Pałac w Czerniejewie
Z Wikipedii
Pałac w Czerniejewie - pałac Lipskich - znajduje się na północnym skraju miasta, połączony z nim długą aleją, wzniesiony w latach 1771-1775 dla Jana Lipskiego według projektu architekta Ignacego Graffa. Pałac pierwotnie późnobarokowy, piętrowy z dwoma skrzydłami i dwoma dziedzińcami. Pierwszy, zewnętrzny (tzw. avant-cour, przeddziedziniec) ma po bokach wozownie i stajnie. Drugi, wewnętrzny (tzw. cour d'honneur, dziedziniec honorowy) otoczony jest z boków dwoma oficynami.
Pałac wielokrotnie przebudowywany. Pierwsza przebudowa, z lat 1789-1790 i późniejszych, przeprowadzona prawdopodobnie według projektu Kamsetzera nadała pałacowi charakter neoklasyczny, a polegała, między innymi, na dodaniu czterokolumnowego portyku z tympanonem wysuniętego znacznie przed linię elewacji. Portyk umożliwiał kryty dojazd pod samo wejście i dodał rezydencji okazałości. Inne elementy tej przebudowy to gruntowna rearanżacja wnętrz. Powstał wtedy, na osi głównej pałacu, na parterze, wsparty na kolumnach salon (sala terrena, tzw. grota pompejańska), a nad nim, na piętrze, dwukondygnacyjna, nakryta spłaszczoną (pozorną) kopułą sala balowa ozdobiona pilastrami. Te zmiany spowodowały dodanie ryzalitu na fasadzie ogrodowej pałacu.
Przebudowa z lat 1926-1928 przeprowadzona przez architekta Juliusza Nagórskiego polegała na rozbudowie wschodniego skrzydła pałacu i połączeniu głównego budynku z oficyną wschodnią za pomocą galerii. Oficynę zachodnią połączono galerią z pałacem w latach 1980-1982, podczas prac restauracyjno - remontowych.
Park krajobrazowy (13 ha), pierwotnie założony jako park francuski, od XIX wieku jako park angielski, z alejami lipowymi, grabowymi i stawami. W głębi parku budynek bażanciarni.
Pałac w czasie wojny użytkowany był przez Niemców, dlatego zabudowania przetrwały w stanie nienaruszonym. Wnętrza i wyposażenie uległy znacznemu zniszczeniu w końcowym okresie wojny. Od wyzwolenia do 1977 siedziba domu dziecka, później przejęty i wyremontowany przez PGR Żydowo z przeznaczeniem na hotel. Obecnie również pełni tę funkcję.
