Kult czaszek
Z Wikipedii
Spis treści |
Kult czaszek - forma kultu religijnego polegająca na oddawaniu czci czaszkom ludzkim bądź zwierzęcym.
[edytuj] Rodowód
Jak wskazują wykopaliska archeologiczne kult ten może mieć początek nawet w epoce środkowego paleolitu. Znaleziska z Krapinie, Ngandong i Monte Circeo sugerują, że kult ten mógł się wiązać z kanibalizmem. Na ślady tego kultu natrafiono także w późnopaleolitycznych stanowiskach w Offnet i Placard, co może wskazywać na jego kontynuację w późnym paleolicie [1]. W końcowym paleolicie pojawił się kult czaszek zwierzęcych, zwłaszcza niedźwiedzich. Kult ten mógł mieć związek z magią łowiecką lub z kultem Pana Zwierzyny. Obecność kultu czaszek stwierdzono także w neolitycznych osadach na Bliskim Wschodzie jak np.: Tell Ramad, Jerycho [2]. Wiązał się on zapewne z kultem przodków lub zmarłych na co wskazują znalezione czaszki pod podłogami domostw. W Egipcie predynastycznym na istnienie wskazuje zwyczaj preparowania ludzkich głów, praktykowany do czasu 5-ej Dynastii. Potwierdza to choćby cytat z Księgi zmarłych: ,,Jestem Księciem... synem księcia ... któremu głowa została zwrócona po uprzednim odcięciu" [3]. Występował także u Celtów na co wskazują antyczni autorzy pisząc o ich zwyczaju obcinania głów zabitych wrogów i póżniejszego preparowania.
[edytuj] Charakterystyka
Według Eliedego kult czaszek mógł się wiązać z wiarą ówczesnych ludzi w możliwość zdobycia władzy nad duszą zmarłego po spożyciu mózgu ofiary, który według ich miał być siedzibą duszy. To przekonanie z kolei uczyniło z czaszki obiekt kultu.[4].
[edytuj] Łowcy głów
Wiara w moc ludzkiej czaszki była zapewne przyczyną powstania tzw. polowań na głowy.Zjawisko to wiaże się z łowcami głów i występuje na licznych kontynentach, np. u licznych plemion papuaskich na Nowej Gwinei, u Dajaków morskich na Borneo, na Filipinach u Ifuguaowów, u Indian Witoto, Munduruku czy Jiwaro w Ameryce Południowej. Kult ten często łączy się z kanibalizmem. Jak pisze Frazer łowca głów stawał się czysty po dokonaniu obrzędów oczyszczających [5].
[edytuj] Kult czaszek przodków
[edytuj] Uwagi końcowe
Przypisy
[edytuj] Bibliografia
- James George Frazer: Złota gałąź. Warszawa: PIW, 1969.
- Edwin Oliver James: Starożytni bogowie. Historia rozwoju i rozpowszechniania się religii starożytnych na Bliskim Wschodzie i w basenie śródziemnomorskim. Warszawa: PWN, 1970.
- Kaj Birket-Smith: Ścieżki kultury. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1974.
- Michell Brezillon: Encyklopedia kultur pradziejowych. Warszawa: WAiF, 1981.
- Mircea Eliade: Historia wierzeń i idei religijnych. T. 1-3. Warszawa: PAX, 1988-1995.
