Rozpad Związku Radzieckiego
Z Wikipedii
 |
Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Należy w nim poprawić: Co się konkretniej stało. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość. |
Rozpad Związku Radzieckiego - Wydarzenie, podczas którego ZSRR rozpadł się na piętnaście państw. Nastąpiło to 26 grudnia 1991 roku.
[edytuj] Sytuacja przed wydarzeniem
Michaił Gorbaczow, który objął władzę w 1985 roku stanął w obliczu narastającego kryzysu gospodarczego, toczącej się bez szans na zwycięstwo wojny afgańskiej, przegranego wyścigu zbrojeń (tzw. wojny gwiezdne) oraz korupcji władzy. Jego celem były kardynalne reformy, które umocniłyby system polityczny ZSRR pod hasłami ustrojowej przebudowy (pierestrojka, "перестройка"), przyspieszenia ("ускорение") rozwoju gospodarczego oraz jawności ("гласность") życia społecznego.
[edytuj] Utworzenie WNP
Szef KGB Władimir Kriuczkow, szef MSW Boris Pugo, premier Walentin Pawłow i wiceprezydent ZSRR Giennadij Janajew 19 sierpnia 1991 dokonują nieudanego zamachu stanu (tzw. pucz Janajewa). Zamachowcy aresztują przebywającego na Krymie Gorbaczowa i ogłaszają o wprowadzeniu stanu wyjątkowego oraz przejęciu władzy w państwie przez Janajewa. Próba zdobycia siedziby władz rosyjskich kończy się jednak niepowodzeniem, gdy przez budynkiem gromadzą się tłumy mieszkańców Moskwy, do których przemawia Borys Jelcyn. Puczyści niepewni poparcia żołnierzy nie decydują się na użycie siły i po trzech dniach oddają władzę Gorbaczowowi.
Głównym wygranym puczu jest jednak Borys Jelcyn, na którego wniosek 29 sierpnia parlament rosyjski zakazuje działalności KPZR i konfiskuje jej majątek. 6 września rząd rosyjski uznaje niepodległość Litwy, Łotwy i Estonii, a 8 grudnia przywódcy pozostałych republik ZSRR podpisują układ białowieski o likwidacji ZSRR i utworzeniu Wspólnoty Niepodległych Państw. 25 grudnia 1991 podaje się do dymisji całkowicie już pozbawiony władzy prezydent ZSRR - Michaił Gorbaczow, i następnego dnia (26 grudnia) akt ten ostatecznie kończy istnienie prawie 70-letniego państwa. ZSRR formalnie się rozwiązał 31 grudnia.
