Stanisław Przystański
Z Wikipedii
Stanisław Przystański (ur. 20 września 1820 w Warszawie, zm. 30 listopada 1887 w Wiedniu) polski fizyk i organizator instytucji naukowych i oświatowych.
Spis treści |
[edytuj] Biografia
Ojciec Stanisława Przystańskiego ochrzczonego imieniem Stanisław po ojcu, lekarz wojskowy (chirurg) początkowo 10. pułku piechoty Księstwa Warszawskiego w styczniu 1810 roku otrzymał krzyż złoty Virtuti Militari.
Starszy brat Aleksander urodził się trzy lata wcześniej, a siostra Joanna w 1833 r.
Stanisław Przystański uzyskał w 1842 r. na Uniwersytecie w Petersburgu stopień kandydata nauk matematyczno-fizycznych, następnie był nauczycielem gimnazjalnym a później uniwersyteckim.
Aż do (niespodziewanej) śmierci był dyrektorem muzeum przemysłu i rolnictwa. Pochowano go na Powązkach.
Był żonaty i miał jednego syna, który zmarł w młodości na gruźlicę.
[edytuj] Działalność naukowa i organizacyjna
Od 10 czerwca 1866 był profesorem fizyki i dziekanem Wydziału Matematyczno-Fizycznego Szkoły Głównej Warszawskiej.
Był pierwszym dyrektorem Muzeum Przemysłu i Rolnictwa w Warszawie od 1875 roku, jednocześnie pełnił funkcję dyrektora Prywatnej Szkoły Handlowej Leopolda Kronenberga. Przystański szkołę tą wcześniej organizował.
W latach 1873-1874 współpracował przy wydaniu trzytomowej Encyklopedii Podręcznej Powszechnej, wydawanej przez Przegląd Tygodniowy. Natomiast od 1881 roku był jednym z redaktorów Encyklopedii Wychowawczej. Dla jej potrzeb opracował wiele haseł z zakresu fizyki.
Między 1874 rokiem a 1876 był redaktorem tygodnika Zorza.
W roku 1881 był jednym z czterdziestu pięciu członków-założycieli Kasy im. Józefa Mianowskiego - Fundacji Popierania Nauki w Warszawie.
[edytuj] Publikacje
Oto niektóre z publikacji:
Encyklopedyja rolnictwa i nauk z nią związek mających w roku 1872 rozpoczęta, a w roku 1879 ukończona. Wydawana ona była pod redakcją Jana Tadeusza księcia Lubomirskiego, Edmunda Stawiskiego i Stanisława Przystańskiego, przy współudziale L. Krasińskiego, L. Kronenberga i J. Zamoyskiego. St. Przystański opracował dla niej wiele haseł z zakresu fizyki.
- artykuły publikowane w Bibliotece Warszawskiej:
- Telegrafy elektryczne (r. 1843),
- Machina hydroelektryczna Armstronga (r. 1844),
- O machinach elektro-magnetycznych (r. 1845),
- Oddane przysługi telegrafów galwanicznych (r. 1852);
- w Pamiętn. Tow. Lek. Warsz. Maszyna elektryczna Holtza (r. 1869).
