Korczyna (województwo podkarpackie)

Z Wikipedii

Współrzędne: 49°43'20" N 21°49'04" E

Korczyna

Herb Korczyny

49° 43' 20'' N
21° 49' 04'' E

Liczba
mieszkańców
• liczba ludności

6000

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

38-420

Tablice rejestracyjne

RKR

Położenie na mapie Polski

Korczyna

Korczyna – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie krośnieńskim, w gminie Korczyna, ok. 5 km na północny wschód od Krosna. Miejscowość jest siedzibą gminy Korczyna.

W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa krośnieńskiego. W okresie międzywojennym Korczyna posiadała prawa miejskie.

[edytuj] Historia

Kościół w Korczynie

Korczyna widok ze wzgórza

Pierwsze wzmianki o miejscowości znajdują się w dokumentach lokacyjnych Władysława Jagiełły z XIV wieku (1392 r.), wieś została założona na podstawie prawa magdeburskiego, w wyniku saskiej akcji kolonizacyjnej pod nazwą Kotkenhau. Przypuszcza się, że nazwa miejscowości oznaczała pierwotnie "piękne błota" (Kothschoen), bądź wywodzi się od czasownika "karczować" (niemiecka nazwa lokacyjna Kotkenhau), gdyż tereny otaczające Korczynę w znacznej części pokryte są lasami. Granicząca z Korczyną niemiecka wieś Palversee Palve, Heide (nast. Białobrzegi), etymologicznie oznacza właśnie teren pokryty krzakami, wrzosowisko. Od 1340 ziemia sanocka, województwo ruskie.

Wymieniana w dokumentach z roku 1397, Korczyna wskutek królewskiego nadania przynależała do Klemensa z Moskorzewa, który od nazwy pobliskiego zamku Kamieniec przybrał nazwisko Kamieniecki. Po rządach jego synów, pod koniec XVI w. przeszła w ręce Seweryna Bonara, by następnie przejść najpierw na własność rodu Firlejów, a potem Scypionów. W wyniku ślubu Magdaleny Scypionówny, właścicielami Korczyny stał się ród Jabłonowskich. Córka Jana Jabłonowskiego, Zofia, po unieważnieniu pierwszego małżeństwa, wyszła powtórnie za mąż za Aleksandra Fredrę, znakomitego komediopisarza tamtego okresu. Ślub odbył się 8 czerwca 1826 roku w korczyńskim kościele parafialnym. Ich córka wyszła za mąż za Jana Szeptyckiego, wywodzącego się z ruskich bojarów. Ostatnim właścicielem Korczyny był Stanisław Szeptycki, generał armii austriackiej, a następnie Wojska Polskiego, u którego do czasu wybuchu powstania warszawskiego przebywał hr. Adam Ronikier. W czasie II wojny 8 września 1939r. zginęli tu w potyczce ze zmotoryzowanym oddziałem Niemców (z I Dywizji Górskiej gen. Kublera) polscy żołnierze z 2 Brygada Górska pod dowództwem płk. Aleksandra Stawarza, (wchodzącej w skład Grupy Operacyjnej "Jasło", w Armii Karpaty), wycofującej się z Gorlic, i z Jasła.

[edytuj] Zbrodnie hitlerowskie w Korczynie

Od listopada 1941 r. do 12 sierpnia 1942 r. hitlerowcy rozstrzelali ok. 80 Polaków głównie pochodzenia żydowskiego z getta w Korczynie.

29 lipca 1944 r. hitlerowcy spacyfikowali Korczynę i rozstrzelali 60 osób, nie oszczędzając kobiet i dzieci, prawdopodobnie za owacyjne witanie oddziałów radzieckich, które później się wycofały. Spalono 72 gospodarstwa. Niemcy pod dowództwem kpt. SS Heoniga niszczyli wieś rakietami zapalającymi, wystrzeliwanymi z samolotów i czołgów.

[edytuj] Atrakcje turystyczne Korczyny i okolic

neogotycki kościół parafialny
rezerwat przyrody Prządki
ruiny zamku odrzykońskiego, który stał się pierwowzorem zamku Cześnika i Rejenta w komedii Aleksandra Fredry Zemsta

[edytuj] Znani ludzie związani z Korczyną

Józef Sebastian Pelczar (1842-1924) – biskup przemyski i święty Kościoła Katolickiego
Robert Rozmus (ur. 1963) – aktor, showman i konferansjer
Wojciech Smarzowski (ur. 1963) – reżyser i scenarzysta
Stanisław Szeptycki – generał polski
Ks. dr. Stanisław Bełch 1904 -1989-Kapelan WP we Francji, Generalny Sekretarz Katolickiego Stowarzyszenia Mężów i Asystent Chrześcijańskich Związków Zawodowych, wydawca , tłumacz i autor wielu książek.
Ks. Józef Bełch (1909 – 1993)- autor dzieł i artykułów, uczestnik ruchu oporu, więzień polityczny, budowniczy budynków sakralnych, malarz, prałat, dziekan, opiekun AK i Akcji Katolickiej. Pseudonimy: w piśmiennictwie: Józef Wieśniak, Józef Młodowiejski; w konspiracji: Róża, Szczerbiec, Lipiński, Borowicz, Barnaś, Zima.