Rafi Eitan

Z Wikipedii

Rafi Eitan ur. 1926

Minister ds. emerytów w rządzie Ehuda Olmerta
Okres urzędowania	od 4 maja 2006
Przynależność polityczna	Gil
Poprzednik	brak

Ten artykuł dotyczy byłego oficera izraelskich służb specjalnych i polityka. Zobacz też: Rafael Eitan (generał), na temat generała i polityka izraelskiego.

Rafael ("Rafi") Eitan (hebr. רפי איתן) (ur. 23 listopada 1926) – izraelski polityk, lider ugrupowania emerytów Gil – Gimla'ey Yisrael LaKneset, któremu udało się zdobyć niespodziewanie dużą liczbę mandatów w wyborach parlamentarnych w 2006 roku. W 1960 roku był szefem akcji Mossadu, w wyniku której schwytany został nazistowski zbrodniarz, Adolf Eichmann. Pełnił także stanowisko doradcy ds. terroryzmu premiera Menachema Begina, w latach 1985-1993 był prezesem firmy państwowej Israel Chemicals Ltd., która znacząco się rozwinęła pod jego kierownictwem. Po 1993 rokiem został biznesmanem, inwestującym m.in. na Kubie. W 2006 roku zaakceptował propozycję objęcia przywództwa i pierwszego miejsca na liście wyborczej Gil.

[edytuj] Wczesne lata

Eitan urodził się na terytorium Brytyjskiego Mandatu Palestyńskiego w kibucu Ein Harod. Jego rodzice byli syjonistycznymi imigrantami, którzy przybyli z Rosji i byli jednymi z założycieli kibucu. Jego ojciec, Noach Hantman był rolnikiem, aktywnym członkiem ruchu Mapai, a także poetą. Jego matka Yehudit Volovelsky również była członkinią Mapai. Razem z czwórką dzieci, Rafim, Odedem, Riną i Yechiam mieszkali w Ramat HaSharon od 1928. Eitan ukończył szkołę średnią Szkołę Rolniczą w Givat HaSchloshah w 1940, a potem dostał się na prestiżową London School of Economics, na której ukończył ekonomię.

W wieku 12 lat Eitan przyłączył się do podziemnej organizacji żydowskiej, Hagany, a następnie do Palmachu, jej elitarnych jednostek. Wszystko to działo się do czasu ukończenia przez niego szkoły średniej w 1944 r. Eitan pomagał m.in. imigrantom przybywającym z Europy opanowanej przez nazistów. Jego najbardziej spektakularną akcją było wysadzenie w powietrze brytyjskiego radaru na Górze Karmel, niedaleko Hajfy. Aby dotrzeć do tej instalacji, Eitan musiał czołgać się w kanałach, czemu później zawdzięczał swój przydomek – "Cuchnący Rafi", który odróżniał go od bardziej znanego izraelskiego polityka, żołnierza, szefa sztabu, Rafaela Eitana. W tym okresie swojego życia, Eitan spotkał po raz pierwszy późniejszego premiera Izraela, Icchaka Rabina.

[edytuj] Praca w wywiadzie

W czasie wojny wyzwoleńczej (1948-1949), Eitan służył w wywiadzie wojskowym, co zaowocowało później zatrudnieniem go w nowo utworzonym izraelskim wywiadzie, Mossadzie. Wkrótce jednak później przeniósł się do służby bezpieczeństwa wewnętrznego, Szin Bet, gdzie był szefem operacji. W 1960 roku Eitan dowodził akcją porwania z Argentyny ukrywającego się tam nazistowskiego zbrodniarza, Adolfa Eichmanna, który został przewieziony do Izraela, osądzony i stracony.

