Ochrona gatunkowa grzybów
Z Wikipedii
Ochrona gatunkowa grzybów - analogicznie do ochrony gatunkowej roślin i zwierząt - to prawny sposób zabezpieczenia rzadko występujących gatunków dziko rosnących grzybów zagrożonych wyginięciem. Obecnie obejmuje to również porosty, ponieważ zgodnie z aktualną systematyką są one zaliczane do grzybów.
Chronionych grzybów nie wolno zbierać ani niszczyć w inny sposób, niszczyć ich siedlisk, wpływać w jakikolwiek sposób na ich rozwój, sprzedawać, nabywać, wymieniać, darowywać, przetrzymywać, preparować czy też przewozić przez granicę państwa. Dla gatunków ściśle chronionych na odstępstwo od takiego zakazu może wyjątkowo wyrazić zgodę Minister Środowiska, dla gatunków częściowo chronionych - wojewoda. Grzyb włóknouszek ukośny i porost płucnica islandzka mogą za zgodą wojewody być pozyskiwane w ograniczonych ilościach do celów zielarskich.[1]
Ewentualnego zniszczenia grzybów i porostów podczas prowadzenia gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej w większości przypadków nie uważa się za naruszenie przepisów o ochronie gatunkowej, choć dla pniarka lekarskiego (Fomitopsis officinalis) wśród grzybów i innych gatunków wśród porostów ten wyjątek nie obowiązuje.
Jeżeli cokolwiek zagraża stanowiskom gatunków chronionych (nawet czynnik naturalny, np. sukcesja roślinności) to wojewoda jest obowiązany podjąć odpowiednie działania dla zabezpieczenia stanowiska. Na liście roślin chronionych są wskazane te gatunki, które zwykle wymagają ochrony czynnej.
Polska jest pionierem ochrony gatunkowej grzybów. Ochronę 21 najrzadszych gatunków grzybów wprowadziła w 1983 r. jako pierwsze państwo w Europie. Obecnie podstawą prawną określającą szczegóły ochrony gatunkowej grzybów jest Rozporządzenie Ministra Środowiska z 9 lipca 2004 (Dz. U. Nr 168, poz. 1765). Rozporządzenie zawiera między innymi listę gatunków chronionych objętych ochroną ścisłą (całkowitą) bądź ochroną częściową. Ochronie ścisłej podlegają 52 taksony (gatunki lub rodzaje) grzybów i 57 taksonów porostów. Ochronie częściowej podlega 1 gatunek grzyba (włóknouszek ukośny) i 9 gatunków porostów. Dla kilku najrzadszych gatunków porostów dodatkowo wyznacza się strefy ochronne wokół ich stanowisk.
Chronione gatunki grzybów są naprawdę rzadkie, nie ma niebezpieczeństwa pomylenia ich z powszechnie zbieranymi grzybami jadalnymi. Chronione są trzy gatunki borowików, ale wyglądają one zupełnie inaczej niż borowik jadalny. Ze względu na ochronę gatunkową nie wolno zbierać niegdyś jedzonych: smardzy i szmaciaków.
