Przysiersk
Z Wikipedii
Współrzędne: 53°25'45" N 18°18'25" E
Przysiersk | |
Województwo | kujawsko-pomorskie |
Powiat | świecki |
Gmina | Bukowiec |
Sołtys | Gertruda Ruszkowska |
Położenie | 53° 25' 45'' N 18° 18' 25'' E |
Liczba mieszkańców (2006) • liczba ludności • gęstość |
780 123 os./km² |
Strefa numeracyjna (do 2005) |
52 |
Kod pocztowy | 86-122 |
Tablice rejestracyjne | CSW |
Położenie na mapie Polski
|
Przysiersk (niem. Heinrichsdorf) - wieś kociewska w Polsce położona w województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie świeckim, w gminie Bukowiec przy drodze wojewódzkiej nr .
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bydgoskiego.
Spis treści |
[edytuj] Historia wsi
Historia Przysierska liczy sobie już prawie 1000 lat. Dokładny rok założenia wsi nie jest znany. Najbardziej prawdopodobne jest to, że powstała w I tysiącleciu, gdyż założenie tutejszej parafii datuje się na XI wiek, na co wskazuje kult św. Wojciecha i św. Stanisława Biskupa. Najprawdopodobniej założycielem wsi był książę pomorski rezydujący w Gdańsku. Wieś od założenia do podboju przez Krzyżaków podlegała administracyjnie książętom gdańskim. Po wkroczeniu Krzyżaków Przysiersk znalazł się w środku komturstwa świeckiego, w związku z czym organizowano tu zebrania szlachty. W 1351 roku Zakon nadał wieś Janowi Klukow i jego spadkobiercom. Po wypędzeniu Krzyżaków na mocy pokoju toruńskiego Przysiersk stał się wsią królewską. Od najdawniejszych czasów ziemia była własnością indywidualnych chłopów. Dokument z księgi czynszowej z 1415 roku mówi o dziewięciu gospodarzach, plebanii i sołtysie. Do pokoju w Toruniu wieś obejmowała 59 włók. Więcej danych na temat wsi można znaleźć w lustracji z 1565 roku. Ówcześnie zasiedlonych było 48 włók, na których mieszkało 17 gburów z sołtysem. W 1665 roku Przysiersk posiadał 60 włók. W 1664 roku nie było żadnego gbura, żadnej karczmy, pozostał tylko jeden rzeźnik i jeden ogrodnik. W 1772 roku z powodu wielkiego pożaru spłonęło pół wsi. Podczas rozbiorów Przysiersk znajdował się pod administracją zaboru pruskiego. Do Polski wieś wróciła dopiero po I wojnie światowej.
[edytuj] Nazwa "Przysiersk"
Swoją nazwę wieś wzięła od swojego położenia nad niewielką rzeczką wpadającą do Wdy pod Kozłowem. Rzeczka ta nazywana była Strugą i do dziś nazwa ta jest używana przez mieszkańców wsi. Pierwotna nazwa wsi brzmiała Przystróg, a z czasem wykształciła się nazwa współczesna. W okresie okupacji Niemcy zmienili nazwę wsi na niem. Heinrichsdorf.
[edytuj] Kościół parafialny
Najważniejszym zabytkiem we wsi jest jednonawowy neogotycki kościół parafialny pw. św. Wawrzyńca z 1821 roku. Najcenniejszą rzeczą znajdującą się w kościele jest zapewne późnogotycka rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem z pierwszej połowy XVI wieku. W świątyni znajdują się barokowe ołtarze datowane na połowę XVII wieku do połowy XVIII wieku.
Proboszczem tutejszej parafii jest ks. Jan Piłat.
Ostatnie remonty świątyni odbyły się z inicjatywy ks. proboszcza Jana Piłata w latach osiemdziesiątych ubiegłego stulecia. W 1980 roku śrubami rzymskimi została skręcona popękana wieża, a 6 lat później kościół. Odnowiono elewację zewnętrzną budynku i założono ozdobne lampy. Wewnątrz kościół pomalowano, odnowiono ołtarze i chór. Zmieniono instalację elektryczną, zakupiono nowe żyrandole. Unowocześniono także nagłośnienie. Kościół otrzymał także wymagane zabezpieczenie w postaci krat na oknach i przy wejściach. Od połowy 2006 roku trwają remonty świątyni, mające na celu poprawienie ogólnego stanu budynku.
Na sąsiadującym ze świątynią cmentarzu w 1881 roku pochowany został znany lekarz i regionalista kaszubski dr Florian Ceynowa.
W granicach Parafii pw. św. Wawrzyńca w Przysiersku znajdują się wsie: Przysiersk, Drozdowo, Polski Konopat, Plewno, Jarzębieniec, Dolny Młyn. Do 1977 roku do parafii należała także miejscowość Mały Dólsk, a do 1978 roku - Terespol Pomorski.
[edytuj] Szkoła Podstawowa im. dr Floriana Ceynowy
Szkoła w Przysiersku ma bogatą historię. Pierwszy pisemny zapis o istnieniu tu szkoły pojawił się w 1583 roku. W 1865 roku dzięki pomocy mieszkańców ufundowano nowy budynek szkoły (dzisiejsze przedszkole). Jego budowa zakończyła się 5 lat później. W 1887 roku w dwóch klasach uczyło się 109 uczniów. W 1928 roku do 3 klas uczęszczało 135 dzieci. W czasie II wojny światowej w Przysiersku funkcjonowała tylko szkoła niemiecka. Wiosną 1964 roku rozpoczęła się budowa nowego obiektu, a 3 lipca 1965 roku po uroczystym otwarciu został on oddany do użytku. W tym czasie trwał remont i adaptacja byłego budynku po szkole na mieszkania dla nauczycieli - oddano je do użytku 22 grudnia 1967 roku. W 1985 roku szkole podstawowej nadane zostało imię Floriana Ceynowy.
[edytuj] Powojenni dyrektorzy Szkoły Podstawowej im. dr Floriana Ceynowy
- 10.04.1945-31.08.1949 - Tadeusz Wasilewski
- 01.09.1949-31.08.1953 - Walentyna Wasilewska
- 01.09.1953-15.12.1955 - Tadeusz Wasilewski
- 16.12.1955-31.08.1960 - Walentyna Wasilewska
- 01.09.1960-31.08.1986 - Zbigniew Król
- 01.09.1986-31.08.1992 - mgr Kazimierz Czerwiński
- 01.09.1992- obecnie - mgr Stanisława Kuffel
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi
- Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi