Przysadka mózgowa

Z Wikipedii

Położenie przysadki mózgowej w siodle tureckim w przednim dole czaszki

Przysadka mózgowa jest gruczołem dokrewnym o masie 0,7 g, którego funkcją jest wytwarzanie i wydzielanie hormonów.

Jest ona zlokalizowana wewnątrz czaszki w okolicy kostnego zagłębienia nazywanego siodłem tureckim (łac. sella turcica). Przysadka jest ściśle funkcjonalnie związana z częścią mózgu – podwzgórzem.

Przysadka dzieli się na trzy części: przednią (adenohypophysis), środkową i tylną. Część przednia i środkowa powstały z nabłonka wyścielającego podniebienie wtórne, natomiast część tylna powstała z podwzgórza i funkcjonalnie jest jego częścią: nie wytwarza ona własnych hormonów, a jedynie magazynuje i wydziela oksytocynę i wazopresynę (hormon antydiuretyczny).

Niedoczynność przysadki powoduje karłowatość i upośledzenie rozwoju biologicznego. Nadczynność natomiast objawia się gigantyzmem i przedwczesną dojrzałością płciową (w wieku dziecięcym) albo akromegalią (u dorosłych).

Półschematyczny przekrój strzałkowy przez małpią przysadkę

Część przednia(gruczołowa) wydziela:

hormon wzrostu (somatotropinę)(STH) odpowiedzialną za rozrost organizmu, transport aminokwasów i syntezę białek, wzrost poziomu glukozy we krwi, rozkład tłuszczów zapasowych oraz zatrzymanie jonów wapniowych i fosforanowych potrzebnych do rozrostu kośći.
prolaktynę(PRL)u kobiet zapoczątkowuje i podtrzymuje wydzielanie mleka(laktacja), a u kobiet karmiących hamuje wydzielanie estrogenu blokując menstruację i owulację
hormon adrenokortykotropowy ACTH wzmaga wydzielanie hormonów przez korę nadnerczy
hormon tyreotropowy TSH
hormon folikulotropowy FSH - u kobiet pobudza wzrost i dojrzewanie pęcherzyka jajnikowego oraz wydzielanie estrogenu, u mężczyzm pobudza spermatogenezę
hormon luteinizujący LH - u kobiet podtrzymuje jajeczkowanie i produkcję progesteronu, a u mężczyzn pobudza produkcję testosteronu
endorfiny PEA

Część środkowa wydziela:

hormon melanoforowy MSH - pobudza komórki barwnikowe skóry do syntezy melaniny

Część tylna(nerwowa) magazynuje:

oksytocynę Wspomaga zapłodnienie oraz powoduje skurcze mięśni macicy, co ma znaczenie podczas akcji porodowej.
wazopresynę ADH (hormon antydiuretyczny)

Hormony części tylnej przysadki są syntetyzowane w podwzgórzu.