Strzyżów

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy miasta w woj. podkarpackim. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.

Współrzędne: 49°53' N 21°47' E49.8833333 21.7833333 (Strzyżów)

Strzyżów

Herb Strzyżowa

Gmina
- rodzaj

Strzyżów
miejsko-wiejska

Burmistrz

Marek Śliwiński

Powierzchnia

14,00 km²

Położenie

49° 53' N
21° 47' E

Liczba mieszkańców (2004)
- liczba ludności
- gęstość

8681
623,2 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

38-100

Tablice rejestracyjne

RSR

Położenie na mapie Polski

Strzyżów

TERC10
(TERYT)

3182519044

Miasta partnerskie

Bagnacavallo

Svidnik

Gorodok

Kisvárda

Lassee

Urząd miejski³

ul. Przecławczyka 5
38-100 Strzyżów
tel. 17 276-13-54; faks 17 276-32-19
(e-mail)

Strona internetowa miasta

Strzyżów to miasto w woj. podkarpackim, w powiecie strzyżowskim, na Pogórzu Strzyżowskim, nad Wisłokiem, 30 km od Rzeszowa. Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Strzyżów. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. rzeszowskiego.

Według danych z 31 grudnia 2004, miasto miało 8681 mieszkańców.

[edytuj] Historia

Legendarne dzieje Strzyżowa sięgają IX wieku, czasów związku plemiennego Wiślan, kiedy to pogański książę wiślicki miał tu zbudować w widłach rzeki Stobnicy i Wisłoka strażnicę zwaną – Strzeżno –dla obrony wschodnich krańców swych ziem. Legat papieski, biskup firmański Filip w 1279 r. w Budzie na Węgrzech potwierdził opatowi klasztoru Cystersów w Koprzywnicy prawo do pobierania dziesięciny między innymi z Czudca i Strzyżowa. Pierwsza lokacja miasta miała miejsce między 1373 a 1397 r. (druga w 1480). Miasto w XV-XVII w. miało dwa rynki, trzy kościoły, ratusz, łaźnię, szpital dla bezdomnych, trzy młyny, jatki, karczmę, gorzelnię, dwa browary i słodownie, szkołę parafialną, komorę celną, dwa mosty: godowski i gbiski, folusz, blech z maglem, staw rybny, itd. Teren miejski otaczał ziemny wał obronny (do dziś zachowała się ul. Zawale). Były to czasy świetnego rozwoju miasta, rzemiosła, wytwórczości, hodowli i kontraktów handlowych z ośrodkami miejskimi w Polsce, na Węgrzech i w Słowacji. Cysterski Strzyżów od 1373 r. stał się własnością rycerską (rycerza Wojtko, Pakosza -–jego synów Jana i Mikołaja Strzeżowskich – XV w. później Świerczowskich, Wielopolskich – XVI w., Bączalskich i Bonerów, Szczepieckich i znów Wielopolskich – XVII w., Radziwiłłów – XVIII w., Starzeńskich, Skrzyńskich, Wołkowickich i Konopków – XIX i pocz. XX w.). 15 sierpnia 1769 roku odbyła się przysięga Konfederatów barskich przed obrazem Matki Bożej Niepokalanej w Strzyżowie, w obecności Kazimierza Pułaskiego i Franciszka Trzecieskiego. Obraz ten został zamieszczony na sztandarze Konfederatów.

Strzyżów trawiło w jego historii aż dziewięć pożarów – ostatni w 1895 r. spowodował, że powstało już w większości miasto murowane. Rozwój miasta utrwaliło otwarcie szkoły świeckiej w 1796 r., a wcześniej w 1684 r. zezwolenie królewskie na organizację czterech jarmarków rocznie, wybudowanie w latach 1794-98 drogi bitej Rzeszów-Strzyżów-Krosno, linii kolejowej Rzeszów-Strzyżów-Jasło w 1890 r. W roku 1880 liczyło 930 Polaków, 212 Żydów oraz 185 Niemców. W latach 60. i 70. XX w. powstało w Strzyżowie szereg fabryk, zakładów, szkół i placówek upowszechniania kultury. Miasto powiatowe w latach 1896-1932, 1954-1975 i od 1999.