Sułtanat Delhijski
Z Wikipedii
Sułtanat Delhijski – w latach 1206-1526 państwo w północnych Indiach, ze stolicą w Delhi, rządzone przez kolejne muzułmańskie dynastie.
Z początkiem XI wieku władca Ghaznawidów Mahmud podjął serię łupieżczych wypraw na Indie. Od roku 1001 do 1027 dokonał on siedemnastu wielkich najazdów, pustosząc północną część subkontynentu. Księstwa hinduskie zawiązały wprawdzie ligę obronną, lecz wzajemnie skłócone, nie były w stanie skutecznie przeciwstawić się najeźdźcom. Mahmud bezkarnie łupił więc ziemie hinduskie i uprowadzał tysiące jeńców, których sprzedawano potem jako niewolników w Azji Środkowej. Nie podjął on jednak trwałej okupacji Indii. W roku 1173 nowa dynastia, Ghorydzi, opanowała Ghaznę. W roku 1191 wyruszyli oni na podbój Indii, jednak zostali pokonani przez koalicję miejscowych władców w bitwie pod Tarain. Rok później wrócili jednak z potężniejszymi siłami, i w drugiej bitwie pod Tarain odnieśli decydujące zwycięstwo. W wyniku dalszych podbojów pod koniec XII wieku w północnej części Indii powstał Sułtanat Delhijski, który następnie zjednoczył pod swym zwierzchnictwem większość księstw hinduskich. Pierwszym sułtanem obwołał się w 1206 r. Kutb-ud-din Ajbek, namiestnik Pendżabu z ramienia władcy z dynastii Ghorydów. Ajbek zdobył w wyprawie wojennej Delhi i zerwał swą zależność. W połowie XIII wieku sułtanom Delhi udało się odeprzeć najazd Mongołów, którzy w czasach Dżingis-chana zbudowali imperium od Chin po Morze Czarne. Istniał jednakże nadal napływ mahometańskiej ludności z Azji Środkowej i Persji, która po prostu imigrowała w celu poprawienia swych warunków bytowania. Wraz z nimi rozprzestrzeniał się na subkontynencie islam.
Księstwa, położone we wschodniej i południowej części Półwyspu Indyjskiego, znajdujące się poza zasięgiem najazdów tureckich, rozwijały się pomyślnie przez cały czas do XIV wieku. Ich kultura i religia hinduska promieniały na wyspy Cejlon i Malediwy oraz Półwysep Indochiński.
Pod koniec XIV w. Imperium Mongołów ponownie się odrodziło pod wodzą Tamerlana (Timura), który mienił się następcą Dżyngis-chana. Po podbiciu Chorezmu i Persji Mongołowie najechali wtedy Sułtanat Delhijski i w 1398 r. zajęli jego stolicę Delhi, pustosząc ją i dokonując rzezi tysięcy mieszkańców. Po kilku latach jeden z dowódców Tamerlana ogłosił się sułtanem Indii i założył nową dynastię Sajjidów (od 1414 r.). 21 kwietnia 1526 r. wywodzący się z Fergany władca Kabulu Babur pokonał na równinie Panipat ostatniego sułtana Delhi Ibrahima Szacha Lodi, po czym w Delhi ogłosił się cesarzem i nazwany został Wielkim Mogołem. Wydarzenie to wyznacza kres Sułtanatu Delhijskiego
[edytuj] Dynastie sułtanów delhijskich
- Dynastia "Niewolnicza" (1206-1290)
- Chaldżiowie (1290-1320)
- Tughlakowie (1320-1414)
- Sajjidowie (1414-1451)
- Lodi (1451-1526)
