Martha's Vineyard
Z Wikipedii
Współrzędne: 41°24' N 70°37' W
Martha's Vineyard – niewielka (długość około 33 km) wyspa na Atlantyku, u wybrzeży amerykańskiego stanu Massachusetts, administracyjnie przynależna do hrabstwa Dukes. Położona jest na południe od półwyspu Cape Cod, na zachód od wyspy Nantucket, około stu kilometrów na południe od Bostonu. Wraz z sąsiednimi wyspami stanowi pozostałość moreny czołowej z okresu zlodowaceń.
Licząc wraz z położoną na wschód od miasta Edgartown wysepką Chappaquiddick, z którą Martha's Vineyard jest połączona, ma powierzchnię 231,75 km² (57 miejsce na liście największych wysp USA) a zamieszkana jest przez piętnaście tysięcy stałych mieszkańców (w 2000 – 14.901). Wyspa stanowi jednak często i chętnie odwiedzany ośrodek letniskowy i wypoczynkowy[1], zatem przebywa na niej na ogół znacznie więcej osób.
Zamieszkana pierwotnie przez indiańskie plemię Wampanoagów wyspa nosiła nazwę Noepe, co w ich języku oznaczało "ziemię pomiędzy strumieniami"[2]. W 1602 wylądował na niej angielski badacz Bartholomew Gosnold podróżujący statkiem pod dowództwem kapitana Johna Martina; na pamiątkę tej wyprawy wyspa nazwana została Martin's Vineyard. Później jednak przyjęła się nazwa upamiętniająca imię przedwcześnie zmarłej córki podróżnika (także imię jego teściowej) – Marty. Przez pewien czas po standaryzacji nazw geograficznych przeprowadzonej w XIX wieku z nazwy usunięto apostrof (miała ona wówczas postać Marthas Vineyard), ale na początku wieku XX powrócono do pisowni z użyciem apostrofu[3]; nazwa ta utrzymała się do dziś.
Europejskie osadnictwo na wyspie datuje się od XVII wieku; zarówno Martha's Vineyard, jak i okolice objęli Brytyjczycy, tworząc tu swoje kolonie; wyspa początkowo należała do prowincji Nowy Jork, a od 1691 do prowincji Massachusetts Bay. Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych doprowadziła do spisania w 1779 Konstytucji dla Wspólnoty Massachusetts (ang. Commonwealth of Massachusetts), która weszła w życie rok później; od tego czasu Martha's Vineyard jest częścią stanu Massachusetts. Do lat 70. XIX wieku miejscowości położone na wyspie były ważnymi ośrodkami przemysłu wielorybniczego, w tym m.in. produkcji tranu, wykorzystywanego m.in. do zabezpieczania lin przed zawilgoceniem, a także do celów oświetleniowych[4]. Po epoce wielorybnictwa wyspa coraz częściej była odwiedzana przez turystów i wycieczkowiczów z Ameryki kontynentalnej, szczególnie po uruchomieniu w 1872 linii kolejowej do miejscowości Woods Hole położonej na kontynencie po przeciwnej stronie cieśniny Vineyard Sound.
W lipcu 1969 wyspa stała się głośna za sprawą wypadku samochodowego senatora Teda Kennedy'ego, wówczas kandydata na prezydenta USA. W wypadku, w którym samochód senatora spadł z mostu (Dike Bridge nad Poucha Pond na Chappaquiddick) zginęła jego pasażerka, Mary Jo Kopechne; sam senator wyszedł zeń bez obrażeń, ale wydarzenie zgłosił policji dopiero po dziesięciu godzinach, kiedy niemożliwe już było zbadanie, czy był w czasie wypadku trzeźwy[5].
Martha's Vineyard ma połączenie promowe z kontynentem amerykańskim; promy[6] kursują pomiędzy Woods Hole na kontynencie a Oak Bluffs oraz Vineyard Haven na wyspie; bezpieczeństwo żeglugi wokół Martha's Vineyard poprawia pięć znajdujących się na niej latarni morskich. W centralnej części wyspy, przy drodze łączącej West Tisbury z Edgartown, znajduje się także port lotniczy; ponadto w południowo-wschodniej oraz północno-wschodniej jej części znajdują się jeszcze dwa inne, mniejsze lotniska (Katama Airpark koło zatoki Katama na południu i niewielkie lądowisko w pobliżu golfowego Farm Neck Golf Club na północy).
Przypisy
- ↑ Wskutek tego, jak wynika z badań opublikowanych w Vineyard Gazette w kwietniu 2007, koszty życia na wyspie są o 60%, a koszty nieruchomości o 96% wyższe, niż przeciętne w USA
- ↑ chodzi tu o prądy morskie; prędkość prądów przepływających między oddzielającą wyspę od kontynentu oraz od wysp Elizabeth Islands cieśniną Vineyard Sound a znajdującą się nieco dalej na zachód zatoką Buzzards Bay, sięga w niektórych miejscach czterech węzłów; prędkość i kierunek prądów zmienia się stale i zależy od pływów morskich
- ↑ Charles Edward Banks, M.D.: The History of Martha's Vineyard, wyd. George H. Dean: Boston (1911), tom I, str. 73
- ↑ odkrycie w 1859 złóż ropy naftowej w Pensylwanii było początkiem upadku wielorybnictwa
- ↑ oskarżono go tylko o ucieczkę z miejsca wypadku i skazano na dwa miesiące pozbawienia wolności w zawieszeniu na rok
- ↑ podróż przez Vineyard Sound trwa trzy kwadranse i kosztuje (wg cennika na rok 2008) $7,- za osobę dorosłą, $3,- za rower i od $40,- do $75,- za samochód (zależnie od jego długości i od sezonu)