W 1963 roku został przeniesiony do Mossadu (w światku wywiadu izraelskiego praktyki tego rodzaju nie są czymś nadzwyczajnym), gdzie zajmował się m.in. sprawą biorących udział w egipskim programie zbrojeń rakietowych naukowców niemieckich. On sam utrzymuje, że w tym czasie nawiązał pierwsze kontakty z ówczesnym prezydentem Egiptu, Gamalem Abdelem Naserem, a w latach siedemdziesiątych stał na czele tzw. batalionu zemsty (lub szwadronu śmierci), który tropił i likwidował członków palestyńskiej organizacji terrorystycznej Czarny Wrzesień, odpowiedzialnej za masakrę sportowców izraelskich podczas Igrzysk Olimpijskich w Monachium w 1972 roku.

W latach 1964-1966 Eitan zajmował się sprawą sprzedaży broni Egiptowi przez Niemcy. Eitan zaangażowany był również w operację zniszczenia irackiego reaktora atomowego w Osirak w czerwcu 1981 – wydarzeniu krytykowanym wówczas przez wiele krajów.

[edytuj] Późniejsze lata

Eitan pracował w wywiadzie do 1972 roku, potem zajął się interesami prywatnymi, m.in. hodowlą ryb tropikalnych. Jednak w 1978 roku premier Menachem Begin zatrudnił go jako doradcę ds. terroryzmu. W 1981 roku został szefem Biura Łącznikowego ds. Naukowych (Lakam) Ministerstwa Obrony, tajnej agencji wywiadu technicznego niezależnej od Amanu i innych agencji wywiadu izraelskiego.

W 1984 roku kontakt z Lakam nawiązał pracownik Centrum Gotowości Antyterrorystycznej Służby Śledczej Marynarki Wojennej Stanów Zjednoczonych,Jonathan Pollard, który zaproponował Izraelowi sprzedaż tajemnic wojskowych. W 1984 roku Eitan podejmował wystawnie Pollarda i jego narzeczoną, Anne Henderson, w Paryżu.

W styczniu następnego roku obaj spotkali się z nim w Izraelu. Niewykluczone, że zainteresowanie Eitana Pollardem wynikało z chęci udowodnienia mu wyższości Lakamu nad Mossadem. Skandal wywołany ujawnieniem przez Departament Stanu powiązań aresztowanego 21 listopada 1985 roku Polarda z Eitanem doprowadził do likwidacji Lakamu w roku następnym. Eintan otrzymał stanowisko prezesa państwowej firmy chemicznej. Mimo porażki w sprawie Pollarda, uważany jest powszechnie w Izraelu za bohatera wywiadu, co przyznają nawet jego liczni krytycy.

[edytuj] Interesy na Kubie

W 1992 roku Eitan został nakłoniony przez brazylijskiego biznesmana, Irvinga Semmela do startowania w przetargu o kontrakt na Kubie, obejmujący m.in. działalność rekultywacji gleb. Eitan, wraz z czterema wspólnikami założył na Kubie firmę GBM (Grupo BM), a Eitan reprezentował firmę w Izraelu pod nazwą "Reesimex". GBM wybudowało m.in. centrum handlowe w Hawanie i pomnik holokaustu. GBM zostało również oznaczone medalem za pracę rolniczą przez kubański rząd. W późniejszym czasie GBM rozszerzyło swoją działalność na resztę Ameryki Łacińskiej.

[edytuj] Gil

Zobacz więcej w osobnym artykule: Wybory parlamentarne w Izraelu, 2006.

Eitan został poproszony aby reprezentował Gil, partię emerytów, w wyborach do parlamentu z 28 marca 2006. Partia ta zdobyła dużą ilość miejsc w Knessecie – 7, pomimo przewidywania iż w najlepszym przypadku osiągnie ona 2-3 miejsca lub w ogóle nie przekroczy progu wyborczego. Gil wszedł po wyborach w skład rządu Ehuda Olmerta, Eitan został ministrem bez teki ds. emerytów, do gabinetu wszedł także inny członek partii, Yaakov Ben-Yezri.

[edytuj] Inne aktywności

Prawie osiemdziesięcioletni, Eitan wciąż cieszy się dobrym zdrowiem i twierdzi, że nie myśli o emeryturze. Obecnie znany jest także z tego, iż jest zapalonym rzeźbiarzem, twórcą ponad 100 dzieł.