Spis treści |
[edytuj] Gatunki dziko występujących porostów objętych ochroną ścisłą
[edytuj] Porosty (Lichenes)
- chrobotkowate (Cladoniaceae)
- chrobotek alpejski (Cladonia stellaris)
- chrobotek czarniawy (Cladonia stygia)
- karlinka brodawkowata (Pycnothelia papillaria)
- chróścikowate (Stereocaulaceae)
- chróścik (Stereocaulon spp.)- wszystkie gatunki
- czasznikowate (Icmadophilaceae)
- czasznik modrozielony (Icmadophila ericetorum)
- granicznikowate (Lobariaceae)
- granicznik (Lobaria spp.) - wszystkie gatunki (1)
- podgranicznik (Sticta spp.) - wszystkie gatunki (1)
- tarczynka przygraniczna (Lobarina scrobiculata) (1)
- kruszownicowate (Umbilicariaceae)
- kruszownica (Umbilicaria spp.)- wszystkie gatunki
- pęcherzyca nadobna (Lasallia pustulata)
- obrostowate (Physciaceae)
- obrostnica (Anaptychia spp.) - wszystkie gatunki
- turzynka okazała (Heterodermia speciosa) (1)
- odnożycowate (Ramalinaceae)
- odnożyca rynienkowata (Ramalina calicaris) (1)
- odnożyca włosowata (Ramalina thrausta) (1)
- odnożyca (Ramalina) - pozostałe gatunki
- pawężnicowate (Peltigeraceae)
- dołczanka (Solorina spp) - wszystkie gatunki
- pawężnica (Peltigera spp.) - wszystkie gatunki
- pawężniczkowate (Nephromataceae)
- pawężniczka (Nephroma spp.) - wszystkie gatunki
- puchlinkowate (Thelotremaceae)
- puchlinka ząbkowata (Thelotrema lepadinum)
- tarczownicowate (Parmeliaceae)
- biedronecznik (Punctelia spp.) - wszystkie gatunki
- brunka Delisa (Neofuscelia delisei)
- czerniaczek alpejski (Allantoparmelia alpicola)
- cienik (Pseudephebe spp.) - wszystkie gatunki
- kobiernik (Parmotrema spp.) - wszystkie gatunki (1)
- koralinka rozgałęziona (Allocetraria madreporiformis)
- mąklik otrębiasty (Pseudevernia furfuracea)
- nibypłucnik (Cetrelia spp.) - wszystkie gatunki
- oskrzelka rynienkowata (Flavocetraria cucullata)
- pawężnik Laurera (Tuckernaria laureri) (1)
- płaskotka reglowa (Parmeliopsis hyperopta)
- płaskotka rozlana (Parmeliopsis ambigua)
- płucnica płotowa (Cetraria sepincola)
- płucnica zielonawa (Cetraria chlorophylla)
- płucniczka Delisa (Cetrariella delisei)
- płucnik modry (Platismatia glauca)
- popielak pylasty (Imshaugia aleurites)
- przylepka (Melanelia spp.) - wszystkie gatunki
- przystrumyczek pustułkowy (Hypotrachyna revoluta)
- pustułka (Hypogymnia spp.) - wszystkie gatunki, z wyjątkiem pustułki pęcherzykowatej (Hypogymnia physodes)
- szarzynka (Parmelina spp.) - wszystkie gatunki
- tapetka (Arctoparmelia spp.)- wszystkie gatunki
- tarczownica - wszystkie gatunki, z wyjątkiem tarczownicy bruzdkowanej (Parmelia spp.)
- tarczynka dziurkowana (Menegazzia terebrata)
- wabnica kielichowata (Pleurosticta acetabulum)
- zeżyca seledynowa (Flavopunctelia flaventior) (1)
- złotlinka jaskrawa (Vulpicida pinastri)
- żełuczka (Xanthoparmelia spp.) - wszystkie gatunki, z wyjątkiem żełuczki izydiowej (Xanthoparmelia conspersa)
- żółtlica chropowata (Flavoparmelia caperata)
- brodaczka (Usnea spp.) - wszystkie gatunki
- mąkla odmienna (Evernia mesomorpha)
- mąkla rozłożysta (Evernia divaricata) (1)
- rożynka posępna (Cornicularia nomoerica)
- włostka (Bryoria spp.) - wszystkie gatunki
- żyłecznik zwisający (Alectoria sarmentosa)
- złociszkowate (Chrysotrichaceae)
- złociszek jaskrawy (Chrysothrix candelaris)
- złotorostowate (Teloschistaceae)
- błyskotka (Fulgensia spp.) - wszystkie gatunki
- jaskrawiec morski (Caloplaca marina)
[edytuj] Lista grzybów chronionych
Grzyby chronione - lista grzybów podlegających ochronie zwykłej
[edytuj] Objaśnienia
(1) - gatunki, dla których nie stosuje się określonych w § 7 ust. 1 do rozporządzenia odstępstw od zakazów tzn. a) wykonywanie czynności związanych z prowadzeniem racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej lub rybackiej, musi odpowiadać ochronie tych gatunków b) nie można ich usuwać nawet, gdy niszczą materiały lub obiekty budowlane.
[edytuj] Przypisy
- ↑ Na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną
[edytuj] Bibliografia
- Marta Wrzosek, Marek Snowarski Grzyby chronione, Warszawa, 2006, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, ISBN 83-235-0202-1
