Polsko-brytyjski układ sojuszniczy
Z Wikipedii
Polsko-brytyjski układ sojuszniczy - sojusz zawarty dnia 25.08.1939 między Wielką Brytanią a Polską mający zabezpieczać Polskę militarnie na wypadek wojny. W imieniu rządów polskiego oraz brytyjskiego podpisali go ambasador Polski w Wielkiej Brytanii L. S. Raczyński oraz minister spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii lord Halifax.
Spis treści |
[edytuj] Treść dokumentu
Dokument rozwijał wcześniejsze, jednostronne gwarancje brytyjskie z 6 IV 1939 i przekształcał je w obustronne gwarancje udzielenia sobie wzajemnej pomocy militarnej w razie wojny. Składał się on z dwóch części - tekstu zasadniczego oraz utajnionego dodatku wyjaśniającego jego pełny kontekst. Przewidywał wzajemną, pełną pomoc zbrojną wobec agresji nie wymienionego z nazwy "europejskiego mocarstwa". Dopiero tajny dodatek precyzował, że chodzi o Niemcy.
[edytuj] Nadzieje i oczekiwania Polski związane z Sojuszem
Sojusz polsko-brytyjski dawał Polsce nadzieje na powstrzymanie Hitlera przed atakiem na Polskę. Okazał się on jednak niewystarczający wobec sytuacji politycznej jaka wywiązała się po podpisaniu przez Berlin i Moskwę Paktu Ribbentrop-Mołotow co potwierdził rozwój dalszych wydarzeń.
[edytuj] Sytuacja polityczna Polski po podpisaniu układu
Adolf Hitler był zaskoczony zawarciem w Londynie sojuszu polsko-brytyjskiego. Gwarancje pomocy wojskowej udzielone przez Brytyjczyków Polsce w razie ataku Niemiec spowodowały przesunięcie terminu rozpoczęcia wojny. Także Mussolini wbrew wcześniejszym deklaracjom oświadczył, że Włochy nie przystąpią do wojny , ponieważ nie są do niej jeszcze przygotowane. Hitler w wyniku zaistniałej sytuacji politycznej przesunął termin "Fall Weiss" na dzień 1 września 1939r.
[edytuj] Krytyka sojuszu z Wlk. Brytanią
W 1939 roku pozbawiony zaplecza politycznego Władysław Studnicki napisał broszurę pt. "Wobec nadchodzącej drugiej wojny światowej", która krytykowała ewentualne zawarcie paktu sojuszniczego z Wlk. Brytanią. Argumentował w niej, że Londyn zamierza wciągnąć ZSRS do koalicji, za co Anglia może „zapłacić” mu wschodnimi województwami Polski. Broszura ta, wydana jeszcze w czerwcu 1939 roku, została skonfiskowana przez polski rząd. Słuszność tez postawionych przez Studnickiego odnośnie polsko-brytyjskiego sojuszu potwierdził jednak rozwój późniejszych wydarzeń.
[edytuj] Polsko-brytyjski układ sojuszniczy a rzeczywistość
Ustalenia układu zobowiązujące Wielką Brytanię do pełnej i natychmiastowej pomocy Polsce w razie ataku hitlerowskich Niemiec w rzeczywistości nie spełniły polskich oczekiwań. Wielka Brytania 3 IX 1939 chociaż werbalnie wypowiedziała Niemcom wojnę to nie podjęła żadnych działań militarnych wobec Niemiec w 1939 roku. W okresie późniejszym natomiast polsko-brytyjski układ sojuszniczy stał się podstawą do tworzenia oddziałów wojska polskiego na Wyspach brytyjskich.
[edytuj] Bibliografia
- Tadeusz Kisielewski; Barbara Polak; Wladyslaw Bulhak; Marek Kazimierz Kaminski - "Pokonani w obozie zwycięzców – o sprawie polskiej w latach II wojny światowej" - Biuletyn Instytutu Pamieci Narodowej nr. 05-06 / 2005,strony: 22-54.
