Pauzaniasz (geograf)

Z Wikipedii

Pauzaniasz, gr. i łac. Pausanias, zwany Periegeta (ur. między 100 a 110 n.e. - zmarł po 180 n.e.) autor dzieła Periegesis tes Hellados (Wędrówki po Helladzie) w 10 księgach, czyli przewodnika po Helladzie, w którym zawarł relację ze swoich licznych podróży, opisując poszczególne krainy Grecji: zabytki, lokalne kulty.

Styl Pauzaniasza jest bardzo bogaty, rozwija on poszczególne opisy, uzupełniając je głównie o informacje historyczne, mitologiczne. Dzieło Pauzaniasza jest cennym źródłem historycznym. Korzystają z niego geografowie i archeolodzy, lokalizując antyczne miejscowości, historycy sztuki, rekonstruujący wygląd starożytnych światyń i innych budowli. Z jego dzieła korzystają też historycy religii starożytnych, ze względu na informacje o mało znanych lub nieznanych skądinąd lokalnych kultach.

Pierwsza księga traktatu opisuje Attykę i Megarę, druga - Korynt, Sykion, Argolidę, trzecia Lakonię, czwarta Messenię, piąta i szósta Elidę, siódma Achaję, ósma Arkadię, dziewiąta Beocję, a dziesiąta Fokidę.

Po polsku traktat Pauzaniasza ukazał się w trzech tomach, głównie w przekładzie Janiny Niemirskiej-Pliszczyńskiej:

• "W świątyni i w micie" (księgi I, II, III, i VII) tłum. wstęp, komentarz historycznoliteracki Janina Niemirska-Pliszczyńska; komentarz archeologiczny Barbara Filarska, wyd. Wrocław 1973;
• "Na olimpijskiej bieżni i w boju" (księgi V, VI i IV) tłum i oprac. Janina Niemirska-Pliszczyńska, wyd. Wrocław 1968;
• "U stóp boga Apollona" (księgi VIII, IX, X) tłum. Janina Niemirska-Pliszczyńska i Henryk Podbielski ; oprac. Henryk Podbielski, wyd. Wrocław 1989.