Standardowy język mandaryński

Z Wikipedii

Standardowy język mandaryński, nazywany często językiem mandaryńskim lub standardowym językiem chińskim jest oficjalnym standardem mówionego języka chińskiego, używanym jako język urzędowy w Chińskiej Republice Ludowej, Republice Chińskiej, jednym z czterech oficjalnych języków Singapuru, a także jednym z sześciu oficjalnych języków Organizacji Narodów Zjednoczonych. Faktycznie jest tylko jednym z języków mandaryńskich. Oparty jest, ale nie tożsamy, na dialekcie pekińskim. W poszczególnych państwach język ten nosi różne nazwy: w ChRL jest nazywany putonghua (chiń. trad. 普通話, uproszcz. 普通话, pinyin: pǔtōnghuà - "mowa powszechna"), na Tajwanie - guoyu (chin. trad. 國語, uproszcz. 国语, pinyin: guóyǔ - "język państwowy"), w Singapurze - huayu (chiń. trad. 華語, uproszcz. 华语, huáyǔ - "język chiński").

Standardowy język mandaryński wykształcił się w cesarskich Chinach jako lingua franca biurokracji. Stąd też pochodzi określenie "mandaryński", będące tłumaczeniem chińskiego terminu 官話 guānhuà - "mowa urzędników", czyli mandarynów, jak dawniej nazywano na Zachodzie urzędników chińskich (we współczesnej chińszczyźnie guanhua oznacza jednak zbiorczo wszystkie języki mandaryńskie, a nie język standardowy). W naturalny sposób dialekt stolicy - od czasów dynastii Ming był nią Pekin - był traktowany jako wzór do naśladowania, jednak do języka standardowego nie przeniknęły niektóre jego szczególne cechy (np. intensywna rotyzacja).

[edytuj] Fonetyka

Oto tabela spółgłosek występujących w języku mandaryńskim

	Dwuwargowe		Wargowo -zębowe	Dziąsłowe		Cerebralne		Dziąsłowo -podniebienne		Miękko- podniebienne
Spółgłoski zwarte	p	pʰ		t	tʰ					k	kʰ
Spółgłoski nosowe	m			n
Spółgłoski szczelinowe			f	s		ʂ	(ʐ)¹	ɕ		x
Spółgłoski zwarto-szczelinowe				ʦ	ʦʰ	ʈʂ	ʈʂʰ	tɕ	tɕʰ
Spółgłoski boczne				l
Półsamogłoski	w					ɻ¹		j

¹: Według niektórych lingwistów jest to dźwięczna spółgłoska szczelinowa [ʐ]

W języku mandaryńskim występują następujące samogłoski:

/a/ (z alofonem [ɑ]), /e/ (z alofonem [ɛ)], /o/ (z alofonem [ɔ]), /ə/ (z alofonem [ɤ]), /ɨ/ (z alofonami [z̩] i [ʐ̩]), /i/, /u/ ( z alofonem [ʊ]) i /y/.