Sklerenchyma
Z Wikipedii
Sklerenchyma (twardzica) - tkanka wzmacniająca roślin. Zbudowana z grubościennych komórek, przeważnie z komórek prozenchymatycznych (podłużnych). Dojrzałe komórki sklerenchymatyczne mają mocno zgrubiałe i na ogół silnie zdrewniałe ściany wtórne, inkrustowane ligniną, z licznymi jamkami. W czasie rozwoju tych komórek ich protoplasty najczęściej zamierają i zanikają - są to więc komórki martwe. W rozwoju powstają z merystemów pierwotnych lub wtórnych.
Twardzica występuje u dorosłych roślin i tworzy struktury takie jak łupiny nasion roślin (orzechy, pestki).
Funkcją sklerenchymy jest przede wszystkim nadawanie sztywności poszczególnym częściom rośliny.
Występuje w dwóch postaciach:
- steroidy (włókna sklerenchymatyczne) - forma podłużna,
- sklereidy (komórki sklerenchymatyczne, komórki kamienne) - forma kulista.
Włókna mają postać podłużnych komórek o klinowato zakończonych końcach, które zachodzą na siebie. Mogą występować pojedynczo lub tworzyć długie sznury lub pasma. W korzeniu znajdują się głównie w części centralnej, a w łodygach w obwodowej. W liściach wokół wiązek przewodzących tworzą pochwę sklerenchymatyczną. Ze względu na lokalizację można wyróżnić m.in.:
- włókna łykowe
- włókna drzewne
- włókna kory pierwotnej
- włókna liściowe
Komórki kamienne (sklereidy) są nasycone solami mineralnymi i są najtwardszą tkanką roślinną. Sklereidy nie tworzą jednolitej tkanki, lecz występują w postaci skupisk (np. grupy komórek kamiennych w miąższu owocu rzekomego gruszy) lub pojedynczo jako tzw. idioblasty. Wyróżnia się kilka typów tych komórek, w zależności od ich kształtów:
- brachysklereidy
- asterosklereidy
- osteosklereidy
- makrosklereidy
- trichosklereidy
Włókna sklerenchymatyczne mają także znaczenie gospodarcze, np. celulozowe włókna łykowe lnu zwyczajnego (Linum usitatissimum) wykorzystywane są do wyrobu nici i tkanin.
Zobacz też: kolenchyma.
