Receptor
Z Wikipedii
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach. |
Receptory- wyspecjalizowane komórki zmysłowe odbierające informacje z otoczenia Receptor' - w ogólnym znaczeniu struktura mająca zdolność do:
- specyficznego rozpoznania stymulacji o naturze fizykochemicznej
- wywołania bezpośrednio, bądź za pośrednictwem innych struktur, reakcji na stymulację.
Pod pojęciem receptora określa się białka receptorowe, komórki receptorowe, grupy komórek oraz narządy receptorowe. W biologii komórki mianem receptorów określa się również białka rozpoznające hormony i czynniki wzrostowe.
[edytuj] Typy receptorów
Ze względu na charakter bodźca bądź stymulacji receptory dzielą się na:
- chemoreceptory - receptory rozróżniające substancje chemiczne (białka: białka receptorowe smaku i węchu; komórki: neurony smakowe, neurony węchowe; narządy: kubki smakowe, śluzówka węchowa)
- termoreceptory - receptory reagujące na temperaturę bądź jej zmianę
- nocyceptory - receptory wrażeń bólowych
- mechanoreceptory - receptory wrażeń mechanicznych, takich jak dotyk (ciałko blaszkowate Vatera-Paciniego) lub dźwięk (narząd ślimakowy ucha wewnętrznego wykorzystuje mechanoreceptory do przetworzenia dźwięku w sygnały nerwowe)
- fotoreceptory - receptory światła (białka: opsyny, rodopsyna; komórki: czopki, pręciki; narządy: oko)
- magnetoreceptory - receptory natężenia i kierunku pola magnetycznego
- elektroreceptory - receptory natężenia i kierunku pola elektrycznego
- osmoreceptory - receptory ciśnienia osmotycznego
- proprioreceptory - receptory ruchu, pozycji i równowagi
- baroreceptory - receptory ciśnienia
Niektóre receptory mogą też reagować na bodźce inne niż właściwe dla ich funkcji. Na przykład nocyceptory i termoreceptory człowieka reagują na kapsaicynę zawartą w odmianach papryki (Capsicum sp.) o ostrym smaku, a receptory zimna są aktywowane mentolem.
[edytuj] Klasyfikacja receptorów
a) ze względu na lokalizację:
- eksteroreceptory - na zewnątrz ciała
- interoreceptory - wewnątrz ciała
b) eksteroreceptory, dzielą się ze względu na styczność z bodźcem:
- telereceptory - z pewnej odległości (np. wzrok, słuch)
- kontaktoreceptory - są w bezpośrednim kontakcie z bodźcem (np. smak, ucisk)
c) interoreceptory, dzielą się ze względu na lokalizację:
- proprioreceptory (proprioceptory) - narząd ruchu (stawowe, mięśniowe) - informuje o położeniu ciała oraz jego części względem siebie (kinestezja)
- wisceroreceptory - narządy wewnętrzne - informuje o stanie poszczególnych narządów
- angioreceptory