Synagoga w Będzinie
Z Wikipedii
| Synagoga w Będzinie | |
 widok na zamek i synagogę |
|
| Data budowy | 1881 |
| Data zburzenia | 8 na 9 września 1939 |
| Tradycja | ortodoksyjna |
| Budulec | murowana |
| Obecnie | nie istnieje |
 Galeria zdjęć w Wikimedia Commons |
|
Synagoga w Będzinie - nieistniejąca synagoga znajdująca się w Będzinie przy obecnym placu Bohaterów Getta Będzińskiego, dawniej ulicy Bożniczej.
Synagoga została zbudowana w 1881 roku na miejscu starej drewnianej synagogi. Podczas II wojny światowej, w nocy z 8 na 9 września 1939 roku hitlerowcy spalili synagogę, wraz z modlącymi się w niej Żydami. Pożar trwał 20 godzin, a żołnierze Wehrmachtu i SS uniemożliwili jego gaszenie. Po zakończeniu wojny budynku synagogi nie odbudowano.
Jedną z najcenniejszych ocalonych pamiątek po synagodze jest XIX wieczny, wykonany z jagnięcej skóry zwój Tory. Najprawdopodobniej został on wyniesiony bezpośrednio z płonącej synagogi lub z jej zgliszcz o czym świadczą jego nadpalenia.
Tora przez wiele lat spoczywała z innymi kosztownościami w skrytce w jednej z kamienic. Osoba, która ją odnalazła, sprzedała ją za niewielkie pieniądze, nie zdając sobie sprawy z wartości zwoju. Tora została podarowana Adamowi Szydłowskiemu i przeniesiona do synagogi Mizrachi.
W kwietniu 2007 roku zwoje zostaną wypożyczone na pół roku na wystawę "Holocaust Memorial at Miami Beach 1933-1945". W międzyczasie zostanie ona poddana konserwacji i dokładnie zbadana przez naukowców z Muzeum Holocaustu w Miami Beach. Dzięki temu będzie się ją dało rozwinąć.
1 września 1993 roku na miejscu gdzie stała synagoga postawiono granitowy obelisk z napisami w języku polskim i hebrajskim, upamiętniający będzińskich Żydów oraz synagogę. Treść na obelisku brzmi:
"Pamięci Żydów obywateli Miasta Będzina i okolicy zamordowanych przez hitlerowców w okresie II wojny światowej Towarzystwo Przyjaciół Będzina pomnik ten ufundował na miejscu synagogi spalonej przez okupantów z nocy 8 na 9 września 1939 r.
Niech będzie on symbolem o tych tragicznych latach bezprawia, okrucieństwa i przemocy niech stanie się też symbolem odrodzenia i pojednania narodów wolnych żyjących w pokoju i braterstwie"
