Statut warcki
Z Wikipedii
Statut warcki prawo nadane przez Władysława Jagiełłę w 28 października 1423 roku w Warcie.[1]
Statut warcki był kolejnym prawem modernizującym ówczesna gospodarkę i nadawał prawną podstawę do przejmowania gospodarstw sołtysich na zasadzie wykupu. Był odbiciem nastrojów panujących już za czasów Kazimierza Wielkiego, kiedy to szlachta pałała niechęcią do bogatych sołtysów. Przepis pozwalał na likwidowanie sołectw przez szlachtę na własnych włościach. Statut nadawał również obowiązek kontroli miar i wag w miastach oraz nadawanie cen na artykuły rzemieślnicze.
Statut warcki był stosowany do XVI wieku a jego zapis dotyczący ustalania cen był powielany w innych statutach - nieszawskim z 1454 roku i piotrkowskim z 1496 roku. Zapisy te obowiązywały do pierwszych rozbiorów.
Inne prawa i konsekwencje wynikające ze statutu:
- ograniczał w dalszym stopniu władzę sądową starostów (mieli oni sądzić tylko zbrodnie obejmujące gwałt, rozbój, podpalenie i najście na dom);
- nadawał większe kompetencje wojewodom w ustalaniu miar i cen w miastach na wyroby rzemieślnicze (tzw. taksy wojewodzińskie), co było ograniczeniem samorządności miejskiej;
- ograniczenie prawa chłopów do opuszczania wsi;
- zezwolenie na tworzenie dogodnych podstaw prawnych dla folwarków szlacheckich;
- ograniczał rozwój miast;
- wysokie kary za ukrywanie zbiegłych z majątków szlacheckich chłopów.
Przypisy
- ↑ Roman Grodecki, Stanisław Zachorowski, Jan Dąbrowski, Dzieje Polski średniowiecznej, t. 2, Kraków 1995, s. 316
