Prawo dyplomatyczne
Z Wikipedii
Prawo dyplomatyczne - dział prawa międzynarodowego regulujący stosunki dyplomatyczne między państwami, a więc stosunki utrzymywane poprzez stałe misje dyplomatyczne.
Prawo dyplomatyczne stanowi dział powszechnego prawa międzynarodowego, na który składa się ogół norm, w tym zwyczajowych, określających zasady reprezentacji państw w stosunkach międzynarodowych, status, organizację oraz sposoby działania organów państwowych powołanych do realizacji polityki zagranicznej państwa. Określa ono położenie prawne stałych misji dyplomatycznych i ich członków, misji specjalnych oraz przedstawicieli i delegacji państw w organizacjach międzynarodowych i na konferencjach międzynarodowych. Reguluje m.in. zakres ich funkcji oraz przywilejów i immunitetów, klasy i rangi szefów misji oraz zasady mianowania i odwoływania szefów i członków misji dyplomatycznej. Stwarza wreszcie podstawy prawne zapewniające normalne warunki konieczne do realizowania funkcji dyplomatycznych. Obecnie pojęcie czy też raczej system prawa dyplomatycznego obejmuje nie tylko normy prawnomiędzynarodowe, dotyczące statusu i funkcji stałych misji dyplomatycznych i ich personelu w stosunkach dwustronnych, lecz również misji specjalnych, przedstawicieli państw przy organizacjach międzynarodowych itd., a zatem w zasadzie wszystko to, co nazywamy urzędową (oficjalną) działalnością organów państwowych za granicą, reprezentujących w różnych dziedzinach państwo wysyłające.
Spis treści |
[edytuj] Źródła prawa dyplomatycznego
Podstawowym aktem prawa międzynarodowego regulującym tą dziedzinę prawa jest Konwencja wiedeńska o stosunkach dyplomatycznych z 1961 roku. Obejmuje ona kwestie ustanowienia stosunków dyplomatycznych, funkcje dyplomatyczne, rangi szefów misji dyplomatycznych, a także przywileje i immunitety dyplomatyczne. Poza Konwencją wiedeńską, która jest wielostronną umową międzynarodową, państwa niekiedy zawierają dwustronne konwencje dyplomatyczne, które rozwijają, uzupełniają lub modyfikują normy prawne zawarte w Konwencji wiedeńskiej z 1961 r. Mimo skodyfikowania prawa dyplomatycznego, wciąż spore znaczenie w tej dziedzinie ma zwyczaj międzynarodowy.
Charakteru norm prawnie wiążących nie posiadają natomiast normy kurtuazji międzynarodowej, zwane też grzecznością międzynarodową lub obyczajem międzynarodowym, mimo że mają istotne znaczenie w dziedzinie stosunków dyplomatycznych.
[edytuj] Ustanowienie stosunków dyplomatycznych
Każde państwo będąc podmiotem prawa międzynarodowego posiada ius legationis - możliwość uczestniczenia w stosunkach międzynarodowych: wysyłania własnych przedstawicieli dyplomatycznych do innych państwa oraz przyjmowanie obcych dyplomatów, czyli posiada prawo legacji(biernej-przyjmowania i czynnej-wysyłania). Niemniej nawiązanie stosunków dyplomatycznych wymaga obopólnej zgody zainteresowanych państw.
Gdy państwa nawiążą (ustanowią) stosunki dyplomatyczne, kolejnym etapem jest mianowanie szefa misji dyplomatycznej (z reguły w randze ambasadora). Prawo dyplomatyczne wymaga uzyskania uprzedniej zgody, tzw. agrément, na mianowanie określonej osoby szefem misji. Prośbę o udzielenie agrément kieruje się w drodze dyplomatycznej. Państwo zapytane może odmówić udzielenia zgody i nie ma obowiązku uzasadnianie swej decyzji. Zaakceptowany kandydat, po mianowaniu na szefa misji zgodnie z procedurą własnego kraju, przybywa do kraju przyjmującego wyposażony w listy uwierzytelniające (w przypadku chargé d'affaires będą to listy wprowadzające). Oficjalnym początkiem pełnienia jego funkcji jako szefa misji jest moment akredytacji, czyli złożenia swoich listów uwierzytelniających (wprowadzających).
[edytuj] Funkcje misji dyplomatycznej
Zgodnie z Konwencją wiedeńską z 1961 roku do funkcji misji dyplomatycznych należy:
- reprezentowanie własnego państwa (państwa wysyłającego) w państwie przyjmującym,
- ochrona interesów swojego państwa oraz jego obywateli,
- prowadzenie rokowań z państwem przyjmującym,
- zapoznawanie się z warunkami panującymi w państwie przyjmującym i informowanie o tym własnego kraju (realizacja tej funkcji nie dopuszcza korzystania z metod niezgodnych z prawem, np. szpiegostwa),
- popieranie przyjaznych stosunków między oboma państwami.
[edytuj] Zobacz też
- szef misji dyplomatycznej
- personel misji
- przywileje i immunitety dyplomatyczne
- korpus dyplomatyczny
- persona non grata
[edytuj] Bibliografia
- Julian Sutor, Prawo dyplomatyczne i konsularne, wyd. VI, Warszawa 2000, ISBN 83-87558-77-X
