Prawo finansowe

Z Wikipedii

Prawo finansowe normuje gospodarkę finansową państwa i reguluje następujące kwestie:

przygotowanie i uchwalanie budżetu państwa (prawo budżetowe)
finansowanie działalności państwa w jej różnych formach (gospodarka finansowa)
zagadnienia podatkowe dotyczące osób fizycznych i prawnych (prawo podatkowe)

[edytuj] Działy prawa finansowego

prawo budżetowe,
prawo finansowe samorządu terytorialnego,
prawo dewizowe,
prawo celne,
prawo podatkowe:
- ogólne,
- szczególne;
publiczne prawo bankowe,
międzynarodowe prawo finansowe,
prawo rynku finansowego:
- rynek kapitałowy,
- rynek bankowy,
- rynek ubezpieczeniowy.

Zarówno prawo podatkowe jak i prawo celne zaliczane są do kategorii prawa daninowego.

Dawniej prawo finansowe było częścią prawa administracyjnego, obecnie uważane jest za samodzielną gałąź prawa. Określane jest także jako "dyscyplina pogranicza". Nie jest skodyfikowana w kompleksowej regulacji normatywnej. Regulacje znajdują się w licznych ustawach związanych z poszczególnymi działami prawa finansowego. Ponadto niektóre przepisy umieszczone są w źródłach prawa dotyczących innych gałęzi (np. Konstytucja RP - art. 216-227).

[edytuj] Norma prawa finansowego

Budowa normy prawa finansowego nie odbiega od typowej normy prawnej.

norma może zawierać powołanie aktu normatywnego, z którego wynika jej obowiązywanie (tak będzie w przypadku aktów normatywnych rangi podustawowej,
określenie stanu faktycznego, czyli hipoteza uzasadniająca zastosowanie normy,
dyspozycja (reguła powinnego zachowania się), na którą z kolei składa się:

przedmiot normy – określone zachowanie się stanowiące uprawnienie jednego podmiotu, a z drugiej strony zobowiązanie innego podmiotu.
podmiot normy – czynny (uprawniony) albo bierny (zobowiązany)

na końcu występuje sankcja normy.

Norma prawa finansowego jest normą dwustronną, imperatywno–atrybutywną, czyli taką, która określa uprawnienia i przysługujące im zobowiązania.

[edytuj] Prawo finansowe a prawo prywatne

Istnieją trzy podstawowe różnice między prawem finansowym a prawem prywatnym:

cel: dobro publiczne / dobro jednostki
sposób regulacji: władczość (przymus państwowy) / równorzędność stron umowy
pozycja prawna podmiotów: represyjność przepisów i sankcje / sankcje tylko z umowy cywilnoprawnej

[edytuj] Literatura

prof. Andrzej Borodo, Polskie prawo finansowe. Zarys ogólny, Toruń 2005, ISBN 83-7285-253-7.
prof. Andrzej Gomułowicz, prof. Jerzy Małecki, Polskie prawo finansowe, Lexis Nexis, 2006, ISBN 83-7334-585-X.
prof. Zbigniew Ofiarski, Prawo finansowe, C.H. Beck, ISBN 83-7483-506-0.