifestacją"
- Matka Ann uosabia powtórne przyjście Jezusa na ten świat
- wiara w ponowne przyjście Matki Ann
- świętowanie urodzin Matki Ann jako głównego święta religijnego
- wyznawców obowiązuje celibat. Małżeństwo i rodzenie dzieci są oceniane jako znacznie gorsze od dziewictwa (antyseksualizm). Z tego powodu większość szejkersów adoptowała sieroty. Chłopcy po ukończeniu 21 lat musieli wybierać, czy chcą pozostać szejkersami, czy porzucić to wyznanie.
- każdy szejkers powinien przejawiać Cztery Cnoty: dziewiczą czystość, komunizm chrześcijański, wyznanie grzechów i oddzielenie od świata.
- pacyfizm chrześcijański jako zasada wiary (odmowa służby wojskowej i składania przysięgi). Szejkersi byli z tego powodu represjonowani, uwięziono Matkę Ann i radę starszych podczas wojny o niepodległość.
- spirytualizm religijny i "duchowe uzdrawianie" chorych. Do roku 1847 szejkersi regularnie konsultowali się z duchami, które przekazywały im przesłania od Matki Ann.
- mężczyzna i kobieta są sobie równi i mają takie same prawa i obowiązki. Wspólnotą kieruje "rada starszych", składająca się z takiej samej liczby osób obu płci. Radzie przewodniczą: "diakon" i "diakonisa".
- praca jest wysoko ceniona i uznawana za "drogę do Boga".
Nabożeństwa składają się z modlitw, śpiewania pieśni, z tańców i rytuałów o ustalonym porządku i stylu.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Przypisy
- ↑ Chase, Stacey, The Last Ones Standing [w:] "The Boston Globe", 23 lipca 2006|url=http://www.boston.com/news/globe/magazine/articles/2006/07/23/the_last_ones_standing/?page=full}}
