Obrona Grünfelda

Z Wikipedii

Obrona Grünfelda – nazwa popularnego debiutu zamkniętego, oznaczonego kodem ECO D70-99. Pozycja wyjściowa powstaje po:

• 1. d4 Sf6
• 2. c4 g6
• 3. Sc3 d5 (diagram 1)

Po raz pierwszy zastosowana została przez Ernsta Grünfelda w roku 1922, w czwartej partii jego meczu z Beckerem. Pod względem podstawowej idei obrona Grünfelda jest zbieżna z obroną Alechina i Czigorina: czarne prowokują przeciwnika do zajęcia centrum pionami, które następnie staną się obiektem ataku ze strony czarnych figur. Po początkowym wzroście popularności z początkiem lat 30. zaczęła być oceniana jako debiut ryzykowny dla czarnych, zrehabilitowały ją dopiero pod koniec lat 40. wysiłki szachistów rosyjskich i węgierskich: Smysłowa i Szabo. Od tego czasu debiut szybko zyskiwał na popularności, docierając także do meczów o mistrzostwo świata, obecnie stosuje ją z dużym powodzeniem większość najwybitniejszych szachistów.Pewnym mankamentem obrony Grünfelda jest, niezależnie od jej solidności, fakt uzyskiwania przez białe długotrwałej, choć niewielkiej przewagi, dlatego debiut ten mniej nadaje się do walki o zwycięstwo niż np. obrona królewsko-indyjska.

Krytyczny dla oceny całej obrony Grünfelda jest wariant wymienny, którego pozycja wyjściowa powstaje po posunięciach:

4.c:d5 S:d5

5.e4 S:c3

6.b:c3 (diagram 2)

Białe mogą wypróbować tez 5.Gd2!? lub 5.Sa4!?, czarne, ze swej strony mogą grać: 5 ..Sb6?!, posunięcia te są jednak rzadkie

6 ..Gg7

7.Gc4

Innym planem jest 7.Sf3 c5 8.Wb1! (nieco słabsze jest 8.Ge3 Ha5 9.Hd2 Sc6 10.Wc1 c:d4 11.c:d4 H:d2+ 12.K:d2 00 z wyrównaniem) 00 9.Ge2 c:d4 (9 ..Ha5 10.00 H:a2 11.Gg5 z przewagą pozycyjną białych za piona) 10.c:d4 Ha5+ 11.Hd2 (11.Gd2 H:a2 12.00 Sd7 i pozycja czarnych jest lepsza niż po 9 ..Ha5) H:d2+ 12.G:d2 e6

7 ..c5

8.Se2 c:d4

Często spotyka sie także kontynuacja 8 ..Sc6 9. Ge3 00 10.00 Gg4 (10 ..Hc7!?, 10 ..c:d4) 11.f3 Sa5 12.Gd3! (12.G:f7+?! W:f7 13.f:g4 W:f1+ 14.K:f1 c:d4 15.c:d4 e5 16.d5 Sc4 i czarne, pomimo braku pionka stoją nawet lepiej) Ge6 z przejściem do podstawowego wariantu.

9.c:d4 Sc6

10.Ge3 00

11.00 Gg4

12.f3 Sa5 (diagram 3)

Powstała pozycja jest kluczowa dla oceny wariantu wymiennego. Białe mogą walczyć o utrzymanie przewagi debiutowej kilkoma sposobami:

• 13.Gd5 Gd7! i jeżeli białe przyjmą ofiarę piona, to czarne będą miały za niego rekompensatę.

• 13.Gd3 Ge6 i dalej:

-14.Wc1 G:a2 15.Ha4 Ge6 16.d5 Ge7 i białe mają rekompensatę za piona, lecz czarne mają szanse odeprzeć atak a nawet utrzymac zdobyty materiał.

-14.d5 (atak Sokolskiego) G:a1 15.H:a1 f6 16.Gh6 We8. Pozycja ta zachowała aktualność i dziś, chociaż teoretycy oceniają ją na korzyść czarnych, to jednak w praktyce białe zachowują groźny atak.

-14.Ha4!? a6 15.d5 b5 16.Hb4 G:a1 17.W:a1 Gd7. Próba Gligoricia zmodyfikowania ataku Sokolskiego, obecnie rzadka.

Pomimo, że czarne muszą grać dokładnie, wariant wymienny nie jest obaleniem obrony Grünfelda, jednak nie stracił na popularności.

Jako że zastosowanie wariantu wymiennego nie doprowadziło do zaniku obrony Grünfelda, w roku 1932 Ragozin zastosował nowy plan gry dla białych, który dzięki swojej skuteczności zdobył ogromną popularność pod nazwą wariantu rosyjskiego. Wyjściowa pozycja tego wariantu powstaje po posunięciach:

4.Sf3 Gg7

5.Hb3 (diagram 4) 5 ..d:c4

6.H:c4 00

7.e4

Białe praktycznie wymusiły na czarnych oddanie centrum (5 ..c6?! jest raczej niewygodne dla czarnych), mogły też spróbować 4.Gf4 Gg7 5. Sf3 (D92) z minimalną przewagą, teraz czarne mają kilka niezłych odpowiedzi o zróżnicowanej popularności:

• 7 ..Gg4 (najpopularniejsza, stara odpowiedź, prowadząca do wariantu Smysłowa) 8.Ge3 Sfd7. Białe mają do wyboru szeroki wachlarz posunięć: 9.000, Hb3, Ge2, Wd1, po wszystkich zachowując niewielką, lecz długotrwałą przewagę.

• 7 ..a6- wariant węgierski. Po dalszym 8.Hb3 b5 9.e5 Sfd7 dochodzi do bardzo ostrej pozycji. Często gra tak Peter Leko

• 7 ..Sa6 prowadzi do tak zwanego wariantu Prinsa: 8.Ge2 c5! 9.d5 e6 10.00 e:d5 11.e:d5 Gf5 12.Gf4 We8.

W latach 80. grywał ten wariant Garri Kasparow.

• Inne, rzadsze dziś posunięcia to: 7 ..c6 (wariant Szabo) z ideą b7-b5-b4; 7 ..Sc6 (wariant Simagina) z natychmiastowym naciskiem na centralne piony białych; 7 ..b6 (wariant Lewenfisza) z fianchettem hetmańskiego gońca białych. Aczkolwiek warianty te nie są modne, to jednak nie wykazano ich niepoprawności.

Jeżeli białe chcą uniknąć obrony Grünfelda, to mogą po 1.d4 Sf6 2.c4 g6 grać 3.g3- czarne, ze swej strony za pomocą 3 ..c6 (często także 3 ..Gg7 4.Gg2 d5 5.c:d5 S:d5 ze skomplikowaną grą po 6.e4 lub 6.Sf3) przygotowują d7-d5 i gra może przebiegać podobnie jak w obronie słowiańskiej. Słabszym planem dla białych jest 3.f3 i czarne, poza przejściem do obrony królewsko-indyjskiej mogą odpowiedzieć 3 ..e5 z dużymi komplikacjami albo 3 ..d5 4.c:d5 S:d5 5.e4 Sb6 6.Sc3 Gg7 7.Ge3 00 z równą grą

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Chessdatabase