National Geographic
Z Wikipedii
National Geographic Society - towarzystwo geograficzne założone 27 stycznia 1888 roku w Stanach Zjednoczonych, jedna z największych światowych organizacji naukowo-edukacyjnych typu non-profit.
Towarzystwo zostało założone przez 33 członków zainteresowanych zorganizowaniem towarzystwa dla poszerzania i upowszechniania wiedzy geograficznej. Dyskusja nad formą towarzystwa rozpoczęła się dwa tygodnie wcześniej, 13 stycznia. Pierwszym prezesem został Gardiner Greene Hubbard, natomiast wkrótce potem zastąpił go w tej roli jego zięć, Alexander Graham Bell.
Celem jest zaprezentowanie szerokiej publiczności ogólnej wiedzy o geografii i świecie. W tym celu towarzystwo sponsoruje badania i publikuje miesięcznik National Geographic, który pojawił na rynku pod koniec 1888 roku, a który jest wydawany w wielu wersjach językowych, także po polsku.
Zakres wiedzy, jaką towarzystwo upowszechnia i badań, jakie finansuje obejmuje, oprócz geografii i innych nauk przyrodniczych, również ochronę środowiska i historię, w tym historię cywilizacji.
Spis treści |
[edytuj] Czasopismo National Geographic
[edytuj] Ogólna charakterystyka
The National Geographic Magazine, potem skrócony do National Geographic, jest jednym z najbardziej znanych na świecie czasopism amerykańskich. Ukazuje się 12 razy w roku, niekiedy pojawiają się także numery specjalne. Jego charakterystyczną cechą jest żółta obwódka i twardy, "książkowy" grzbiet.
[edytuj] Fotografia
Oprócz artykułów o krajobrazach, historii czy kulturze rozmaitych miejsc na Ziemi, magazyn publikuje doskonałej jakości fotografie i jest uważany za jedno z prekursorskich czasopism w dziedzinie foto-dziennikarstwa. Już w latach 20. XX wieku magazyn publikował kolorowe fotografie, w owym czasie bardzo rzadkie.
Jednym z najsławniejszych zdjęć National Geographic jest "Afgańska dziewczyna". Zdjęcie to ukazało się na okładce czerwcowego wydania Magazynu z 1985 roku. Autorem zdjęcia jest fotograf Steve McCurry, który zrobił słynne zdjęcie w roku 1984. Przedstawia ono 14-letnią wówczas uciekinierkę z oczami o przenikliwym, pełnym strachu spojrzeniu. Po poszukiwaniach została ona w 2002 roku zidentyfikowana jako Sharbat Gula (zdjęcie porównawcze) z plemienia Pasztunów. Żyje ona do dziś w Afganistanie wraz z mężem i trójką córek. Jej historia ukazała się w marcu 2003 roku na łamach miesięcznika, a także jako film dokumentalny pokazany w kanale telewizyjnym towarzystwa.
Magazyn jest też znany z częstego publikowania bardzo dokładnych map regionów, które opisuje w artykułach. Archiwa map były niejednokrotnie wykorzystywane przez rząd amerykański, gdy sam nie miał dostępu do dokładniejszych map we własnych zasobach.
Dopiero w 1960 roku zaczęto publikować zdjęcia na okładce - poprzednio okładka zawierała wyłącznie tekst (p. ilustracja).
15 V 2008r. odbywa się konkurs, którym wystartował Łukasz Konieczny z jego koncepcją ZPZ-u z olbrzymią ochroną przyrody.
[edytuj] Edycje językowe
Od 1995 roku National Geographic zaczął się ukazywać w lokalnych wersjach językowych. Po ogólnoświatowej, angielskiej edycji pierwszą była japońska. Obecnie magazyn jest wydawany regularnie w 30 różnych wersjach na całym świecie. Ostatnią dotychczas stworzoną edycją jest ukazująca się od listopada 2005 edycja bułgarska. Główne edycje językowe Magazynu przedstawia poniższa tabela:
Pierwszy numer polskiej wersji magazynu ukazał się w październiku 1999 roku, a poprzedził go "Numer specjalny", zapowiadający ukazywanie się polskiej edycji National Geographic. Pierwszym redaktorem naczelnym był Dariusz Raczko. Polskim wydawcą na zasadzie licencji jest Gruner + Jahr Polska. Redaktorem naczelnym "National Geographic Polska" od lutego 2007 r. jest Martyna Wojciechowska, która zastąpiła Marcina Jamkowskiego. Średni nakład magazynu to 143 tys. egzemplarzy, średnia sprzedaż - 99 tys. (według danych ZKDP za 2004 r.)
[edytuj] Inne publikacje
W latach 1919-1975 był publikowany tygodnik National Geographic School Bulletin, czasopismo podobne do National Geographic, ale skierowane do młodzieży szkolnej - zostało ono zastąpione przez National Geographic World. W 1984 roku, towarzystwo utworzyło National Geographic Traveler (od 2005 roku ukazujące się po polsku jako dwumiesięcznik), w 1999 roku National Geographic Adventure Magazine a w 2001 - National Geographic Kids (okazjonalnie wydawane po polsku).
Wydawane też są mapy, atlasy geograficzne oraz liczne albumy i książki, w tym seria poświęcona technikom fotograficznym.
[edytuj] Telewizja
National Geographic Society wykorzystuje także telewizję jako wygodne medium docierania do domów milionów użytkowników na całym świecie. Początkowo były to serie dokumentalne (nadawane nadal m.in. w II Programie Telewizji Polskiej), ale w latach 90. pojawił się także kanał National Geographic Channel, który jest rozpowszechniany w sieciach telewizji kablowej i w telewizji satelitarnej, także w Polsce.
[edytuj] Wsparcie dla projektów badawczych
Towarzystwo sponsorowało w całości lub częściowo wiele wypraw i projektów badawczych, m.in.:
- Robert Peary i Matthew Henson - wyprawa na Biegun Północny
- Hiram Bingham - wykopaliska w Machu Picchu
- Richard E. Byrd - lot nad Biegunem Południowym
- Jacques-Yves Cousteau - badania podmorskie
- Louis i Mary Leakey - odkrycie człekopodobnego Zinantropusa sprzed 1,75 mln lat
- Jane Goodall - szympansy
- Dian Fossey - goryle górskie
- George Bass - podmorska archeologia
- Robert Ballard - odkrycie wraku Titanica
- Paul Sereno - dinozaury
- Lee Berger - najstarsze ślady ludzkich stóp
- ? odkrycie kopalnych, upierzonych dinozaurów w Chinach
- Ian Baker odkrycie ukrytego wodospadu Tsangpo Gorge w Tybecie
- Gustavus McLeod - pierwszy lot na Biegun Północny w samolocie z otwartym kokpitem
Towarzystwo sponsoruje też projekty o charakterze społecznym, m.in. mającą siedzibę w Kabulu organizację wspierającą niezależne afgańskie media.